به گزارش تجارت آوا، مراسم آیین رونمایی از گزارش زیست بوم شرکت های دانش بنیان امروز در هتل اسپناس پالاس برگزار شد و آقای مصطفی عرب، کارشناس ارشد زیست بوم دانش بنیان با اشاره به اینکه علی‌رغم وجود اطلاعات کلان، تصمیم‌سازی‌ها و سیاست گذاری‌ها در کشور عموما در قالب شورایی و نظام خبرگانی صورت می‌گیرد؛، اظهار داشت: تهیه گزارش‌های تحلیلی در حوزه دانش بنیان‌ها می‌تواند به تصمیم‌گیری سیاست‌گذاران این حوزه و تبیین جایگاه اقتصاد دانش‌بنیان نزد نخبگان و فعالان این حوزه در کشور کمک بسزایی کند. بر همین اساس، سعی کردیم به سراغ این برویم نظام اطلاعاتی جامعی ایجاد کنیم تا شفافیت اطلاعات را بالا برده و عدم تقارن اطلاعاتی را برطرف نمیاد و از طرفی هم اطلاعات را تجمیع، پردازش و تحلیل کرده و در اختیار خبرگان حوزه قرار دهیم.
وی با بیان اینکه از سال ۹۷ این اتفاق را آغاز کردیم تصریح کرد: با توجه به اطلاعات تجمیع شده، از سال ۹۸ سالانه گزارش تحلیلی آماده کردیم که در آن خصوص زیست بوم شرکت دانش بنیان گزارش‌های عمومی و اختصاصی می‌دهیم. در گزارش زیست بوم شرکتهای دانش‌بنیان علاوه بر اطلاعات آماری و مرتباط با فعالان و کارکنان شرکت‌ها، به درآمدها و دارایی شرکتهای دانش بنیان و تسهیلات فعال این شرکت‌ها اعم از وام و ضمانت نامه پرداخته شده است. همچنین تحلیلی در خصوص تعداد کارکنان شرکتهای دانش‌بنیان و جایگاه فعالیت زنان در اقتصاد دانش‌بنیان و وضعیت شرکتهای بورسی که به عنوان دانش‌بنیان پذیرفته شده‌اند صورت گرفته است .
عرب با اشاره به اینکه گزارش زیست بوم دانش بنیان سومین سالی است که رونمایی می‌شود، تصریح کرد: با توجه به نامگذاری سال با عنوان «تولید، دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرینی»، چنین گزارش‌هایی جایگاه ویژه ای دارد و لازم است تا اطلاعات تحلیلی در خصوص اقتصاد دانش بنیان در دسترس خبرگان و فعالان این حوزه قرار داشته باشند.
مدیر کارگزار اعتبارسنجی صندوق نوآوری و شکوفایی افزود با بیان اینکه گزارش زیست‌بوم شرکتهای دانش‌بنیان مبتنی بر تحلیل شخصی نیست و پردازش ریز داده‌هاست، تصریح کرد: زیست بوم فناوری کشور از سال ۹۰ به صورت پرشتابی توسعه داده شده است و روند رشد تعداد شرکت‌ها و درآمد و تسهیلات فعال آن‌ها را مفصل در گزارش زیست‌بوم شرکتهای دانش‌بنیان مورد تحلیل قرار گرفته است. به عنوان نمونه نیمی شرکتهای دانش‌بنیان بعد از سال ۱۳۹۲ تاسیس شده‌اند. وی با اشاره به اینکه در سالهای اخیر تعداد شرکتهای دانش بنیان از حدود یک هزار و ۵۰۰ مورد به حدود هفت هزار و ۵۰۰ شرکت رسیده است، افزود: سالهای اخیر به طور متوسط هزار شرکت به جمع دانش بنیان‌ها اضافه شده‌اند. علاوه بر این، درآمد شرکتهای دانش بنیان از سال ۹۶ از حدود ۴۰ هزار میلیارد تومان به ۱۹۸ میلیارد تومان رسیده است که این امر به معنای رشد ۵ برابری درآمد شرکتهای دانش بنیان است.
عرب با بیان اینکه ۲۲ درصد از اعضای هیئت مدیره و ۱۲ درصد از مدیران عامل شرکتهای دانش‌بنیان را زنان تشکیل می‌دهند اضافه کرد: بر اساس آمارهای در پایان سال ۱۴۰۰ حدود ۲۷۵ هزار نفر در شرکتهای دانش بنیان فعالیت داشتند و این آمار نسبت به ابتدای سال ۹۹ رشد ۲۰ درصدی داشته است. این امر نشان می‌دهد تعداد قابل توجهی از فعالان و نخبگان در بدنه شرکتهای دانش بنیان فعالیت می‌کنند.
عرب اضافه کرد بررسی آمارهای تحلیلی نشان می‌دهد که از مجموع معافیت مالیاتی مرتبط با محصولات دانش‌بنیان که به شرکتهای دانش‌بنیان نوع ۱ تعلق می‌گیرد، مجموع معافیت مالیاتی شرکت‌ها برای سال ۱۳۹۹ حدود ۱۰۰۰ میلیارد تومان بوده است و این در حالی است که این عدد تنها معادل ۰٫۳ درصد از درآمد مالیاتی دولت در سال ۱۴۰۰ است. همچنین آمارها نشان می‌دهد که مانده بدهی شرکتهای دانش بنیان به سیستم بانکی در انتهای سال ۱۴۰۰ حدود ۶۸ هزار میلیارد تومان بوده است.
پژوهشگر اقتصادی اقتصاد دانش‌بنیان افزود، جمع‌بندی و تحلیل اطلاعات گزارش زیست‌بوم شرکتهای دانش‌بنیان نشان می‌دهد که اولا زیست‌بوم فناوری شکل گرفته و به بلوغ نسبی رسیده و سهم مشخصی از اقتصاد کشور را به خود اختصاص داده است. اما وقتی پردازش اطلاعات می‌کنید، ممکن است نتایج تصمیم گیری‌ها در برخی موارد نیاز به آسیب شناسی داشته باشد. بنابراین، رویکرد ما در این گزارش نشان دادن جایگاه اقتصاد دانش بنیان است و سعی کردیم نقاط ضعف و قوت را بیان کنیم تا در تصمیم گیری‌ها مورد بهره برداری قرار گیرد.
مصطفی عرب افزود، آسیب شناسی حوزه دانش بنیان‌ها را به دو قسمت تقسیم کرد و افزود: موضوع نخست که کم‌تر به آن پرداخته می‌شود، آسیب شناسی مبتنی بر فعالیت شرکت های دانش بنیان است. آمارها نشان می‌دهد بخش قابل توجهی از شرکتهای دانش‌بنیان نتوانسته‌اند فرایند تامین مالی خود را به صورت درستی انجام دهند و به لحاظ الزامات حاکمیت شرکتی یا قانون تجارت دچار ایرادات اساسی هستند، افزود شرکتهای دانش‌بنیان باید به اهمیت سلامت مالی و موضوعات مرتبط با تجاری سازی کسب و کار خود توجه کنند و به همین دلیل شرکتهای دانش بنیان در تأمین منابع مالی دچار مشکل شوند.
وی با بیان اینکه شرکتهای دانش بنیان برای اینکه فرایند تجاری سازی سریع انجام شود نباید صرفا در مسایل فنی و بازاریابی تمرکز کنند، تصریح کرد: شرکتهای دانش بنیان وقتی رشد می‌کنند که از حالت گلخانه‌ای خارج شوند و تاب آوری لازم برای فعالیت اقتصادی در کشور را داشته‌باشند. بررسی پراکندگی تسهیلات نشان می‌دهد نشان می‌دهد بخش قابل توجهی ازشرکت‌ها نتوانسنتد از منابع وام شرکت دانش بنیان استفاده کنند و این در حالی است که شرکت بزرگ بهتر در سیستم بانکی تأمین مالی شدند. علاوه بر لزوم استاندارد سازی ساختار مالی شرکتهای دانش‌بنیان به نظر می‌رسد نهاد سیاستگذار این حوزه به سوی ابزارهای نوین باید برود تا این مشکل برطرف شود و از طرفی تأمین مالی شرکت‌ها نباید به وام محدود شود و می‌توان از سایر روش‌ها همچون سرمایه‌گذاری خطرپذیر برای شرکتهای کوچک و تأمین مالی از بورس برای شرکتهای بزرگ استفاده کرد. همچنین توسعه روش های نوین در حوزه‌های اعتبارسنجی اشخاص حقوقی جایگاه کلیدی در تسهیل ارائه خدمات به شرکتهای دانش‌بنیان دارد.
همچنین یکی از نیازمندی‌ها برای اینکه اقتصاد دانش بنیان به هدف خود برسد و با سرعت بیش از گذشته رشد کند، دقت و توجه به اطلاعات و پردازش آن و بهره گیری از آن توسط سیاست‌گذاران و تصمیم‌ساز است که امیدواریم چنین گزارش‌هایی در این حوزه بتواند مثمرثمر واقع شود.
همایش در یک نگاه
هدف برگزاری همایش اینکه، شرکت اعتبارسنجی ارزش‌آفرین اعتماد، به‌صورت سالانه گزارش تحلیلی از وضعیت زیست‌بوم شرکتهای دانش‌بنیان منتشر می‌نماید که با توجه به نامگذاری سال تحت عنوان «تولید، دانش بنیان، اشتغال‌آفرین»، برنامه‌ریزی از طرف این شرکت برای برگزاری یک همایش ملی جهت ارائه گزارش مربوط به سال ۱۴۰۰، صورت‌گرفته‌است.
سرفصل‌های گزارش مشتمل بر بخش‌های مختلف، از جمله
• تحلیل جایگاه اقتصاد دانش‌بنیان در اقتصاد کشور
• اطلاعات آماری و تحلیلی صورت‌های مالی شرکتهای دانش‌بنیان
• گزارش عملکرد روند وام، ضمانت‌نامه و چک برگشتی سیستم بانکی
• تحلیل وضعیت تسهیلات فعال نظام بانکی به شرکتهای دانش‌بنیان در انتهای سال ۱۴۰۰
• تسهیلات ارائه شده صندوق‌های پژوهش و فناوری در قالب انواع نمودارها به‌صورت مقایسه‌ای، طبقه‌بندی شده و تحلیلی می باشد.
موضوع برگزاری همایش، رونمایی از گزارش سالیانه زیست‌بوم شرکتهای دانش بنیان بوده است.
دیگر سخنرانان این همایش که ارائه مقدمه‌ای در خصوص اهمیت نهادسازی در حوزه اعتبارسنجی و پردازش اطلاعات و فعالیت‌های وزارت اقتصاد در سال دانش‌بنیان از زبان آقای دکتر ابوجعفری رئیس هیئت‌مدیره و مشاور وزیر اقتصاد در امور دانش‌بنیان ارایه شد.
سپس ارائه بخش‌های کلیدی گزارش توسط مدیرعامل شرکت جناب آقای مهندس عرب بیان شد.
همچنین ارائه‌ای حول نقش صندوق توسعه ملی در توسعه فعالیت‌های اقتصاد دانش‌بنیان توسط آقای دکتر میرمحمدصادقی معاون بانکی و اعتباری صندوق توسعه ملی ارایه شد.
در بخش بعدی ارائه برنامه‌های معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری برای افزایش سهم اقتصاد دانش‌بنیان از اقتصاد کشور توسط آقای دکتر دلیری دستیار ویژه معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری بیان شد.
و ارائه در خصوص جایگاه تسهیلات قرض‌الحسنه در توسعه اقتصاد دانش‌بنیان توسط آقای دکتر شمسی‌نژاد مدیرعامل محترم بانک قرض‌الحسنه مهر ایران ارایه شد.
ضمنا مهمانان همایش مدیران ارشد معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، صندوق نوآوری و شکوفایی، مرکز همکاری‌های تحول و پیشرفت ریاست جمهوری، صندوق‌های پژوهش و فناوری، انجمن سرمایه‌گذاری‌های خطرپذیر و بانک‌ها بودند.
این همایش روز شنبه مورخ ۲۸/۰۸/۱۴۰۱ از ساعت ۹ الی ۱۲ در سالن پالاس‌هالِ هتل اسپیناس‌پالاس برگزار شد.
لازم به ذکر است متولیان برگزاری همایش: معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری – صندوق نوآوری و شکوفایی – وزارت امور اقتصادی و دارایی – بانک مرکزی بودند.
اطلاعات بیشتر در مورد شرکت های دانش بنیان:
- نیمی شرکتهای دانش‌بنیان بعد از سال ۱۳۹۲ تاسیس شده‌اند.
- شرکتهای نوع ۱ که حدود ۱۴ درصد از شرکت‌ها را تشکیل می‌دهند دارای محصولات با سطح فناوری بالاتری هستند.
- در سالهای اخیر تعداد شرکتهای دانش بنیان از حدود یک هزار و ۵۰۰ مورد به حدود هفت هزار و ۵۰۰ شرکت رسیده است و در سالهای اخیر به طور متوسط سالانه هزار شرکت به جمع دانش بنیان‌ها اضافه شده‌اند.
- درآمد شرکتهای دانش بنیان از سال ۹۶ از حدود ۴۰ هزار میلیارد تومان به ۱۹۸ میلیارد تومان رسیده است که این امر به معنای رشد ۵ برابری درآمد شرکتهای دانش بنیان است.
- ۲۲ درصد از اعضای هیئت مدیره و ۱۲ درصد از مدیران عامل شرکتهای دانش‌بنیان را زنان تشکیل می‌دهند. همچنین ۱۷ درصد از سهام شرکتهای دانش‌بنیان در اختیار زنان است.
- در مقایسه با انواع دسته‌های مختلف فناوری درصد حضور و فعالیت زنان در دسته‌فناوری دارو و فناوری زیستی نسبت به سایر حوزه‌ها قابل توجه تر است.
- در حالی که ۲۳ درصد از شرکتهای دانش‌بنیان در حوزه نرم‌افزار و فناوری اطلاعات فعالیت می‌کنند و این شرکت‌ها ۲۹ درصد از درآمد و ۲۹ درصد از کارکنان را به خود اختصاص داده‌اند، میزان وام ارائه شده به این شرکت‌ها ۱۴ درصد از تسهیلات ارائه شده به شرکتهای دانش‌بنیان است.
- در حالی که ۵۳ درصد از شرکتهای دانش‌بنیان به صورت تولیدی نوع ۲ شناسایی شده‌اند اما این شرکت‌ها ۸۷٫۵ درصد از درآمدهای شرکت‌ها را در انتهای سال ۱۳۹۹ داشته‌اند.
- در حالی که ۵۳ درصد از شرکتهای دانش‌بنیان در تهران مستقر هستند و این شرکت‌ها ۵۰ درصد از درآمد شرکتهای دانش‌بنیان را به خود اختصاص داده‌اند تنها ۴۱ درصد از وام سیستم بانکی به شرکتهای دانش‌بنیان به این شرکت‌ها تعلق گرفته است.
- در پایان سال ۱۴۰۰ حدود ۲۷۵ هزار نفر در شرکتهای دانش بنیان فعالیت داشتند و این آمار نسبت به ابتدای سال ۹۹ رشد ۲۰ درصدی داشته است.
- ۷۰ درصد از کارکنان شرکتهای دانش‌بنیان در ۶ درصد از شرکت‌ها شاغل هستند.
- بیش از ۸۰ درصد تعداد شرکتهای دانش‌بنیان با توجه به نوع دسته‌بندی اندازه شرکت بر اساس تعداد کارکنان جز شرکتهای کوچک و متوسط طبقه‌بندی می‌شوند.
- مجموع معافیت مالیاتی مرتبط با محصولات دانش‌بنیان که به شرکتهای دانش‌بنیان نوع ۱ تعلق می‌گیرد، برای سال ۱۳۹۹ حدود ۱۰۰۰ میلیارد تومان بوده است و این در حالی است که این عدد تنها معادل ۰٫۳ درصد از درآمد مالیاتی دولت در سال ۱۴۰۰ است.
- مانده بدهی شرکتهای دانش بنیان به سیستم بانکی در انتهای سال ۱۴۰۰ حدود ۶۸ هزار میلیارد تومان بوده است.
- صندوق های پژوهش و فناوری حدود ۳۰۰۰ میلیارد تومان در سال ۱۴۰۰ ضمانت نامه صادر کرده اند.
- مجموع ضمانت نامه فعال شرکت های دانش بنیان در انتهای سال ۱۴۰۰، ۵۵ هزار میلیارد تومان بوده است.
- ۷۵ درصد شرکت های دانش بنیان نزد سیستم بانکی وام فعال نداشته اند.
- ۶۵ درصد شرکت های دانش بنیان نزد سیستم بانکی ضمانت نامه فعال نداشته اند.
- طبق محاسبات صورت گرفته سهم اقتصاد دانش بنیان نسبت به اقتصاد کشور حدود ۰٫۶ درصد محاسبه شده است.
- درآمد شرکتهای دانش بنیان در سال مالی ۱۳۹۹ بالغ بر ۱۹۸ هزار میلیارد تومان بوده است که از این میزان سهم درآمد محصولات دانش‌بنیان ۸۰ هزار میلیارد تومان تخمین زده می‌شود.
- ۴۰ درصد از درآمد شرکتهای دانش بنیان مربوط به ۳۴ شرکت است.
- مموع دارایی‌های شرکتهای دانش‌بنیان طبق ترازنامه مالیاتی در انتهای سال ۱۳۹۹ ۳۰۰ هزار میلیارد تومان بوده است که ۳۰ درصد از این میزان توسط صاحبان سهام تادیه شده است و مابقی مبتنی بر ایجاد بدهی و یا دریافت تسهیلات شکل گرفته است.
- ۸ درصد از شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار توانسته‌اند گواهی تاییدیه دانش‌بنیان دریافت کنند. ارزش بازار این شرکت‌ها حدود ۳ درصد از ارزش کل بازار است.
- اگرچه سیستم بانکی کشور بیشترین سهم اعطای وام را به شرکتهای دانش‌بنیان داشته است اما بخش قابل توجهی از وام‌های دریافتی این شرکت‌ها برای محصولات غیر دانش‌بنیان یا شرکتهای بزرگی بوده است که درصد فروش محصولات دانش‌بنیان در آن‌ها قابل توجه نیست و این دسته از شرکت‌ها عموما خارج از زیست‌بوم دانش‌بنیان امکان دریافت وام‌ها را داشته‌اند.
- میزان تسیهلات پرداخت شده توسط صندوق‌های پژوهش و فناوری به شرکتهای دانش‌بنیان و فناور در سال ۱۴۰۰، بیش از ۲۰۰۰ میلیارد تومان بوده است. همچنین صندوق نوآوری و شکوفایی در این سال از طریق منابع داخلی بیش از ۱۳۰۰ میلیارد تومان وام پرداخت کرده است.
- در مقایسه اطلاعات سال ۱۴۰۰ در مجموع ۲۵۳۵ شرکت از شرکتهای دانش‌بنیان از سیستم بانکی، منابع داخلی صندوق نوآوری و شکوفایی و صندوق‌های پژوهش و فناوری وام دریافت کرده اند.
- شرکتهای دانش بنیان در انتهای سال ۱۴۰۰، حدود ۴۳۰۰۰ فقره ضمانت‌نامه فعال داشته‌اند و میانگین مبالع ضمانت‌نامه‌های فعال ۱٫۳ میلیارد تومان بوده است. شرکتهای دارنده‌ی ضمانت‌نامه به صورت میانگین ۱۹ ضمانت‌نامه فعال داشته‌اند.
- صندوق‌های پژوهش و فناوری در سال ۱۴۰۰، بیش از ۳۰۰۰ میلیارد تومان ضمانت‌نامه جدید صادر کرده اند. همچنین صندوق نوآوری و شکوفایی در سال ۱۴۰۰ حدود ۳۵۰۰ میلیارد تومان ضمانت‌نامه از طریق معرفی شرکت‌ها به سیستم بانکی ارائه کرده است.
لینک دسترسی به گزارش زیست‌بوم:
http://ietemad.ir/wp-content/uploads/2022/11/Report-1401.pdf
