بخش معدن و صنایع معدنی همواره با چالش‌های بسیاری از جمله تامین پایدار مواد اولیه، حامل‌های انرژی، زیرساخت مواجه بوده اما طی سال‌های اخیر به ویژه در شرایط تحریم تامین مالی به یکی از چالش‌های اصلی در این بخش تبدیل شده است. به گفته کارشناسان بخش اگر این چالش برطرف نشود به ابربحران تبدیل می‌شود و راهکار آن هم بازکردن پنجره‌های مالی کشور به سمت دنیا است. با توجه به اهمیت این موضوع روز گذشته کنفرانس تخصصی تامین مالی پروژه‌های حوزه معدن و صنایع معدنی توسط موسسه استیل پرایس با حضور مدیران و کارشناسان فعال در بخش معدن و صنایع معدنی در محل هتل پارسیان اوین تهران برگزار شد.
حسن یحیوی دبیر همایش تامین مالی پروژه‌های حوزه معدن و صنایع معدنی اظهار داشت: چالش‌های زنجیره فولاد عمدتا شامل حامل‌های انرژی، مواد اولیه، زیرساخت بوده است اما در حال حاضر با توجه به تحولات این صنعت، موضوع تامین مالی نیز به چالش‌های این بخش اضافه شده است.
یحیوی بیان کرد: روش‌های مشخصی برای تامین مالی پروژه‌ها وجود دارد که نخستین روش سرمایه‌گذاری تامین مالی از طریق آورده سهامداران است. ناترازی در صندوق‌های بازنشستگی منابع را به شدت محدود کرده است.
وی تاکید کرد: تحولات بازارهای جهانی و داخلی نیز سود شرکت‌های فعال در این بخش را تحت تاثیر خود قرار داده است.
دبیر همایش تامین مالی پروژه‌های حوزه معدن و صنایع معدنی عنوان کرد: توسعه تامین مالی در شرکتها نیازمند سیاست‌گذاری است که بخش از آن تحت تاثیر ارکان سیاست‌گذار مستقیم مانند سازمان بورس، حاکمیت و بخشی نیز تحت تاثیر سیاست‌گذاری‌ها در فرهنگ سازمانی بنگاه‌ها است.
تامین مالی صنایع فولادی با رویکرد رشد تولید
مدیرعامل ذوب آهن اصفهان در پنل تخصصی همایش تامین مالی پروژه‌های حوزه معدن و صنایع معدنی اظهار داشت: تامین مالی صنایع فولادی با رویکرد رشد تولید نیاز است بیش از گذشته مورد توجه مسئولین و تولیدکنندگان فولاد قرار بگیرد تا از این مسیر ارزش‌آفرینی چندین برابری برای کشور محقق شود.
مهدی کوهی افزود: ایران به لحاظ منابع معدنی بسیار غنی است و لذا نیاز است فرآیند شناسایی، اکتشاف و استخراج از معادن کشور براساس یک برنامه‌ریزی هدفمند در دستور کار قرار بگیرد تا صنایع فولادی بدون دغدغه تامین مواد اولیه، با تمرکز بر رشد تولید توسعه را در ابعاد مختلف برای کشورمان رقم بزنند.
وی بیان کرد: یکی از ابزارهای اساسی در فرآیند استخراج از معادن، ماشین‌آلات معدنی است که این تجهیزات در کشورمان متاسفانه قدمت بالایی دارند و نیاز است نوسازی ماشین‌آلات معدنی با تکیه بر استفاده از توان داخل در دستور کار قرار بگیرد و همزمان با این رویکرد و با رعایت الزامات زیست محیطی و بهره‌گیری از تکنولوژی‌های نوین به سمت معدنکاری سبز حرکت کنیم.
مدیرعامل ذوب آهن اصفهان ادامه داد: تزریق مواد اولیه به خطوط تولید فولاد ضمن ایجاد ارزش آفرینی در داخل کشور، مانع خروج ارز می‌شود و در این مسیر بهره‌گیری از پتانسیل‌های شرکت‌های دانش‌بنیان نقش کلیدی دارد.
به گفته‌ی کوهی، ذوب آهن اصفهان بنیانگذار تولید فولاد در ایران است و در ساخت و راه‌اندازی صنایع فولادی در سطح کشور نقش بی‌بدیلی ایفا کرده است.
با توجه به اینکه توسعه فولاد در سطح کشور روند رو به رشدی را طی می‌کند نیاز است برای تامین پایدار مواد اولیه با رویکرد بهره‌گیری از ظرفیت‌های داخلی، راهبردی اساسی تدوین شود.
وی از طرح‌های توسعه‌ای ذوب آهن در منطقه معدنی سنگان خبر داد که از این طریق ظرفیت تولید این معدن افزایش می‌یابد.
مدیرعامل ذوب آهن اصفهان در ادامه به اهمیت تامین پایدار سایر یوتیلیتی‌های مورد نیاز تولید فولاد در کشور پرداخت و افزود: تامین پایدار حامل‌های انرژی در فرآیند تولید فولاد نقش حیاتی دارد اما صنعت فولاد به عنوان یک صنعت ارزش آفرین در تابستان قطعی برق و در زمستان قطعی گاز را تجربه می‌کند و در این زمینه راهکارهایی مانند قطع انرژی بخش صنعت برای تامین انرژی سایر بخش‌های کشور رویکرد منطقی نیست.
تجلی بر اساس یک تفکر شکل گرفت
مرتضی علی‌اکبری مدیرعامل شرکت تجلی توسعه معادن و فلزات عنوان کرد: ایده تشکیل یک شرکت پروژه محور سهامی عام برای اولین بار در اسفند ماه سال ۹۸ در هلدینگ سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات با محوریت تکمیل پروژه‌های زنجیره فولاد از معدن تا نورد شکل گرفته است که در ادامه چادرملو و گل‌گهر نیز ما را همراهی کردند.
علی‌اکبری در همایش تامین مالی پروژه‌های حوزه معدن و صنایع معدنی عنوان کرد: تجلی بر اساس یک تفکر ایجاد شد و این شرکت با توجه به کاهش قیمت فلزات و مشکل تامین سرمایه برای تامین پروژه‌ها شکل گرفت.
مدیرعامل شرکت تجلی توسعه معادن و فلزات درباره شرکت‌های پروژه محور گفت: ایجاد شرکت پروژه‌محور روشی برای تامین مالی پروژه‌ها است. فرهنگ سهامداری در شرکت‌های پروژه محور متفاوت است، در این شرکتها به جای سبد سهام، سبد پروژه‌ها کنترل و مدیریت می‌شود و یکی از کلیدی‌ترین مدیران این شرکت، مدیران پروژه هستند. تنها در شرکت‌های پروژه‌محور است که سرمایه از شرکتها به صورت مستقیم به پروژه‌ها تزریق می‌شود.
وی تاکید کرد: شرکت پروژه‌محور دغدغه تامین مواد اولیه و افزایش تولید ندارد و تنها دغدغه این شرکتها، کنترل پیشرفت پروژه‌ها است.
صنعت بدون توسعه، ایستاده مردن است
مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری صنایع و معادن غدیر بیان کرد: سابقه تولید فولاد در کشور با سابقه تولید خودرو در کشور یکسان است و این در حالی است که در تولید فولاد در جهان در رتبه دهم قرار داریم اما در صنعت خودرو در جهان جایگاهی نداریم.
ابوتراب فاضل در همایش تامین مالی پروژه‌های حوزه معدن و صنایع معدنی با اشاره به چالش‌های صنعت فولاد در کشور گفت: چالش‌های موجود در صنعت فولاد در حوزه مواد اولیه، انرژی و زیرساخت قابل حل است اما تامین مالی ابر بحران صنعت فولاد و به نوعی اقتصاد کشور است.
وی میزان سرمایه‌گذاری در صنعت فولاد را حدود ۲۵ میلیارد دلار دانست و افزود: صنعت فولاد در بحث صادرات، تامین نیاز داخل، اشتغال، مباحث مالی نقش مهمی را بر عهده داشته و هر چند در این صنعت کمبودهایی داریم.
فاضل با اشاره به راهکارهای تامین مالی گفت: راهکارهای تامین مالی پروژه‌ها از ۴ بخش سرمایه‌گذاری خارجی، تسهیلات بانکی، سود شرکتها و بازار سرمایه صورت می‌گیرد. در بخش سرمایه‌گذاری خارجی در مقایسه با کشورهای همسایه، وضعیت کشورمان مطلوب نیست و چشم‌اندازی در این حوزه نداریم. فرصت تامین سرمایه از خارج به دلیل تحریم‌های ظالمانه از دست رفته است. در صورت ادامه این روند، توسعه متوقف خواهد شد و صنعت بدون توسعه ایستاده مردن است.
مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری صنایع و معادن غدیر همچنین افزود: یک روش ترکیب مالی پروژه‌های خارجی است که در این روش ٨۵ درصد تامین مالی و ١۵ درصد سرمایه گذاری انجام می‌شود.
به گفته‌ی وی از دیگر روش تامین مالی استفاده از تسهیلات بانکی است که دولت تسهیلات بانکی را به سمت مسکن ملی هدایت می‌کند و اینگونه سهم صنعت فولاد در تسهیلات بانکی کاهش می‌یابد.
فاضل، تسهیلات رانتی، عدم تمایل بانک‌ها به اعطای تسهیلات تولیدی، پرریسک بودن بخش تولید از منظر تولید، انحراف تخصیص تسهیلات اعطایی به تولید در محل مصرف، بوروکراسی سنگین، نرخ سود بالای تسهیلات، کمبود منابع مالی بانک‌ها و ناترازی بانک‌ها رااز جمله چالش‌های تامین مالی از طریق بانک‌ها دانست.
مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری صنایع و معادن غدیر عنوان کرد: درصد بالای مالکیت صندوق‌های بازنشستگی باعث ایجاد سیاست تقسیم سود حداکثری شده و فرصت توسعه از این طریق از دست رفته است.
فاضل با اشاره به تامین مالی از طریق بازار سرمایه گفت: تنها راه‌حل تامین مالی در حال حاضر از طریق بازار سرمایه است و بهترین وضعیت آن اوراق است. بازار سرمایه نیز چالش‌هایی از جمله پیچیدگی فرآیند تامین مالی و نامانوس بودن این نوع تامین مالی برای بنگاه‌ها، لزوم شفاف‌سازی در بازار سرمایه، ناکارآمدی بازار سرمایه در جذب نقدینگی، طولانی بودن فرآیند تامین مالی و … دارد.
وی بیان کرد: طی ۳ سال گذشته، ١٠٨ هزار میلیارد تومان تامین مالی از بازار سرمایه برای صنعت فولاد انجام شد، که دولت بزرگترین مصرف‌کننده آن بوده است.
راهکارهای تامین مالی بخش معدن کشور
مدیرعامل هلدینگ صدرتامین با اشاره به مهم‌ترین راهکارهای تامین مالی بخش معدن کشور گفت: در بخش بازار سرمایه انتشار اوراق، عرضه اولیه، مشارکت مردمی و افزایش سرمایه و همچنین در بخش نظام بانکی تامین مالی خارجی، قراردادهای مشارکتی و تامین مالی پروژه‌ای می تواند موثر واقع شود.
امیرحسین نادری سهم بازار سرمایه در تامین مالی اقتصاد ایران ۱۸ درصد را عنوان کرد و افزود: ۷۱ درصد تسهیلات در حوزه صنعت و معدن، سرمایه در گردش است، در حالی که توسعه تنها ۴ درصد از تسهیلات را به خود اختصاص داده است.
وی تاکید کرد: در صورتی‌که پیش زمینه‌های تامین سرمایه در زنجیره آهن و فولاد، به خصوص در جایگاه صنعت و صنایع معدنی به درستی ایجاد شود، می‌توانیم نوید افزایش سرمایه‌گذاری خارجی را بدهیم.
زنگ خطر برای صنعت کشور
مدیرعامل شرکت سنگ آهن مرکزی ایران اظهار داشت: در حال حاضر مدیران بنگاه‌های فولادی علاوه بر بحث پروژه‌های توسعه‌ای در زمینه تامین مالی پروژه‌ها نیز با مشکلاتی مواجه هستند.
مجتبی حمیدیان در پنل تخصصی همایش تامین مالی پروژه‌های حوزه معدن و صنایع معدنی با اشاره به نقش شرکت‌های خصوصی در اقتصاد کشور گفت: نقش بنگاه‌ها و شرکت‌های خصوصی در سطح کلی فضای اقتصادی جدی گرفته نشده و در بحث تامین مالی نیز وضعیت به همین منوال است. ۷ درصد از سهم تامین مالی مربوط به صنعت فولاد است و ۵۹ درصد مربوط به بخش‌های دولتی است.
وی ادامه داد: طی ۴ سال اخیر بنگاه‌های معدنی و فولادی نقش محوری در تامین ارز و گردش اقتصادی کشور داشته و دارای سهم ۱۲.۷ درصدی در این حوزه بوده‌اند.
حمیدیان تاکید کرد: صنعت فولاد در افق ۱۴۰۴ به حدود ۳۰ میلیارد دلار تامین مالی نیازمند است که ۱۵ میلیارد دلار آن توسط همین بخش تامین می‌شود.
مدیرعامل شرکت سنگ آهن مرکزی ایران با اشاره به روند کاهشی رشد تسهیلات برای تامین مالی پروژه‌ها گفت: کاهش و افزایش میزان فروش نفت و سایر مشتقات توسط مجموع تامین مالی دنبال می‌شود اما تامین مالی در بخش صنعت طی سال گذشته روند کاهشی داشته است که یک هشدار برای صنعت کشور است.
وی تاکید کرد: نشست‌های تخصصی در این زمینه باید منجر به تشکیل کارگروه برای تعامل با دولت در بحث تامین مالی شود تا تدابیری جدی در این زمینه اندیشیده شود.
فولاد غدیر نی‌ریز برای ورود به بورس آماده می‌شود
مدیرعامل مجتمع فولاد غدیر نی‌ریز گفت: ما با اتخاذ تصمیمات درست و با اصلاح ساختار مالی، موفق به تامین مالی پروژه‌های خود در قالب یک پکیج تجمیعی به روش‌های مختلف در دو سال گذشته شده‌ایم.
محسن مصطفی‌پور در همایش تامین مالی پروژه‌های حوزه معدن و صنایع معدنی اتخاذ هدف و تصمیم‌گیری به موقع در هر مجموعه‌ای را موجب وجه تمایز حکمرانی کارآمد در هر مجموعه عنوان کرد و اظهار داشت: تصمیم‌گیری صحیح مبتنی بر اقدامات کارشناسی موجب خواهد شد شکل عملیات اجرایی متفاوت در بنگاه‌های اقتصادی ایجاد شود.
وی افزایش سرمایه ۳۰۰۰ درصدی شرکت، انتشار بیش از ۱۰۰۰۰ میلیار ریال اوراق مرابحه و خریدهای اعتباری بدون کارمزد را از جمله روش‌های تامین مالی مجتمع عنوان کرد.
مدیرعامل مجتمع فولاد غدیر نی‌ریز افزود: با حمایت سهامداران و با اصلاح نظام مالی شرکت و ترمیم برند، مجتمع فولاد غدیر نی ریز امروز بیش از ۱۵ هزار میلیارد تومان منابع بانکی آماده دارد.
مصطفی‌پور یکی از مهم‌ترین برنامه‌های در دست اقدام این مجتمع را ورود به بازار سرمایه عنوان کرد.
وی با اشاره به تامین مالی طرح‌های فولادی از مسیر فاینانس چین در سال‌های گذشته بر لزوم جذب سرمایه‌های خارجی در صنعت فولاد تاکید کرد و گفت: وابسته‌های اقتصادی سفارتخانه‌های ما در کشورهای مختلف باید با اتخاذ روش‌های تعاملی و فعالانه از ظرفیت جذب سرمایه در تامین مالی بسیاری از پروژه‌ها اهتمام ویژه نمایند.
مدیرعامل مجتمع فولاد غدیر نی‌ریز بر لزوم سرمایه‌گذاری در حوزه اکتشاف و استخراج معادن تاکید کرد و ادامه داد: برای تحقق برنامه پنجم در افق ۱۴۰۴ بیش از ۲۰ میلیون تن کسری خوراک شرکت‌های فولادی خواهد بود که باید با ایجاد انگیزه در ابتدای زنجیره برای سرمایه‌گذاران و تزریق منابع و تامین تجهیزات نوین و به روز در جهت رسیدن به این افق گام‌های بلند تری برداشت شود.
منبع: معدن مدیا
