به گزارش تجارت آوا به نقل از پایگاه خبری تحلیلی خطوط، سومین میزگرد مسکن اقتصادی با حضور خشایار باقرپور، مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های عمرانی شهر تهران- رامین گوران، دبیر کانون سراسری انبوه سازان مسکن و ساختمان- محمدحسین ابراهیمی، دبیر کمیته عمران مجمع مشورتی نظام مسائل استان تهران- علی محمد عندلیب، مدیرعامل مجمع مهندسی دفاع مقدس برگزار شد.
در این سری از گفتگو موافقین و مخالفین مسکن‌های اقتصادی به بیان نقطه نظرات و دیدگاه‌های خود پرداختند.
خطوط: آقای باقرپور با شما شروع می‌کنیم که پدر معنوی مسکن کوچک متراژ یا مسکن اقتصادی هستید، در خصوص این نوع مسکن‌ها یک سری توضیحات دهید؟
مسکن کوچک متراژ به معنای کوچک شدن تمامی چیزها نیست بلکه کابردی‌ترها حفظ شده است و آن‌هایی که جنبه کمتری برای استفاده دارد به خارج از فضای اختصاصی موکول کرده‌ایم. هم اکنون در سبک زندگی ساختمان‌های لاکچری چنین وضعیتی موجود است.
باقرپور، مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های عمرانی شهر تهران: با توجه به شرایطی که در بازار مسکن از دو الی سه سال گذشته احساس می‌شد، لازم بود که یک تمهید و طرح و برنامه‌ای در نظر گیریم. بحث کوچک متراژ قبلا هم مطرح شده بود اما امروز به یک نظام و ساختاری تحت عنوان مسکن اقتصادی رسیده‌ایم. متاسفانه می‌بینیم به واسطه موانعی که در اجرا است یک مقدار بازار نسبت به چنین محصولی عقب است به طوری که هم اکنون ناشی از فضای اقتصاد کلان جامعه مسکن وارد یک فضای بحرانی شده و به طور کامل از استطاعت بخش اعظمی از خانوارها خارج شده است به طوری که ۲۵درصد خانوار و ۳۰درصد جمعیت کشور به اجاره‌نشینی و بخش عمده‌ای از این آمار به فقر مسکن دچار هستند بنابراین برای اینکه مسکن در استطاعت تولید کنیم عملا چند روش مشخص وجود دارد: یکی روش‌های دولتی که کیفیت را فدای قیمت تمام شده کرد و شاهد بودیم که آن اقتصاد دستوری که دولتمردان در مسکن مهر و نهضت ملی مسکن به دنبال آن بودند، در فضای عملیاتی محقق نشد و با انبوهی از طرح‌ها و پروژه‌هایی که بدون مطالعه تولید شد و خروجی قابل قبول و در شان یک شهروند ایرانی را بدست نیاورد، روبه‌رو شدیم. امروزه بسیاری از مالکین مسکن مهر به هیچ قیمتی حاضر نیستند در این خانه‌ها زندگی کنند حتی ۲۰درصد واحدهای تولید شده در بحث زیرساخت مشکل تامین برق، آب و فاضلاب دارند یعنی طرح شکست خورده‌ای بود. روش دیگری که موجود است این است که ماهیت بنا را اصلاح کنیم؛ هرچه ارتفاع بنا کاهش پیدا کند، قیمت تمام‌شده کمتر خواهد بود این مستلزم این است که توسعه افقی شهرهایمان را داشته باشیم که این امر مستلزم توسعه زیرساخت، شبکه انتقال نیرو و انرژی و تامین است اما هم‌اکنون با ناترازی در این حوزه‌ها روبه‌رو هستیم باید عملکرد وزارت نیرو در دولت‌های گذشته نسبت به این امر حتما یک بررسی و بازبینی شود. پس نتییجه می‌گیریم که امروز امکان توسعه افقی را نداریم که بخواهیم کوتاه مرتبه‌سازی کنیم. راهکار آخری که از نگاه ما باقی ماند بحث اصلاح کمیت‌ها بود یعنی فضاهایی که کاربرد کمتر در منازل مسکونی دارند را به محیط‌های اشتراکی اختصاص دهیم یعنی فضای نشیمن، آشپرخانه، اتاق خواب و سرویس‌ها را حفظ کنیم و قسمت پذیرایی که به نسبت ۵۰سال گذشته کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد را به صورت تایمی و اشتراکی در مجتمع‌ها طراحی کنیم. یعنی مسکن کوچک متراژ به معنای کوچک شدن تمامی چیزها نیست بلکه کاربردی‌ترها حفظ شده است و آن‌هایی که جنبه کمتری برای استفاده دارد به خارج از فضای اختصاصی موکول کرده‌ایم. هم اکنون در سبک زندگی ساختمان‌های لاکچری هم چنین وضعیتی موجود است.
خطوط: آقای ابراهیمی با توجه به سیاست‌های کلان چند راهکار اجرا اما شکست خورده است حالا به راهکار مسکن اقتصادی رسیده‌ایم، نظر شما در این باره چیست؟
ابراهیمی، دبیر کیته عمران مجمع مشورتی نظام مسائل استان تهران: بنده موافق آپارتمان‌های کوچک متراژ هستم اما به عنوان مسکن اجتماعی. نباید یک چرخی که در جای دیگری از دنیا اختراع شده را اختراع کنیم . مسکن اجتماعی در اروپا و آمریکا و بسیاری از کشورهای دنیا در حال پیاده‌سازی است و متصدی اصلی این نوع مسکن‌ها دولت و انبوه‌سازان هستند با سرمایه‌گذاری که دولت در این بخش می‌تواند انجام دهد بر تمامی دغدغه‌ها و تحریم‌هایی که در کشور حاکم است، می‌تواند غلبه کند.
جامعه هدف مسکن اجتماعی جوانان و مسکن اولیه‌ها هستند و در متراژهای متفاوتی ساخته می‌شود همچنین یک طرح تشویقی در پشت این موضوع قرار می‌گیرد به طوری که زمانی که یک زوج به مدت دوسال در چنین واحدهایی زندگی کنند جهت اقدام به فرزندآوری خانه به متراژ ۶۰متر به آن‌ها پیشنهاد می‌دهند و آن مسکن کوچک مجدد به یک زوج دیگر تعلق می‌گیرد؛ این چرخه ادامه دارد.
خطوط: به چه صورت چنین موضوعی امکان‌پذیر است؟
ابراهیمی: جامعه هدف مسکن اجتماعی جوانان و مسکن اولیه‌ها هستند و در متراژهای متفاوتی ساخته می‌شود همچنین یک طرح تشویقی در پشت این موضوع قرار می‌گیرد به طوری که زمانی که یک زوج به مدت دوسال در چنین واحدهایی زندگی کنند جهت اقدام به فرزندآوری خانه به متراژ ۶۰متر به آن‌ها پیشنهاد می‌دهند و آن مسکن کوچک مجدد به یک زوج دیگر تعلق می‌گیرد؛ این چرخه ادامه دارد. در کلانشهر حدود ۶۰ تا ۷۰درصد سبد خانواده بحث مسکن است بنابراین با طرح مسکن اجتماعی می‌توانیم این عدد را ۴۰درصد برسانیم و به بنیان خانواده و کاهش آمار طلاق و هنجارهای اجتماعی در خانواده کمک کنیم؛ متاسفانه یکی از دلایل اصلی طلاق در جامعه مسکن است بنابراین چنین طرحی اقدام خوبی برای کاهش آمار طلاق در کشور است. بانک‌ها و دولت برای آنکه در این طرح سرمایه در گردش خود را داشته و سودی را کسب کنند مجبورند ساختمان‌هایی بسازند که کیفیت بالا داشته باشد. زمانی که مالکیت در اختیار دولت یا بانک یا بخش خصوصی باشد، دلالی‌های این حوزه هم از بین خواهد رفت بنابراین طرح مسکن اجتماعی به جامعه هدف می‌رسد اما به دلال خیر زیرا مالکیت را در اختیار ندارد.
خطوط: به نظر بنده اگر عرضه و تقاضا برابر نباشد باز هم آن دلالی به وجود می‌آید.
تعریف مسکن اجتماعی با مسکن مهر و نهضت ملی فرق دارد یعنی برای افرادی در نظر گرفته می‌شود که در حادترین شرایط ممکن قرار دارند.
ابراهیمی: با در نظر گرفتن شرایط و براساس ارزیابی دلالی کاهش پیدا می‌کند. در این طرح زوج‌ها نمی‌خواهند مالک واحد شوند یعنی مالکیت سود آور نیست به همین دلیل بحث دلالی از بین می‌رود. تعریف مسکن اجتماعی با مسکن مهر و نهضت ملی فرق دارد یعنی برای افرادی در نظر گرفته می‌شود که در حادترین شرایط ممکن قرار دارند.
باقرپور: بحث نوع مالکیت که فرمودند مقوله بسیار مهمی است به همین جهت بستر تعاون را یک بستر کارآمد برای این کار در نظر گرفته‌ایم. یک مجتمع به صورت یک مالکیت واحد در اختیار یک شرکت تعاونی تعریف می‌شود، بر فرض یک میلیون قدرالسهم تقسیم می‌شود و هرکسی متناسب با آورده خود هم از مالکیت خود سهم دارد هم از درآمد. حتی واگذاری قدرالسهم تحت ضوابط شرکت تعاونی انجام می‌پذیرد و نمی‌تواند در بیرون با هر قیمتی آن را نقل و انتقال دهد.
خطوط: آقای عندلیب دولت جوانان را مکرر تشویق به ازدواج می‌کند اما اولین الزامات در مقوله ازدواج یک سرپناه است، چه کاری باید انجام دهیم؟
قطعا شخصی با متراژ پایین موافق نیست اما هم اکنون این موضوع یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر برای جامعه فعلی است یعنی اگر این کار را نکنیم نمی‌توانیم به شکل دیگر معضل مسکن را حل کنیم ضمن اینکه با متراژ کوچک خیلی موافق نیستم اما آن را یک ضرورت می‌بینم و باید حتما ساخته شود.
علی محمد عندلیب، مدیرعامل مجمع مهندسی دفاع مقدس: با دو معضل اصلی در جامعه روبه‌رو هستیم؛ کاهش رشد جمعیت و مسکن به علاوه اینکه متقاضی برای مسکن زیاد است. باید علاوه بر کلانشهرها، روستاها را هم در نظر بگیریم لذا تامین مسکن برای حل ازدواج و فرزندآوری یک ضرورت است. نقش دولت به عنوان محور اصلی ایجاد بستر مناسب برای حرکت بسیار مهم است اما این اراده را در بعضی از وزارتخانه‌ها و بانک‌ها شاهد نیستیم، ساختار دستگاه‌هایی که متولی بخش مسکن هستند، آن پویایی و نشاط و انگیزه را ندارد یعنی در دولت‌های مختلف در راس تغییراتی را شاهد بودیم اما در بدنه خیر یعنی نوع نگاه‌ها تغییر نکرده است. زمانی که بخش خصوصی یا انبوه‌ساز می‌خواهد اقدام به ساخت مسکن کند با معضلات جدی روبه‌رو می‌شود که دولت باید در این بخش کمک کند از آن طرف در جامعه قیمت مصالح به شدت بالا رفته است اما قیمت زمین یا متوقف یا کاهش پیدا کرده است یعنی رکود تورم به چنین دلیلی است بنابراین این موضوع احتیاج به حمایت دارد. بنده با نوع مالکیت دوساله اصلا موافق نیستم یعنی باید مسکن ساخته شود و در اختیار فرد قرار گیرد و مالکیت مطلق داشته باشد و اگر خود آن فرد صلاح دید آن واحد را به متراژهای بالاتر تغییر دهد قطعا شخصی با متراژ پایین موافق نیست اما هم اکنون این موضوع یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر برای جامعه فعلی است یعنی اگر این کار را نکنیم نمی‌توانیم به شکل دیگر معضل مسکن را حل کنیم ضمن اینکه با متراژ کوچک خیلی موافق نیستم اما آن را یک ضرورت می‌بینم و باید حتما ساخته شود.
