مدیران، کارکنان و به‌طورکلی افراد سرمایه اصلی سازمان هستند
مالک شیخی، مدیر آموزش و توسعه سرمایه‌های انسانی شرکت فولاد مبارکه، در پی کسب این موفقیت با بیان اینکه این تجربه با عنوان استفاده از شیوه آموزشی «بوت‌کمپ» و به‌منظور تقویت ابعاد «رهبری تحول‌گرا» در رده مدیریت شرکت ارائه گردید، خاطرنشان کرد: با نگاهی به تابلو استراتژی فولاد مبارکه و به‌ویژه دو محور «مشتری» و «ارزش» درمی‌یابیم که دست‌یابی به این اهداف میسر نمی‌شود، مگر با حضور مدیران و رهبرانی «تحول‌آفرین»، رهبرانی که خود الگویی با ارزش‌های متعالی باشند، بدانند چگونه بر دیگران تأثیر بگذارند و آن‌ها را به کار با کیفیت و نوآورانه برانگیزند و خود و همکاران زیرمجموعه خویش را هم‌زمان با هم به سطح بالاتری از اخلاق و انگیزه ترقی دهند.
وی با تأکید بر این موضوع که قدرت یافتن همراه با دیگران و نه به‌واسطه دیگران از اصلی‌ترین ویژگی‌های رهبران تحول‌گراست گفت: جهت‌گیری مدیریت فولاد مبارکه طی دو سال اخیر بر پنج اصلِ استفاده حداکثری از ظرفیت‌های موجود، توسعه سرمایه‌های انسانی، تمرکز بر نوآوری و فناوری‌های نوین، توسعه کمّی و کیفی متوازن و حرکت در مسیر فولاد سبز استوار شده و همان‌گونه که قابل‌ملاحظه است، توسعه سرمایه‌های انسانی دومین اصل در این راهبرد است؛ ازاین‌رو ما بر آن شدیم که با رویکردهای نوین در مسیر توسعه و توانمندسازی سرمایه انسانی و تقویت این ویژگی‌ها در رده مدیریت شرکت گام برداریم.
بنابر اظهارات مدیر آموزش و توسعه سرمایه‌های انسانی شرکت فولاد مبارکه، این مدیران انسان‌های فرهیخته، اندیشمند و متخصصی هستند که با تعهد به ارزش‌های والای انسانی در مسیر راهبری سازمان درحرکت‌اند. در این میان سبک «رهبری تحول‌گرا» با سه کلیدواژه مهم «انگیزش»، «توانمندسازی» و «اخلاقیات» جنبه‌هایی از شایستگی‌های مدیران ما را متبلور می‌کند که بتوانیم فولاد مبارکه را پویا و قدرتمند به آیندگان بسپاریم.
وی کسب این موفقیت را از آن جهت ارزشمند دانست که امروزه دیگر در سازمان‌های متعالی تجهیزات و زمین دارایی‌های اصلی سازمان محسوب نمی‌شود، بلکه مدیران و کارکنان و به‌طورکلی افراد هستند که به‌عنوان سرمایه اصلی در کسب موفقیت‌ها و ارتقای برند سازمان نقش ایفا می‌کنند. کسب این موفقیت در این مسیر حاکی از آن است که فولاد مبارکه با درک درست از این واقعیت، به‌درستی در مسیر توسعه سرمایه‌های انسانی خود گام برداشته است.
گام دیگری در جهت توانمندسازی رهبران شرکت
احسان لطفیانی رئیس واحد اجرای آموزش فولاد مبارکه نیز در این باره گفت: این لوح تقدیر از آن جهت به فولاد مبارکه اختصاص یافت که واحد آموزش فولاد مبارکه با برنامه‌ریزی و اجرای «بوت‌کمپ» برای رهبران (جدا شدن از فضای سنتی کلاس‌ها و رفتن به محیطی با چارچوب و ساختاری متفاوت با کلاس‌های آموزشی سنتی) مرحله نوینی از روش‌های آموزشی جدید را به نمایش گذاشت و توسط آن گام دیگری در جهت توانمندسازی رهبران شرکت برداشت.
وی با بیان اینکه بخش آموزش و توسعه سرمایه‌های انسانی فولاد مبارکه برنامه‌های مفصلی برای توسعه و توانمندسازی رهبران شرکت در نظر گرفته است، گفت: عمده این برنامه‌ها به‌صورت برنامه‌ریزی دوره‌های کنفرانسی یا به‌صورت توسعه فردی بوده است؛ اما اینکه از قالب کلاس‌ها و دوره‌های سنتی خارج شویم و در یک فضای متفاوت با محتوایی جدید، آنان را با برخی تجارب و محتواهای رهبری تحت عنوان دوره‌های آموزشی رهبران و مسئولان سازمان آشنا نماییم یکی از دغدغه‌های واحد آموزش و نیاز شرکت بوده است که با همکاری دانشگاه، این راهبرد از شهریورماه سال ۱۴۰۲ برنامه‌ریزی شد و توانستیم با طراحی همکاران و مشاوران شرکت در دانشگاه، این کلاس‌ها و دوره‌های آموزشی نوین را در قالب بوت‌کمپ آموزشی اجرا کنیم.
رئیس واحد اجرای آموزش فولاد مبارکه در توضیح بیشتر این برنامه‌های آموزشی گفت: به‌عنوان‌مثال، در حین برگزاری دوره‌های آموزشی رهبری، همدلی و مدیریت بحران برخی برنامه‌های دیگر از قبیل کوهنوردی نیز انجام شده است تا مدیران بتوانند خودشان برای تهیه برخی نیازها در شرایط و محیط‌های خاص، با استفاده از برخی اِلمان‌های موجود در محیط اقدامات لازم را با هم‌فکری هم به انجام برسانند. نکته قابل‌توجه در این فرایندها این بود که برای اینکه بتوانیم به اهداف موردنظر در ارتقای توانمندی رهبری مدیران سازمان دست یابیم، برنامه‌ریزی‌های زیادی در حوزه‌های مختلف، ازجمله توانمندسازی و تقسیم وظایف و مدیریت تیم، مدیریت بحران و مدیریت زمان انجام شده بود و مدیران حاضر در این برنامه‌های آموزشی تمامی این موارد را تجربه کردند و راهکارهای موردنظر را حین اجرای برنامه آموزش دیدند و عملیاتی نمودند.
لطفیانی با بیان اینکه اجرای چنین برنامه‌هایی در این سطح اگرچه با چالش‌های خاص خود مواجه بود و برای اولین بار در این سطح در فولاد مبارکه انجام می‌شد، گفت: در حین اجرای دوره شاهد این بودیم که به دور از هرگونه کارهای کلیشه‌ای و تشریفات معمول، همکاران و مدیران سازمان در فضاهای جدید آموزش و یادگیری قرار گرفتند و خوشبختانه بسیار هم مورد استقبال قرار گرفت. اگرچه برگزاری این دوره‌ها در فضای طبیعت با چالش‌ها و خطرات خاص خود مواجه بود، اما همان‌طور که اشاره شد، با آنالیز دقیق فرایند مراحل آموزشی و شناسایی ریسک‌های مختلف در هر بخش، اقدامات کنترلی و پیشگیرانه‌ای با همکاری واحد بهداشت حرفه‌ای و ایمنی شرکت انجام گرفت و خوشبختانه با موفقیت و اخذ نتایج مطلوب همراه شد.
وی گفت: ما با اجرای این برنامه‌ها با کمک واحدهای مربوطه شرکت توانستیم برای اولین بار در کشور برنامه «بوت‌کمپ رهبران» را در این مقیاس برای مدیران و رؤسای سازمان پیاده‌سازی کنیم و انجام یک کار تیمی را به نحو احسن به منصه ظهور بگذاریم. اساساً به همین دلیل این پروژه از سوی انجمن علمی آموزش و توسعه منابع انسانی با فاصله زیاد نسبت به سایر تجارب مطرح‌شده در این کنفرانس به‌عنوان تجربه برتر شناخته شد. این امر بیانگر وجود ظرفیت‌های زیاد انجام کار تیمی و منسجم در فولاد مبارکه و پیش‌گام بودن این شرکت در حوزه آموزش سرمایه‌های انسانی است و درعین‌حال مبین این است که همان‌گونه که فولاد مبارکه در حوزه تولید پیشران سایر فولادسازان کشور است، در حوزه آموزش و توسعه سرمایه‌های انسانی و اقدامات پژوهشی و تحقیقاتی در حوزه منابع انسانی نیز پیش‌گام است.
لطفیانی در خاتمه با اشاره به همکاری واحدهای مختلف در اجرای این رویداد آموزشی از همراهی واحدهای خدمات عمومی، اورژانس و امور قراردادها قدردانی کرد و افتخار کسب این دستاورد را متعلق به تمامی ارکان همکار در این پروژه دانست.
رضایت حداکثری رهبران سازمان از حضور در «بوت‌کمپ»
در همین زمینه، رئیس واحد ارزیابی اثربخشی و بهبود استانداردهای آموزشی واحد آموزش فولاد مبارکه هم گفت: تیم مدیریت آموزش و توسعه سرمایه انسانی با بهره‌گیری از رویکرد «یادگیری فعال» در مسیر تقویت ابعاد رهبری تحول‌گرا حرکت کرده است. یادگیری فعال در مقابل رویکرد سنتی، محوریت فرایند یادگیری را به فراگیران می‌دهد و شبکه‌های شناختی آن‌ها را درگیر می‌کند. بهبود مهارت‌های ارتباطی و همکارانه، تقویت تفکر انتقادی و مهارت حل مسئله و افزایش مشارکت و انگیزه در فراگیران از مزایای یادگیری فعال است. بوت‌کمپ آموزشی ازجمله تکنیک‌های یادگیری فعال و شیوه نوین توسعه رهبران است که پلتفرم COURSEERA، مدرسه کسب‌وکارها را وارد و از این رویکرد استفاده می‌کنند. «بوت‌کمپ» آموزشی بستر مناسبی برای دست‌یابی به هدف تقویت ابعاد رهبری تحول‌گرا است.
محجوب سلطانیان خاطرنشان کرد: در این راستا و با کمک مشاور اجرایی، تمرین‌های متنوعی متناسب با هریک از ابعاد رهبری تحول‌گرا طراحی گردید. این ابعاد به شرح زیر است:
نفوذ ایدئال: رفتارهای آرمانی رهبران تحول‌گرا شامل صحبت کردن درباره مهم‌ترین ارزش‌ها و باورهایشان، تصریح اهمیت یک احساس قوی نسبت به هدف، توجه به نتایج معنوی و اخلاقی تصمیمات، حمایت از امکانات هیجان‌انگیز و نوین، گفت‌وگو درباره اهمیت اعتماد نسبت به یکدیگر است.
برانگیختن و تحریک ذهنی: رهبران پیروان را به سوی آزمایش دوباره روش‌های سنتی حل مسائل سوق می‌دهند و درعین‌حال آن‌ها را به تلاش در جهت رویکردهای جدید و خالق برای انجام کارها تشویق می‌کنند.
انگیزش الهام‌بخش: در عمل، مدیران از سمبل‌ها و نمادهای احساسی جهت جلب تلاش‌های اعضای گروه برای رسیدن به هدفی فراتر از منافع شخصی خود استفاده می‌کنند. روح تیمی توسط این نوع از رهبری ارتقا می‌یابد. رهبری الهام‌بخش هنگامی رخ می‌دهد که مسیر حرکت رهبر و انگیزه‌های پیروان در جهت اهداف و اولویت‌های مشترک باشد.
ملاحظه فردی: این عامل نمایانگر مدیرانی است که فضایی حمایتی ایجاد می‌کنند و در آن با دقت به نیازهای یکایک پیروان گوش فرامی‌دهند. رهبرِ دارای این خصوصیت به‌عنوان مربی و مشاور عمل می‌کند و درعین‌حال می‌کوشد در کمک به پیروان جهت شکوفایی فردی پویا باشد.
وی گفت: تمرین‌های ایفای نقش، چالش طبخ غذا، تمرین مسابقه ورزشی، داستان‌سرایی و نهایتاً برگزاری کافه گفت‌وگو با حضور معاون سرمایه انسانی شرکت طراحی شده بود که ترکیبی از مؤلفه‌های فوق را پوشش می‌داد.
به گفته رئیس واحد ارزیابی اثربخشی و بهبود استانداردهای آموزشی واحد آموزش فولاد مبارکه، در حین انجام فعالیت‌های مشخص‌شده، یک مربی و تعدادی منتور گروه را همراهی می‌کنند و وظیفه هدایت‌گری و در پایان روز دوم، وظیفه تحلیل و ارائه بازخورد به تیم‌ها را بر عهده دارند.
وی افزود: به‌منظور تعمیق درس‌آموخته‌های بوت‌کمپ مدیران و ایجاد فرصت جهت پیاده‌سازی مفاهیم، این بوت‌کمپ به‌صورت اختصاصی برای زیرمجموعه هر مدیریت و رؤسا انجام می‌شود. تا کنون ۱۰ بوت‌کمپ برای رده مدیریت و ۱۷ بوت‌کمپ اختصاصی برای مدیران و کارکنان تحت سرپرستی آن‌ها برگزار شده است. تاکنون ۱۳۰۰ نفر از همکاران مشمول حضور در این بوت‌کمپ‌های آموزشی بوده‌اند. براساس نتایج نظرسنجی از حاضران در این مجموعه بوت‌کمپ‌ها، میزان رضایت رده مدیریت از این شیوه توسعه‌ای ۸۸٫۱۳ و میزان رضایت بوت‌کمپ‌های تخصصی ۸٫۴۳ ۸ است.
سلطانیان از ادامه این طرح خبر داد و گفت: انتظار می‌رود آثار بلندمدت این رویداد به‌عنوان بخشی از مجموعه اقدامات توسعه‌ای، در نتایج پرسش‌نامه سبک رهبری که یک پروژه دوساله است و الگوی راهبردی تا افق ۱۴۰۵ در مدیریت آموزش و توسعه سرمایه انسانی قابل‌مشاهده باشد؛ زیرا اجرای چنین برنامه‌های آموزشی موفقیت‌آمیزی در دست‌یابی تحقق اهداف تابلوی استراتژی سازمان نقش انکارناپذیری خواهد داشت.
