به گزارش کالاخبر به نقل از دنیای اقتصاد، سید جواد جهرمی با بیان اینکه تا پیش از راه‌اندازی بازار گواهی شمش طلا در بورس‌کالا، معاملات طلا در قالب طلای آب‌شده و شمش در بازار غیررسمی انجام می‌شد، گفت: تا پیش از راه‌اندازی این معاملات، بسیاری از واردکنندگان شمش طلا و نیز صادرکنندگان کالاها که به‌منظور رفع تعهد ارزی اقدام به واردات شمش طلا کرده بودند، در فروش شمش‌های خود مشکل داشتند. مدیرعامل بورس‌کالای ایران افزود: موضوع تقلب در عیار طلای مورد معامله یکی دیگر از مسائل اساسی بازار غیررسمی بود که آحاد مردم با آن مواجه بودند. به عبارتی تنها ابزار و دارایی امن مورد معامله، مسکوکات طلای ضرب‌شده بانک‌مرکزی بود که این امر سبب شد قیمت سکه طلا به‌واسطه نبود جایگزین مشابه برای آن، دچار حباب قیمتی بعضا چند میلیون تومانی شود.
وی اظهار کرد: در این راستا، معرفی ابزاری امن و مطمئن که در بازاری رسمی قابل معامله باشد در دستور کار بورس‌کالا قرار گرفت. مقدمات راه‌اندازی این بازار اعم از طراحی سامانه مدیریت انبار، سامانه معاملات، سامانه تسویه و پایاپای به صورت یکپارچه در بورس‌کالای ایران انجام شد و اواخر اسفندماه سال ۱۴۰۱، معاملات گواهی شمش طلا به‌عنوان یکی از دستاوردهای مهم دولت سیزدهم با حضور معاون اول رئیس‌جمهور و وزیر امور اقتصادی و دارایی راه‌اندازی شد.
جذب ۶ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان نقدینگی به بازار گواهی سپرده شمش
مدیرعامل بورس‌کالای ایران با اشاره به معامله ۱.۹تن شمش طلا در بازار گواهی سپرده کالایی بورس‌کالای ایران از جذب ۶.۲همت (هزار میلیارد تومان) نقدینگی به این بازار خبر داد و گفت: با وجود آنکه گواهی سپرده شمش طلا بازار نوپایی است، سرمایه‌گذاران از آن استقبال کرده‌اند و تاکنون بیش از ۱.۹تن شمش طلا در این بازار معامله شده که به جذب نقدینگی به میزان حدود ۶.۲همت منجر شد.
فروش شمش طلای وارداتی در بستری شفاف
جهرمی عنوان کرد: این حجم از طلا با خلوص نزدیک به ۲۴عیار، معادل وزنی بیش از ۲۶۰هزار قطعه سکه طلای تمام‌بهار آزادی است. بنابراین حجمی از نقدینگی که می‌توانست تقاضای این‌چنینی برای سکه طلا ایجاد کرده و تحرکات قیمتی آن را افزایش دهد، به بازار گواهی شمش طلا جذب شده است. بنابراین، دولت می‌تواند با حمایت از این بازار و تسهیل ورود شمش‌های طلای وارداتی به معاملات گواهی سپرده، علاوه بر کمک به تامین ذخایر طلا در کشور، ابزاری جهت مدیریت بخشی از نقدینگی جامعه در اختیار گیرد.
وی از فروش شمش‌های وارداتی، به‌ویژه شمش‌های طلای صادرکنندگان کالا در بستر بورس‌کالای ایران سخن گفت و اظهار کرد: ایجاد این بازار رسمی، بستر شفاف و مناسبی برای شرکت‌های فعال در حوزه واردات طلاست. تاکنون چند شرکت واردکننده اقدام به عرضه و فروش شمش‌های طلای وارداتی در این بازار کرده‌اند که عمده شمش‌های واردشده مربوط به کشورهای ترکیه و امارات بوده است.
او ادامه داد: در شرایط تحریم دولت برای کمک به توسعه صادرات، به‌ویژه کالاهای کشاورزی، مجوز واردات شمش طلا برای رفع تعهد ارزی را از انتهای سال گذشته در نظر گرفته است. به دلیل اینکه واردکنندگان شمش‌های مذکور باید فروش خود را در قالب فاکتورهای رسمی انجام می‌دادند و بازار سنتی طلا علاقه‌ای به خرید چنین شمش‌هایی نداشت، این گروه از فعالان بازار طلا با مشکل فروش مواجه شده بودند که با راه‌اندازی بازار شمش طلا در بورس‌کالا، بازار رسمی برای فروش شمش‌های مذکور ایجاد شد و تداوم این شرایط به صورت غیرمستقیم می‌تواند به توسعه صادرات منجر شود.
اعتماد مردم به خزانه‌های بورسی
مدیرعامل بورس‌کالای ایران، سهم ناچیز تقاضا برای تحویل گرفتن شمش‌های طلای معامله‌شده در بازار گواهی سپرده کالایی از حجم کل معاملات را به معنای حفظ ذخایر طلا در کشور و اعتماد مردم به خزانه‌های بورسی برای نگهداری طلا دانست و بیان کرد: رصد این بازار نشان می‌دهد که تقاضا برای تحویل فیزیکی طلا از خزانه‌های بورسی در مقایسه با حجم معاملات بسیار ناچیز است و تمایل چندانی از سوی سرمایه‌گذاران به این موضوع وجود ندارد. معنی این مهم، حفظ ذخایر طلا در کشور در قالب خزانه‌های پذیرش‌شده بورسی است. به‌علاوه می‌توان این برداشت را نیز داشت که آحاد مردم به بورس‌کالا و سازوکار انبارداری در آن اعتماد دارند و نیازی به تحویل کالای خریداری‌شده نمی‌بینند.
سهولت سرمایه‌گذاری با سرمایه ۳۲۰ هزار تومانی
جهرمی، کوچک بودن واحدهای معاملاتی گواهی سپرده شمش طلا را مزیتی برای سهولت سرمایه‌گذاری برای آحاد جامعه برشمرد و اظهار کرد: باید توجه کرد که تا سال ۱۴۰۱، معاملات شمش طلا در بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران انجام می‌شد، اما چون حجم شمش‌های قابل معامله یک‌کیلوگرمی بود و خرید این میزان طلای ۲۴عیار برای همه گروه‌های جامعه ممکن نبود، مشتریان محدودی در بازار مشارکت داشتند. با راه‌اندازی بازار گواهی سپرده شمش طلا، واحدهای معاملاتی گواهی به اندازه‌ای هستند که قدرت خرید بخش بزرگی از آحاد مردم را پوشش می‌دهند، به نحوی که هر گواهی سپرده شمش طلا، معادل ۱۰۰سوت یا ۰.۱گرم از شمش طلای یک‌کیلوگرمی با عیار نزدیک به ۲۴ بوده و در حال حاضر هر گواهی با مبلغ حدود ۳۲۰ هزار تومان قابل خریداری است.
مدیرعامل بورس‌کالای ایران از سرمایه‌گذاری بالغ بر ۳۰۰ هزار مشتری در این بازار خبر داد و گفت: سرمایه‌گذاران حقیقی و حقوقی متعددی به‌منظور پوشش ریسک نوسانات ارزی و حفظ ارزش سرمایه‌های خود وارد این بازار شده‌اند؛ به نحوی که تاکنون بیش از ۳۰۰هزار مشتری به صورت مستقیم و غیرمستقیم از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا، در این بازار سرمایه‌گذاری کرده‌اند.
افزایش ظرفیت خزانه‌ها در دستور کار
به گفته جهرمی، ظرفیت خزانه‌های موجود در حال حاضر ۴.۳ تن بوده و به میزان ۲تن دیگر در حال افزایش است و دو خزانه جدید نیز با ظرفیت ۱.۵تن متقاضی پذیرش هستند. وی ادامه داد: با توجه به تقاضای طرح‌شده از سوی تولیدکنندگان داخلی و واردکنندگان شمش طلا برای سپرده‌گذاری طلا در خزانه‌های بورسی، به نظر می‌رسد باید به دنبال افزایش ظرفیت خزانه‌ها بود. دو خزانه بانک ملت و بانک صادرات در مجموع ظرفیت ۴.۳ تنی ذخیره طلا را تامین کرده‌اند که این ظرفیت با افزایش ۲تنی به ۶.۳تن افزایش خواهد یافت. همچنین بانک‌های سپه و ملی نیز متقاضی پذیرش خزانه شمش طلا هستند که در صورت تایید، مجموع ظرفیت خزانه‌های شمش طلا در کوتاه‌مدت تا حجم ۷.۸ تن قابل ارتقا خواهد بود.
مهم‌ترین مزایای گواهی سپرده شمش طلا
جهرمی به مهم‌ترین مزایای معاملات گواهی سپرده شمش طلا اشاره کرد و گفت: یکی از مهم‌ترین مزایای این بازار این است که اصالت و عیار طلای پشتوانه گواهی‌های سپرده شمش طلا، پیش از صدور گواهی، بررسی و احراز شده و عموما یکی از کارکردهای بورس‌های کالایی، استانداردسازی دارایی‌هاست. بنابراین، بورس‌کالا به‌درستی در این زمینه گام برداشته است؛ چراکه یکی از الزامات پذیرش انبار در بورس‌کالا این است که انباردار با یکی از آزمایشگاه‌های مورد تایید سازمان ملی استاندارد قرارداد همکاری داشته باشد و برای ایجاد اطمینان برای ذی‌نفعان بازار، کالاها را هنگام پذیرش در انبار بورسی ارزیابی کند. مشابه شرایطی که برای سایر دارایی‌های پایه گواهی سپرده کالایی وجود دارد، گواهی سپرده شمش طلا نیز مشمول این قاعده است.
وی اظهار کرد: علاوه بر این، بورس‌کالا بازدید و بازرسی دوره‌ای از کیفیت کالاهای سپرده‌شده در انبارهای بورسی را انجام می‌دهد و در این بازرسی‌ها نیز نمونه‌های تصادفی از کالاها ارزیابی می‌شوند تا از کیفیت آنها اطمینان حاصل شود. مضافا اینکه شرایط ارزیابی کالا در هنگام خروج نیز وجود دارد و در صورت درخواست مشتری متقاضی تحویل شمش، امکان نمونه‌برداری و بررسی مجدد آن پیش‌بینی شده است.
معافیت مالیاتی گواهی شمش طلا
مدیرعامل بورس‌کالای ایران به معافیت مالیاتی معاملات گواهی سپرده شمش طلا نیز اشاره کرد و گفت: مطابق ماده ۷ قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید و ماده ۹ قانون مالیات ارزش‌افزوده، معاملات گواهی سپرده کالایی شمش طلا از مالیات بر درآمد و مالیات ارزش‌افزوده معاف است. وی با بیان اینکه قیمت‌های طلا در بورس منطبق با قیمت‌های بازار است، افزود: پایش بازار گواهی سپرده شمش طلا که به صورت روزانه در حال انجام است نشان می‌دهد که قیمت‌ها مطابق با تحرکات قیمتی طلا در بازار تغییر کرده و مطابق قیمت‌های اعلامی از سوی اتحادیه طلا بوده است.
امکان تامین مالی برای معادن طلا
جهرمی در پایان ایجاد امکان فروش اوراق سلف استاندارد برای تامین مالی معادن طلا را دیگر کارکرد این معاملات عنوان کرد و گفت: تولیدکنندگان طلا با استفاده از انتشار اوراق سلف استاندارد می‌توانند برای تامین سرمایه موردنیاز به‌منظور افزایش تولید و اشتغال اقدام کنند. در قالب این اوراق تولیدکننده طلا می‌تواند طلایی را که قرار است در آینده تولید کند، در قالب اوراق سلف استاندارد در بورس‌کالای ایران به فروش برساند.
