خبرگزاری مهر – گروه استانها، هیفاء پردل: بازار مسکن در ایران همیشه با فراز و نشیب‌هایی روبرو بوده است هرچند در طول عمر دولت‌های مختلف برنامه‌ها و اقداماتی برای رفع این چالش‌ها و هم چنین قدم‌هایی برای خانه دار شدن اقشار کم درآمد و دهک‌های پایین جامعه صورت گرفته است ولی با توجه به اینکه این بازار در قبضه دلالان و سودجویان مسکن است مشکلات مسکن همچنان پابرجا است.
ولی به جرأت می‌توان گفت اجرای طرح مسکن مهر از سوی دولت دهم توانسته رؤیای داشتن یک سرپناه را برای دهک‌های پایین برآورده سازد هرچند این طرح مشکلات و چالش‌های خاص خود را داشت ولی خانه اولی‌ها را با آورده ناچیز و تسهیلات اندک توانست راضی کند.
باید گفت؛ معضل مسکن برای ما ایرانی‌ها از قدیمی ترین مشکلات است و این کاستی به یک بیماری مزمن مبدل شده است، طبق برآوردها یک خانوار ایرانی برای خانه دار شدن باید ۱۱۰ سال پس‌انداز داشته باشد تا بتواند یک واحد مسکونی به قیمت امروز بازار مسکن را خریداری کند این مشکل و بیماری مزمنی که گریبان بازار مسکن کشور شده حاصل ۸ سال رها شدن بازار مسکن از سوی دولت‌ها است.
امروز خانه دار شدن برای دهک‌های پایین جامعه و زوج‌های جوان چیزی شبیه یک رؤیا است تا جایی که امید به داشتن سرپناهی امن به آرزوی اجازه یک واحد مسکونی ارزان و مناسب تغییر یافته است.
اقشار کم درآمد و افرادی که از داشتن مسکن محروم هستند دیگر از خیر سرپناه دائمی گذشته و امید آنها نظارت بر بازار اجاره مسکن است، بازاری که این روزها ملتهب و با نرخ‌های نجومی اجاره بها مستأجران خانه به دوش را حیران و سرگردان کرده است.
اگر نگاهی به اقدامات و برنامه‌های دولت‌های برای درمان بیماری مسکن بیندازیم خواهیم دید که اقداماتی در این زمینه صورت گرفته که تنها حکم مسکنی برای بازار مسکن است، در دو لت دوازدهم نیز زمزمه طرح اقدام ملی مسکن ناخودآگاه به میان آمد.
شهریورماه ۹۸ طرح اقدام ملی مسکن با حضور رئیس جمهور کلنگ‌زنی شد و ۱۸ آبان ۹۸ نام نویسی از متقاضیان در چهار استان از جمله استان قم آغاز و سپس به دیگر استانها تسری پیدا کرد در این طرح ۴۰۰ هزار واحد تعریف شد که در مرحله اول و دوم نام نویسی بیش از ۱ میلیون نفر در سامانه این طرح ثبت نام کردند که ۴۶۰ هزار نفر واجد شرایط شناخته شدند.
طرح مسکن ملی شامل ساخت ۴۰۰ هزار واحد مسکونی است که ساخت ۲۰۰ هزار واحد آن در شهرهای جدید و با مشارکت بخش خصوصی، ۱۰۰ هزار واحد در مناطق بافت فرسوده و توسط شرکت بازآفرینی شهری و ۱۰۰ هزار واحد بر عهده بنیاد مسکن انقلاب اسلامی است.
این طرح از ۲ سال پیش شروع شد که در استان قم ۴ هزار و ۵۰۰ واحد مسکونی سهمیه در نظر گرفته شد؛ و۵۵ هکتار از اراضی پردیسان برای طرح اختصاص یافت و برای این امر ۱۳ نقطه مکان یابی شد.
در طرح اقدام ملی مسکن با توجه به رکود بازار مسکن و قیمت افزوده زمین، مشکلاتی را برای متقاضیان به وجود آورد و ۲۳ هزار متقاضی قمی هم بدون اطلاع در شهرک امیرکبیر اراک ثبت نام شدند که با بعدها با پیگیری مسئولان به ویژه استاندار با الحاق اراضی ۵۶۰ هکتاری قرار است مشکل این متقاضیان حل شود.
طرحی با آورد کمتر و محبوبیت بیشتر نزد مردم
با روی کار آمدن دولت سیزدهم زمزمه ساخت ۴ میلیون مسکن به میان آمد در این طرح مقرر شد ۴ میلیون مسکن ارزان قیمت و با تسهیلاتی تا سقف ۲۵۰ میلیون تومانی در اختیار دهک‌های پایین جامعه قرار گیرد سهم استان قم از این ۴ میلیون مسکن ۱۹ هزار و ۴۰۳ واحد مسکن است.
۲۸ مهرماه همزمان با شروه ثبت نام این طرح، دهک‌های پایین و اقشار کم درآمد و هم چنین مسکن اولی‌ها در قم هم مانند دیگر استانها خوشحال از اینکه به رؤیای دست نیافتنی مسکن دست خواهند یافت وارد سامانه ثمن ویژه راه و شهرسازی شده تا نام نویسی می‌کنند اما ناخودآگاه با مشکلاتی روبرو می‌شوند که نام قم در سامانه وجود ندارد.
بعد از پیگیری‌های صورت گرفته از سوی متقاضیان و رسانه‌های دغدغه‌مند استان، به پاسخ عجیب راه و شهرسازی قم می‌رسد که گفته شده به دلیل عدم الحاق اراضی ۵۶۰ هکتاری و نبود زمین، قمی‌ها در نخستین مرحله نمی‌توانند ثبت نام کنند و باید منتظر الحاق این اراضی باشند.
اما آن طور که پیدا است برای اجرای طرح اقدام ملی مسکن که قم جز ۳ استان برتر در اجرای این طرح است و هم چنین در اجرای طرح جهش تولید مسکن؛ قمی‌ها باید منتظر الحاق اراضی ۵۶۰ هکتاری باشند. اراضی که قرار بود در زمان محمد اسلامی وزیر سابق راه و شهرسازی دولت دوازدهم به سرانجام برسد که زمان بر و مشکلاتی را به همراه داشت و اکنون استاندار قم و معاونت هماهنگی امور عمرانی استانداری به همراه نمایندگان مردم قم در مجلس به طور مستمر پیگیر الحاق اراضی ۵۶۰ هکتاری هستند تا زمین مورد نیاز برای اجرای طرح جهش تولید مسکن در قم تأمین شود.
قمی‌ها منتظر پیگیری مسئولان استان
علی محمدی ۵۵ ساله و بازنشسته است وی تاکنون نتوانسته مسکنی را به نام خود کند و نه زمینی را سند بزند و خانواده خود را از مشکلات مستاجری نجات دهد او در این زمینه می‌گوید: از زمانی که آقای رئیسی در مناظرات خود از ساخت ۴ میلیون مسکن برای اقشار کم درآمد می‌گفت پیگیر این طرح بودم و وقتی از طرف یکی از دوستان مطلع شدم که باید در سمانه ثبت نام کنم وارد سامانه شدم ولی متوجه شدم در سامانه اسم استان قم نیست.
وی در ادامه می‌افزاید: به عنوان شهروندی که از داشتن یک سرپناه آن هم در این سن و سال محروم است و با توجه به مشکلات رهن و اجاره که خود مسئولان بیشتر از هرکسی به آن آگاه هستند انتظار داریم پیگیر مشکلات و موانع بر سر راه اجرای این طرح در استان باشند.
غفلت از مددجویانی که در آرزوی یک سرپناه هستند
یک شهروند دیگر قمی که دو فرزند معلول ذهنی دارد و بیش از ۴۰ سال از عمر خود را در مسکن اجاره ایی به سرمی برد بیان می‌کند: در طرح گذشته دولت دوازدهم، طرح خانه دار شدن خانواده‌هایی با داشتن دو معلول تصویب شد اما با وجود همه پیگیری‌هایی که کردم این طرح شامل من نشد طرحی که برای خود فراز و نشیب‌هایی داشت و در طرح اقدام ملی مسکن هم واجد شرایط نبودم.
عیسی فرهنگیان که علاوه بر این ۲ فرزند معلول که در خانه نگهداری می‌کند ۳ فرزند دیگر هم دارد در ادامه گفت‌وگوی خود با خبرنگار مهر می‌افزاید: از آشنایان مطلع شدم در طرح دولت جدید اقشار کم درآمد مثل من می‌توانند خانه دار شوند اما وقتی در کافی نت برای ثبت نام اقدام کردم با مشکلاتی روبرو شدم که بعدها فهمیدم شامل قمی‌ها نمی‌شود.
به گفته وی؛ اداره کل بهزیستی هرگز برای مددجویان خود برای مسکن دار شدن و یا برداشتن باری از مشکلات مسکن اجاره ایی قدمی برنداشتند، امید ما همین طرح است و انتظار داریم مسئولان استان به ویژه استانداری و نهاده‌های حمایتی مانند بهزیستی پیگیر مسکن مددجویان بهزیستی باشند.
به دلیل کمبود زمین ثبت نام نداریم
این تیتر نقل قول معاون مسکن و ساختمان اداره کل راه و شهرسازی قم است که بعد از پیگیری متقاضیان و خبرنگاران قم پاسخ دادند. ولی طبق گفته معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری قم تکذیب و بر طبق روایت این مسئول، قم شهر کوهستانی نیست که مشکل زمین داشته باشد و تنها منتظر الحاق اراضی ۵۶۰ هکتاری هستیم.
معاون مسکن و ساختمان اداره کل راه و شهرسازی استان قم، می‌گوید: با الحاق اراضی ۵۶۰ هکتاری مجاور پردیسان، شهروندان قمی می‌توانند در مرحله دوم طرح جهش تولید ثبت‌نام کنند و در شهر قم به دلیل فقدان زمین، در این مرحله ثبت نام نداریم.
داوود طلوعی می‌افزاید: سال گذشته الحاق اراضی ۵۶۰ هکتاری مجاور پردیسان در شورای برنامه ریزی استان تصویب و برای تأیید به دبیرخانه شورای عالی شهرسازی و معماری کشور ارسال شد. اراضی ۵۶۰ هکتاری مجاور پردیسان، قابلیت و استعداد ساخت حدود ۳۵ هزار واحد مسکونی را دارد و پاسخگوی نیاز شهر قم در بحث تأمین مسکن است.
به گفته وی؛ با توجه به قانون جهش تولید مسکن که به تازگی توسط مقام عالی وزارت راه و شهرسازی به استانها ابلاغ شد، سهم استان قم از ساخت سالانه یک میلیون مسکن در کشور، ۱۹ هزار واحد پیش بینی شده‌است.
۵۶۰ هکتاری که می‌تواند نیاز ۱۰ ساله مسکن قم را برطرف کند
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری قم در ارتباط با مشکلات ثبت نام قمی‌ها در طرح جهش تولید مسکن بیان می‌کند: قانون جهش مسکن در واقع ادامه اقدام ملی مسکن است زمین‌هایی که برای طرح اقدام ملی بود عنوان آن را به جهش تولید تغییر نام داده و یک مقدار نیز ضوابط حمایتی تر شد.
محسن بهشتی می‌افزاید: قم در زمینه اجرای طرح اقدام ملی مسکن جز ۳ استان برتر است و ما برای اجرای طرح جهش تولید مسکن منتظر الحاق اراضی ۵۶۰ هکتاری هستیم و در حال حاضر استاندار و نمایندگان مجلس در حال پیگیری هستند.
وی عنوان می‌کند: ما برای پیگیری این الحاق با اسلامی وزیر قبلی و قاسمی وزیر جدید مسکن و شهرسازی مکاتبات و ارتباط تلفنی زیادی داشتیم و قرار شد در مدت ۲ ماه این مشکل رفع و اراضی ۵۶۰ هکتاری به استان قم ملحق شود ولی به رغم نامه نگاری‌ها و پیگیری‌هایی که در استان شده هنوز وزارت راه و شهرسازی پاسخ نداده است، هرچند بحث الحاق اراضی یک بحث حساسی است و برخی موافق و برخی دیگر مخالف این طرح هستند.
وی با اشاره به اینکه برخی معتقد هستند برای اجرای این طرح می‌توان از ظرفیت بافت فرسوده هم بهره برد می‌گوید: توسعه شهر باید در بافت فرسوده صورت گیرد این پیشنهاد درستی است ولی در بافت فرسوده مالک خصوصی داریم و طبق آیتم‌های این طرح باید تنها از اراضی دولتی برای ساخت مسکن در این طرح استفاده شود.
بهشتی بیان می‌کند: اینکه گفته شده در قم زمین کافی برای اجرای طرح جهش تولید مسکن وجود ندارد را تکذیب می‌کنم، بسیاری تفسیر نادرستی از این خبر داشتند و به دنبال آن برخی سودجویان اقدام به سو استفاده و بورس بازی زمین در استان قم کردند مردم مطمئن باشند، در قم زمین مناسب برای اجرای این طرح وجود دارد قم کوهستانی نیست و اراضی دولتی هم فراوان است.
تفاوت طرح اقدام ملی و جهش تولید
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری قم در بخش دیگری از گفت‌وگوی خود با اشاره به وجه تمایز طرح اقدام ملی و جهش ملی مسکن می‌گوید: طرح اقدام ملی مسکن برای دهک‌های میانه و بالاتر در نظر گرفته شده که با آورده‌ای از خود و تسهیلات اندک می‌توانند صاحب مسکن شوند. اما ضوابط طرح جهش مسکن متفاوت و شامل دهک‌های پایین شده و در حالی که زمین رایگان است تسهیلاتی تا سقف ۲۵۰ میلیون تومان نیز دریافت می‌کنند پیش بینی ما این است تقریباً ۳۵ هزار خانوار در قم می‌توانند از ظرفیت زمین ۵۶۰ هکتاری استفاده کنند.
وی همچنین گفت: با الحاق زمین ۵۶۰ هکتاری به قم می‌توان نیاز آینده خانوارهای قمی برای ۱۰ سال آینده در زمینه مسکن را هم فراهم شود.
بروکراسی‌هایی که مانع از الحاق اراضی ۵۶۰ هکتاری شد
وی در پاسخ به این سوال که چرا در الحاق این اراضی با گذشت بیش از یک سال تأخیر صورت گرفته می‌گوید: بیش از یک هزار شهر در کشور داریم که درخواست الحاق اراضی دارند و با توجه به درخواست‌های بسیار و تقاضای فراوان نیاز به یک بروکراسی زمان بر است، لذا تنها زیرساخت اجرای مناسب طرح جهش تولید مسکن در قم نیز همین الحاق اراضی ۵۶۰ هکتاری است، که دولت جدید می‌تواند این اختیار را به استانداری‌ها داده تا در کم‌ترین زمان ممکن اراضی به شهرها ملحق شود.
بهشتی معاون هماهنگی امور عمرانی در پایان تاکید می‌کند: انتقال متقاضیان قمی که در شهر جدید امیرکبیر اراک ثبت نام آنها صورت گرفته و هم چنین تعیین تکلیف ۲۱ هزار متقاضی که واجد شرایط طرح اقدام ملی مسکن نبودند و هم چنین انجام طرح جهش تولید مسکن همگی به الحاق اراضی ۵۶۰ هکتاری بستگی دارد و ما با جدیت پیگیر این موضوع هستیم.
