محمدیاسر طیب‌نیا، مدیرعامل شرکت فولاد مبارکه، در گفت‌وگو با خبرنگار ایراسین اظهار کرد: نیروگاه ۶۰۰ مگاواتی فولاد مبارکه در شرق اصفهان، بزرگ‌ترین نیروگاه خورشیدی ایران و بیستمین نیروگاه بزرگ خورشیدی در دنیا محسوب می‌شود.
وی افزود: فاز اول این نیروگاه با همکاری شرکت صنایع نیرو و انرژی پاک فولاد (صناپ) و شرکت مپنا توسعه ۳ در حال بهره‌برداری است و بهره‌برداری کامل از این پروژه با سرمایه‌گذاری ۲۰ هزار میلیارد تومان توسط فولاد مبارکه انجام خواهد شد.
مدیرعامل شرکت فولاد مبارکه گفت: در حال حاضر بخش اول این پروژه به میزان ۲۰ مگاوات بهره‌برداری شده و برق تولیدی آن به شبکه برق سراسری متصل شده است.
وی اضافه کرد: پنل‌های موردنیاز برای تولید ۱۲۰ مگاوات برق در سایت نیروگاه موجود است و شرکت صناپ قرار است این میزان برق را تا پایان سال به شبکه برق سراسری متصل کند.
طیب‌نیا تصریح کرد: نیروگاه خورشیدی فولاد مبارکه پس از بهره‌برداری این قابلیت را دارد که در زمان اوج تولید، معادل یک‌پنجم ظرفیت بزرگ‌ترین نیروگاه ایران یعنی نیروگاه سیکل ترکیبی دماوند انرژی تولید کند؛ در نتیجه، می‌تواند در توسعه اقتصادی و زیست‌محیطی کشور و تسهیل مسیر شرکت در دست‌یابی به فولاد سبز نقش مهمی ایفا کند.
مدیر ارشد خدمات فنی و پشتیبانی فولاد مبارکه:
جلوگیری از انتشار یک‌میلیون تن دی‌اکسیدکربن در سال با نیروگاه خورشیدی ۶۰۰ مگاواتی فولاد مبارکه
محمدکاظم صباغی هرندی، مدیر ارشد خدمات فنی و پشتیبانی فولاد مبارکه نیز در این زمینه تصریح کرد: در سال‌های اخیر، به‌دلیل وجود محدودیت‌های زیاد در زمینه برق و گاز در کشور و تبعات ناشی از این محدودیت‌ها در حوزه تولید، صنایع و کارخانه‌های بزرگ که مصرف بیشتری در حوزه انرژی داشتند اقدام به سرمایه‌گذاری حوزه انرژی کرده‌اند؛ این در حالی است که به‌دلیل وجود ظرفیت‌های بالا در حوزه انرژی خورشیدی کشور و مشکلات ناشی از آلودگی هوا به‌دلیل تولید برق در نیروگاه‌های قدیمی راندمان پایین، استفاده از نیروگاه‌های خورشیدی در اولویت است. فولاد مبارکه به‌عنوان شرکتی پیشرو در این حوزه با تشکیل سبد انرژی شامل فسیلی (سیکل ترکیبی) و تجدیدپذیر (بادی و خورشیدی) اقدام به سرمایه‌گذاری برای احداث نیروگاه خورشیدی ۶۰۰ مگاواتی کرد.
وی با اشاره به اقدامات فولاد مبارکه در این راستا ادامه داد: با عنایت به رویکرد مدیریت سازمان و الزامات حرکت در مسیر تولید فولاد سبز، مطالعات بزرگ‌ترین نیروگاه خورشیدی کشور شروع شد و پس از برگزاری مناقصه و انتخاب پیمانکار، عملیات اجرایی آن از سال ۱۴۰۲ آغاز گردید. در حال حاضر نیز ۲۰ مگاوات از این نیروگاه در مدار تولید قرار گرفته است.
صباغی در ادامه درباره ویژگی‌های نیروگاه خورشیدی ۶۰۰ مگاواتی فولاد مبارکه گفت: از ویژگی‌های بارز این نیروگاه می‌توان به جلوگیری از انتشار یک‌میلیون تن دی‌اکسیدکربن در سال اشاره کرد که این عدد تأثیر قابل‌توجهی در کاهش آلایندگی در مقایسه با نیروگاه‌های با راندمان پایین با همین ظرفیت دارد.
به گفته مدیر ارشد خدمات فنی و پشتیبانی فولاد مبارکه، یکی دیگر از ویژگی‌های نیروگاه‌های خورشیدی فولاد مبارکه این است که در زمان پیک مصرف برق در روزهای تابستان بیشترین تولید برق در نیروگاه خورشیدی اتفاق می‌افتد که با راه‌اندازی کامل این نیروگاه در زمان پیک مصرف، فولاد مبارکه می‌تواند ۳۰ درصد از برق موردنیاز خود را از طریق انرژی تجدیدپذیر خورشیدی تأمین کند. همچنین جابه‌جایی بالغ‌بر ۹۰۰ هزار صفحه خورشیدی در راستای حرکت خورشید در طول روز که منجر به افزایش راندمان نیروگاه می‌شود از دیگر ویژگی‌های بارز نیروگاه خورشیدی فولاد مبارکه است.
مدیرعامل شرکت «صناپ»:
فولاد مبارکه با سرمایه‌گذاری در پروژه احداث نیروگاه خورشیدی ۶۰۰ مگاواتی پرچم ارزشمندی را در حوزه انتقال دانش فنی ساخت نیروگاه‌های خورشیدی مقیاس بزرگ برافراشت
محمدرضا جعفرزاده، مدیرعامل شرکت صنایع نیرو و انرژی‌های پاک فولاد (صناپ) نیز در پی وارد مدار شدن ۲۰ مگاوات از ظرفیت ۶۰۰ مگاواتی نیروگاه خورشیدی فولاد مبارکه به سؤالات خبرنگار فولاد این‌چنین پاسخ داد:
قدری دربارۀ سابقه اجرای این پروژه توضیح دهید.
کار مطالعاتی عملیات احداث نیروگاه ۶۰۰ مگاواتی آفتاب شرق که با سرمایه‌گذاری فولاد مبارکه در حال انجام است به‌دلیل ساختار و جانمایی طرح، نوع تکنولوژی، سرمایه‌گذاری و نحوه اجرا با سایر پروژه‌ها بسیار متفاوت و سنگین بود و از سال ۱۴۰۰ شروع شد. با توجه به فراخوان انجام‌شده، اواخر سال ۱۴۰۱ مناقصه پروژه با حضور شرکت‌های داخلی انجام گرفت و در ادامه، از اوایل سال ۱۴۰۲ عملیات اجرایی پروژه به پیمانکار برنده مناقصه ابلاغ و در نهایت پروژه از شهریورماه ۱۴۰۲ با موفقیت آغاز شد. در حال حاضر نیز به شکرانه خداوند در شرایط بسیار خوبی قرار دارد.
میزان سرمایه‌گذاری فولاد مبارکه در این پروژه چقدر بوده است؟
حجم سرمایه‌گذاری پیش‌بینی‌شده برای این پروژه نزدیک به ۲۰ هزار میلیارد تومان معادل ۳۵۰ میلیون یورو است.
مقایسه این نیروگاه با سایر نیروگاه‌های خورشیدی کشور گویای چیست؟
این پروژه از نظر حجم بزرگ‌ترین نیروگاه خورشیدی کشور محسوب می‌شود. ظرفیت بیشترِ نیروگاه‌های خورشیدی که پیش از این در کشور وجود داشته‌اند ۱۰ تا ۱۲ مگاوات بوده که به پست‌های ۲۰ کیلوولتی متصل می‌شده‌اند؛ درحالی‌که نیروگاه خورشیدی ۶۰۰ مگاواتی به پست‌های ۶۳ و ۴۰۰ کیلوولتیِ اختصاصی متصل می‌شود و این اتفاق نیز برای نخستین بار در کشور با استفاده از پنل‌های دورو که منطبق بر آخرین تکنولوژی روز دنیاست، رخ می‌دهد. در این پروژه از سازه‌های ردیاب‌دار خورشیدی استفاده می‌شود؛ به‌نحوی‌که با استفاده از این تکنولوژی می‌توانیم بیشترین سطح انرژی ممکن را از خورشید دریافت کنیم. به عبارت بهتر، با استفاده از این روش، بازدهی انرژی خورشیدی بیش از ۲۱٫۳ درصد است؛ درحالی‌که بازدهی استفاده از تکنولوژی پنل‌های انرژی خورشیدی در دنیا از ۵ درصد شروع شده و الآن با اتکا به آخرین تکنولوژی‌ها به ۲۳ درصد رسیده است. ما نیز بنا داریم در فازهای بعدی از همین تکنولوژی استفاده کنیم.
درباره احجام و ظرفیت این پروژه نیز توضیح دهید.
از نظر وسعت باتوجه‌به اینکه هم‌وطنان شناخت خوبی از وسعت میدان نقش‌جهان اصفهان دارند باید به اطلاع برسانم که این پروژه ۱۲۰۰ هکتاری ازنظر وسعت به‌اندازه ۱۳۰ میدان نقش‌جهان است و می‌تواند به‌تنهایی ظرفیت نیروگاه‌های خورشیدی کشور را تا دوبرابر افزایش دهد. در این پروژه حدود یک‌میلیون پنل استفاده می‌شود. از سال ۱۳۹۲ تاکنون حدود ۵۹۵ مگاوات نیروگاه خورشیدی در کشور احداث شده است که با اضافه شدن ظرفیت ۶۰۰ مگاواتی انرژی تجدیدپذیر فولاد مبارکه، همان‌طور که اشاره شد، ظرفیت کشور در حوزه نیروگاه خورشیدی به‌طور یک‌جا دوبرابر خواهد شد.
درباره میزان اشتغال‌زایی و آثار اجتماعی این پروژه توضیح دهید.
در حال حاضر حدود ۴۰۰ نفر در کارگاه مشغول فعالیت هستند؛ اما به‌طور غیرمستقیم حدود ۲۰۰۰ تا ۳۰۰۰ نفر در پروژه درگیرند. به عبارت بهتر، در حال حاضر، برای حدود ۴ هزار نفر اشتغال‌زایی فراهم شده و بعد از اینکه فاز اجرایی پروژه به پایان برسد و نیروگاه وارد فاز بهره‌برداری شود، حدود ۷۰ تا ۱۰۰ نفر هم به‌طور دائم در نیروگاه مشغول کار خواهند شد. درعین‌حال با تحرکات و فعالیت‌های مختلفی که در حوزه‌های ساخت‌وساز، ایاب و ذهاب و رونق اقتصادی در منطقه شرق اصفهان و سایر بخش‌های مرتبط در کشور صورت گرفته است، شاهد رونق و امیدواری نزد مردم منطقه و کشور هستیم. به‌طور قطع با آگاهی حداکثری هم‌وطنان از میزان سرمایه‌گذاری‌ها و فعالیت‌ها و دستاوردهای حاصل‌شده در این بخش از کشور، آن‌ها نیز از پیشرفت‌های حاصل‌شده در حل مشکل ناترازی انرژی مسرور خواهند شد.
اجرای این پروژه عظیم در شرق اصفهان چه دستاوردهایی برای کشور در بردارد؟
این نیروگاه دارای تجهیزات مختلفی است. پنل‌های خورشیدی بخشی از تجهیزات نیروگاه را تشکیل می‌دهد و باتوجه‌به رویکرد بومی‌سازی در فولاد مبارکه، در نظر است پس از خرید پنل‌ها و تراکرهای اولیه موردنیاز نیروگاه، مابقی نیاز را از طریق بومی‌سازی در کشور خودمان تأمین کنیم. ساخت سازه‌های موردنیاز نصب این پنل‌ها در داخل کشور در حال انجام است و مقدمات عملیات اجرایی پروژه بومی‌سازی ترکرها و پنل‌ها نیز دنبال شده تا بتوانیم در فازهای بعدی به‌طور کامل از ظرفیت‌های داخلی استفاده کنیم. ذکر این نکته حائز اهمیت است که عملیات اجرایی، مهندسی، مانیتورینگ و اتوماسیون و سایر تجهیزات موردنیاز احداث این نیروگاه از قبیل ترانس‌ها و کابل‌ها با استفاده از ظرفیت و توانمندی شرکت‌های سازنده و دانش‌بنیان داخلی در حال تأمین است و تا کنون نتایج بسیار خوبی در پی داشته داشت.
گفتنی است تولید برق پاک و تجدیدپذیر فقط یکی از مزایای احداث نیروگاه ۶۰۰ مگاواتی خورشیدی فولاد مبارکه است. از نظر فنی باید اذعان داشت که احداث نیروگاه خورشیدی در چنین مقیاسی برای نخستین بار در کشور در حال انجام است. در جریان اجرای این پروژه و قبول خطرات آن در حوزه‌های سرمایه‌گذاری و به نتیجه رسیدن کار، دانشِ ساختِ چنین نیروگاه‌هایی به کشور انتقال می‌یابد و وقتی امکان تکرارپذیری این پروژه در کشور بیشتر می‌شود، طبیعتاً دانش فنی عملیات طراحی، مهندسی اجرای پروژه و استفاده از آن و همچنین دانش ساخت و تولید تجهیزات و قطعات در کشور نهادینه می‌شود و می‌توانیم ازاین‌پس شاهد احداث نیروگاه‌های بیشتر در مقیاس بزرگ باشیم. به خاطر داشته باشیم پیش از این، سایر پیشنهادها برای اجرای پروژه‌های نیروگاه خورشیدی در مقیاس بزرگ به دلایل مختلف با عقب‌نشینی سرمایه‌گذار و پیمانکار و دستگاه‌های بالادست مواجه می‌شده و با کسب این موفقیت، بدون شک، پروژه‌های آتی در مقیاس بیش از ۱۰۰ مگاوات، بدون ترس پیشنهاد و با موفقیت اجرا خواهند شد.
به‌موازات عملیات اجرایی این پروژه در حال فرهنگ‌سازی برای احداث حجم بیشتری از نیروگاه‌های تجدیدپذیر حتی در مقیاس‌های کوچک نیز هستیم؛ چراکه در ساعات پیک مصرف برق می‌توانیم مشکل ناترازی انرژی را با استفاده هرچه بیشتر از انرژی خورشیدی در مقیاس‌های کوچک برطرف کنیم.
به لحاظ زیست‌محیطی تولید این میزان انرژی با استفاده از انرژی خورشیدی چه اهمیتی دارد؟
پاک بودن انرژی خورشیدی یکی دیگر از دستاوردهای بزرگ عملیات احداث نیروگاه ۶۰۰ مگاواتی خورشیدی فولاد مبارکه است. با توجه به نیاز روزافزون به انرژی و ازآنجاکه کشور و به‌طور مشخص منطقه اصفهان به دلایل مختلف با آلودگی هوا مواجه است، باید اذعان کرد که تولید این میزان انرژی تجدیدپذیر در این نیروگاه از تولید و انتشار ۸۱۰ هزار تن دی‌اکسید کربن جلوگیری خواهد کرد؛ ضمن اینکه نصب این میزان پنل در این پهنه از فرسایش خاک و انتشار گردوغبار نیز جلوگیری می‌کند.
ورود فولاد مبارکه به این عرصه از چه نظر حائز اهمیت است؟
پیشرانی در زمینه توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر مهم‌ترین حرکتی است که فولاد مبارکه در این حوزه انجام داده است. به عبارت بهتر، فولاد مبارکه با سرمایه‌گذاری در پروژه احداث نیروگاه خورشیدی ۶۰۰ مگاواتی پرچم ارزشمندی را در حوزه انتقال دانش فنی ساخت نیروگاه‌های خورشیدی مقیاس بزرگ، خودتأمینی و کاهش مشکل ناترازی برق و تولید انرژی پاک برافراشت؛ چراکه به خطر افتادن سرمایه و عدم امکان توان اجرای پروژه می‌تواند ریسک‌پذیری ورود به اجرای چنین پروژه‌هایی را برای بسیاری از بنگاه‌های اقتصادی افزایش دهد.
درباره زمان پایانی پروژه توضیح دهید.
برنامه‌ریزی اجرای کل پروژه ۳۰ ماه در نظر گرفته شده است؛ به‌نحوی‌که طبق برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده تا پایان سال آینده کل ۶۰۰ مگاوات وارد مدار شود اگرچه برای تحقق این پروژه در موعد مقرر بسیاری از موارد دیگر از قبیل حمل‌ونقل، اسکان کارکنان سایت و سایر موارد می‌تواند به مشکلاتی برای اجرای به‌موقع مبدل شوند؛ اما با اراده‌ای که نزد مدیریت شرکت فولاد مبارکه و تلاش همکاران در این شرکت سراغ داریم امیدواریم به‌موقع بتوانیم تمامی فازها را به سرانجام برسانیم. همان‌گونه که اشاره شد، فعلاً ظرفیت نصب‌شده در این نیروگاه حدود ۴۰ مگاوات است و در حال حاضر تقریباً ۲۰ مگاوات از ظرفیت ۶۰۰ مگاواتی پروژه وارد مدار شده و با توجه به اینکه ظرفیت فعلی سایر نیروگاه کشور حدود ۱۰ تا ۱۵ مگاوات است، این نیروگاه با همین شرایط به بزرگ‌ترین نیروگاه انرژی خورشیدی کشور مبدل شده است. همچنین تا حدود ۱۲۰ مگاوات تجهیزات به سایت نیروگاه وارد شده است و مقرر است تا پایان سال جاری ۱۲۰ مگاوات وارد مدار شود.
