فولاد مبارکه را به شایستگی باید پیشتاز بومی‌سازی در صنعت فولاد کشور دانست؛ زیرا این شرکت، بومی‌سازی را از دوران ساخت و ابتدای بهره‌برداری با هدف تأمین پایدار مواد، قطعات و تجهیزات موردنیاز خطوط تولید آغاز کرد و از سال ۱۳۸۱ تاکنون به‌صورت ساختاریافته و فرایندی، با رویکرد توسعه و بهبود مستمر، با مشارکت کلیه متخصصان نواحی تولیدی و پشتیبانی و شرکت‌های سازنده و دانش‌بنیان، به این امر اهتمام ورزیده است.
به گزارش تجارت آوا به نقل از روابط عمومی شرکت فولاد مبارکه اصفهان، محمدرضا ممتاز، مدیر خرید مواد مصرفی فولاد مبارکه، در مصاحبه با خبرنگار فولاد به تشریح دستاوردهای فولاد مبارکه در زمینه تأمین حداکثری اقلام و تجهیزات موردنیاز این شرکت با استفاده از ظرفیت‌های داخلی کشور پرداخت و اظهار داشت: تا قبل از آغاز نهضت بومی‌سازی در فولاد مبارکه، تقریباً تمامی مواد مصرفی این صنعت از خارج از کشور تأمین می‌شد، اما امروز خشنودیم که در سایه اعتماد این شرکت به سازندگان داخلی و دانش‌بنیان و قبول ریسک استفاده از کالاهای داخلی و سرمایه‌گذاری‌های قابل‌توجه، بیش از ۹۵ درصد مواد مصرفی فولاد مبارکه یا به تعبیر بهتر، صنعت فولاد کشور در داخل تولید می‌شود.
وی با تأکید بر اینکه در سال‌های اخیر و به‌ویژه در شرایط سخت تحریم، به همت کارشناسان و متخصصان فولاد مبارکه و با همکاری شرکت‌های سازنده توانمند داخلی و البته حمایت‌های تیم مدیریتی فولاد مبارکه، اقلام بسیار زیادی داخلی‌سازی شده است خاطرنشان کرد: داده‌های آماری نشان می‌دهد روند بومی‌سازی، به‌ویژه در زمینه مواد مصرفی استراتژیک، در زمان‌هایی که تحریم‌ها سخت‌تر شده، شتاب بیشتری به خود گرفته است.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به سایر اقدامات فولاد مبارکه در این زمینه اشاره کرد و افزود: پیش‌پرداخت‌های قابل‌توجه و عقد قراردادهای طولانی‌مدت فولاد مبارکه با شرکت‌های سازنده داخلی یکی دیگر از اقدامات این شرکت برای حمایت حداکثری از سازندگان داخلی بوده که در صورت موفقیت‌آمیز بودن عملیات ساخت داخل، در چارچوب قوانین و ضوابط شرکت، با رویکرد اولویت دادن به تولید داخل و بستن راه دامپینگ قیمتی، صورت گرفته است.
ممتاز خاطرنشان کرد: استراتژی فولاد مبارکه در ساخت داخل در درجه اول با رویکرد تأمین پایدار بوده و مزایایی از قبیل کاهش حداکثری قیمت تمام‌شده کالاهای و تجهیزات موردنیاز، در دسترس بودن تولیدکننده و پاسخ‌گویی مناسب به درخواست‌ها و نیازهای فنی و بازرگانی و همچنین کاهش حجم انبار کالا را در برداشته است.
مدیر خرید مواد مصرفی فولاد مبارکه یکی از مزایای مهم بومی‌سازی را جلوگیری از خروج ارز دانست و گفت: این مزیت، به‌خصوص در شرایط تحریم سال‌های اخیر که کمبود منابع ارزی بعضاً باعث بروز مشکلاتی در کشور شده است، اهمیتی دوچندان یافته که نمودار زیر بخشی از این صرفه‌جویی‌های ارزی را نشان می‌دهد.
وی ادامه داد: نقش محوری فولاد مبارکه در صنعت فولاد کشور در زمینه بومی‌سازی و توسعه حمایت از داخل بی‌نظیر بوده است؛ به‌گونه‌ای که در بخش مواد شیمیایی مصرفی، فقط چند قلم کالا هنوز به‌صورت صددرصد بومی‌سازی نشده و در این زمینه نیز به‌طور هم‌زمان، شرکت‌های توانمند داخلی در حال ساخت و تست این اقلام هستند.
به گفته ممتاز ،حمایت‌های فولاد مبارکه از ساخت داخل در حوزه تولید انواع روغن و مواد شیمیایی نیز قابل‌توجه است؛ به‌عنوان مثال، از مهم‌ترین مواد شیمیایی که اخیراً در فرایند بومی‌سازی قرار داشته می‌توان به انواع گریدهای کروم که در واحد گالوانیزه رنگی نورد سرد مورداستفاده قرار می‌گیرد، دترجنت‌ها که از اقلام مصرفی در واحدهای اسکین پاس (نورد سطحی سرد) است، بومی‌سازی و بهینه‌سازی کاتالیست‌های واحدهای احیا مستقیم آهن‌سازی و کاتالیست‌های سولفور زدایی مربوطه اشاره کرد.
وی افزود: در بخش نسوزها، برخی از مهم‌ترین اقلام بومی‌سازی شده عبارت‌اند از: پرچ‌پلاک پاتیل که در فولادسازی کاربرد دارد؛ صفحات دریچه کشویی و ملات رزیتکت صفحات دریچه کشویی پاتیل؛ جرم موردنیاز تعمیر سرد و کف کوره‌های قوس مجتمع فولاد سبا؛ ماسه مجرای پاتیل مبارکه و سبا؛ آجرهای نسوز عایق لایه‌کاری واحد گندله‌سازی؛ بلوک مشعل و قطعات پیش‌ساخته نورد گرم؛ آجرهای نسوز واحد گاز زدایی (RH TOP)؛ جرم‌های پلاستیک مورداستفاده در احیا مستقیم و سایر نواحی؛ پتوهای نسوز؛ آجرهای ایزو لانت واحد احیا مستقیم و آجر کوره‌های آهک و دولومیت.
بومی‌سازی انواع کابل‌های نسوز و نوار نقاله‌های عریض که اخیراً با محوریت فولاد مبارکه و به دست توانمند سازندگان داخلی بومی‌سازی شده بخش دیگری از دستاوردهای نهضت بومی‌سازی است که محمدرضا ممتاز ضمن اشاره به آن‌ها خاطرنشان کرد: در بخش ریخته‌گری فولاد مبارکه نیز یکی از بهترین نتایج بومی‌سازی حاصل شده است. پودرهای قالب ریخته‌گری که تولید آن‌ها به تکنولوژی پیشرفته‌ای نیاز دارد به‌صورت ۱۰۰ درصد بومی‌سازی شده و همچنین چسب قالب و خمیر درزگیر قالب ریخته‌گری نیز دیگر موارد این بخش است.
بنابر اظهارات مدیر خرید موارد مصرفی فولاد مبارکه، در بخش روغن‌ها و روانکار های موردنیاز خطوط نورد سرد، گریس‌های ملنیوم ۵۰۵ موردنیاز در ریخته‌گری، گریس‌های لیتیومی و کمپلکس سولفونات نیز از جمله این موارد به شمار می‌آید. گریس‌های آکروفیکس نیز کاملاً بومی‌سازی شده است. علاوه بر این، برای ساخت داخل روغن‌های ضدآتش HFDU و HFC نیز اقدامات خوبی انجام شده است. این در حالی است که روغن‌های مورداستفاده در سیم بکسل‌ها نیز اخیراً ساخت داخل شده است.
وی از بومی‌سازی کامل اقلام بسته‌بندی محصولات فولاد مبارکه خبر داد و گفت: خوشبختانه با دستاوردهای ارزشمندی که در این زمینه حاصل‌شده است، صنعت فولاد کشور از واردات تسمه‌های فلزی بی‌نیاز شده و انواع تسمه در گریدهای متنوع در ایران تولید می‌شود. علاوه بر این، یکی دیگر از اقلامی که از با سرمایه‌گذاری فولاد مبارکه از واردات آن بی‌نیاز شده‌ایم، گچ‌های علامت‌گذاری روی کلاف‌های گرم و سرد فولاد مبارکه است. اگرچه ظاهر این گچ‌ها ساده است، اما تکنولوژی ساخت آن‌ها در انحصار چند شرکت جهان است که خوشبختانه در حال حاضر کشور ما نیز به جمع تولیدکنندگان این قبیل گچ‌ها پیوسته است.
ممتاز گفت: بومی‌سازی لباس‌های دیرسوز و دستکش‌های خاص، کنتاکت‌ها و ده‌ها نمونه دیگر را می‌توان نام برد که با موفقیت با حمایت و سرمایه‌گذاری فولاد مبارکه بر ظرفیت‌های داخلی بومی‌سازی شده‌اند.
وی تأکید کرد: اگرچه نمی‌توان تمام اقلام بومی‌سازی شده را در این مقال نام برد، اما باید به خاطر داشته باشیم که امروز کشورمان در بخش صنعت فولاد از واردات بیش از ۹۵ درصد حجم و تعداد مواد مصرفی موردنیاز این صنعت بی‌نیاز شده است. قطعاً این حجم از فعالیت‌ها و تلاش‌ها ثمرات اقتصادی خوبی نیز برای فولاد مبارکه داشته است. یعنی از طرفی با داخلی شدن و انجام خریدهای ریالی مانع از خروج ارز از کشور شده‌ایم و از طرفی به دلیل قیمت تمام‌شده کمتر قیمت نهایی برای فولاد مبارکه کاهش قابل‌توجهی داشته و منجر به صرفه‌جویی ریالی و سودآوری قابل‌توجهی برای فولاد مبارکه شده است.
نمودار ی که در پایان این مطلب آمده بخشی از سودآوری سالانه ناشی از بومی‌سازی کالاهای مصرفی استراتژیک را نشان می‌دهد. البته این ارقام بستگی به نرخ مواد اولیه، نرخ دلار و پارامترهای زیاد دیگری دارد، ولی سودآوری قابل‌توجهی در این زمینه ایجاد شده است.
مدیر خرید موارد مصرفی فولاد مبارکه در بخش پایانی سخنان خود گفت: با توجه به انجام موفقیت‌آمیز داخلی‌سازی کالاهای مصرفی فولاد مبارکه، از این پس، تمرکز حداکثری شرکت در تعامل با سازندگان داخلی بر افزایش سطح کیفی و رقابتی اقلام بومی‌سازی شده است تا بتوان از این طریق به بهره‌وری بهتر کالاها و تجهیزات، تداوم تولید و ارزش‌افزوده اقتصادی بیشتر با صادرات برخی از آن‌ها دست یافت. این در حالی است که حمایت از شرکت‌های سرمایه‌گذاری برای تولید بیشتر و نیز تخصیص مشوق‌های صادراتی برای اتصال این صنایع نوپا به اقتصاد جهانی جهت رشد و سودآوری بیشتر و نیز بهره‌مندی از تکنولوژی‌های روز دنیا جزو برنامه‌های آتی فولاد مبارکه در این زمینه است.
