حذف عرضه محصولات در بورس‌کالا به گسترش بی‌اعتمادی می انجامد

به گزارش پایگاه خبری بازارسرمایه (سنا)، کارشناسان حوزه کالایی در تحلیل ریزش‌های اخیر، به فرآیند اصلاح بورس و هویت ذاتی بازارسرمایه که همان نوسان است اشاره مکرر داشته‌اند؛ در این میان اما برخی نظرهای غیرکارشناسی به سمت عوامل بی‌اثری مانند احتمال خروج فولاد از بورس کالا در ایجاد روند کاهشی بورس که درواقع عکس العمل سهامداران از مواجهه با این موضوع را توجیه می‌کند، حکایت دارد.  
این درحالیست که به فرض وجود بحث خروج، این موضوع به فولاد بخش دولتی ارتباط دارد نه خروج کلی فولاد از بورس کالا، همچنین به اعتقاد کارشناس کالایی از آنجاییکه بورس کالا تنها مرجع و بستر شفاف و کارا برای انجام معاملات کالاهایی از این دست است، انجام چنین اتفاقی عملی نیست. برای بررسی بیشتر می‌توان با مراجعه به سایت گمرک کشور مشاهده کرد که آخرین آمار مربوط به صادرات فولاد مربوط بیش از یک سال گذشته است.
هرچند که منابع آگاه نشان می‌دهند خبر خروج معاملات محصولات فولادی از بورس کالا صحت ندارد و رئیس‌جمهور هیچ‌گونه دستوری در مورد خروج فولاد از بورس کالا نداشته،  اگر هم به فرض محال معاملات کالاهایی مانند فولاد و قیر و سیمان به عنوان سرحلقه های مواد مورد نیاز در صنعت ساختمان سازی از بورس کالا حذف شود، دیگر منبعی برای شناسایی آمار این معاملات در جهت توسعه بازارهای کالایی نخواهیم داشت و چنین اقدامی تمامی دستاوردهای به دست آمده در این حوزه طی سال های اخیر را از بین خواهد برد.
بورس کالا، مرجعی بی‌بدیل در انجام معاملات کالایی
در همین راستا، امیرمسعود پرور، مدیر کالای کارگزاری «گنجینه سپهر پارت» ضمن گفت و گو با سنا تصریح کرد: براساس اطلاعات مندرج در سایت رسمی بورس کالای ایران از ابتدای سال ۱۳۹۹ لغایت ۲۸ شهریور ماه، ‌ حدود ۹۲ درصد از مجموع حجم معاملات صنعتی و معدنی بورس کالای ایران را محصولات فولادی تشکیل می دهد؛ محصولات صنعتی ۳۷ درصد و فرآورده های نفتی ۴۶ درصد از مجموع معاملات بورس کالا طی دوره مذکور را به خود اختصاص داده اند. از این اطلاعات، می‌توان نتیجه گرفت که ۳۴ درصد از مجموع حجم معاملات بورس کالا شامل محصولات فولادی هستند.
وی اضافه کرد: تجربه سالیان اخیر بورس کالا نشان می دهد این بازار، مرجعی بی‌بدیل در انجام معاملات شفاف کالایی بوده است. با تکیه بر شفافیت معاملات و ضمن پاسداشت قوانین شرعی و به کارگیری ظرفیت‌های قانونی، بورس کالا توانسته است با پیاده‌سازی طرح‌های توسعه‌ای، ‌ گام های مهمی در جهت پاسخگویی به نیازهای تولیدکنندگان و مصرف کنندگان بردارد.
این کارشناس بازارسرمایه افزود: تنوع بازارهای کالایی شامل بازار فیزیکی، فرعی، مشتقه، بازار مالی شامل اوراق سلف استاندارد و سپرده کالایی، صندوق های کالایی و اخیراً بازار املاک و مستغلات از دستاوردهای مهم بورس کالا در سالیان اخیر بوده است.
پرور تصریح کرد: گرچه بیش از پنج سال از ایجاد بازار املاک و مستغلات در بورس کالا گذشته است، اما به تازگی و به دنبال تشدید افزایش قیمت املاک در کشور، موضوع عرضه املاک بانک‌ها در بورس کالا مطرح شده و از سوی مقامات رسمی و کارشناسان نیز بعنوان ابزاری جهت شفافیت و مرجعیت قیمت گذاری املاک مورد حمایت قرار گرفته است.
تصمیمی عجولانه
وی توضیح داد: تصمیم اخیر وزارت صمت و وزارت راه و شهرسازی مبنی بر خروج معاملات محصولات فولادی و نفتی از بورس کالای ایران به بهانه افزایش قیمت‌ها، در شرایط حاضر و تلاطم موجود در بازارهای موازی شامل ارز، ملک و خودرو به نظر عجولانه بوده و نیازمند بررسی های دقیق‌تر است. شایان ذکر است بورس کالا غالباً به عنوان مجری سیاست‌های وزارت صمت در کنترل عرضه و تقاضا عمل کرده و عملکردی مستقل از مصوبات شورای رقابت و سازمان تنظیم بازار نداشته است.
امیر مسعود پرور در ادامه گفت: پرسش اساسی این است، درحالی که معاملات بورس کالا در دو سوی عرضه و تقاضا کاملاً شفاف بوده و علیرغم وجود الزامات کف عرضه و حضور مستمر نهادهای نظارتی برای عرضه‌کنندگان و نظارت مستقیم بر خریداران و اعمال محدودیت‌های متناسب با شرایط بازار از سوی مسئولان امر، تاکنون تنظیم بازار و کنترل قیمت‌ها با چالش‌های متعددی همراه بوده و همواره مورد اختلاف فعالان بازار بوده است، چگونه می‌توان انتظار داشت در فضایی غیر شفاف این معضلات برطرف گشته و عاری از شبهات بوده و زمینه ساز تخلفات و فساد نباشد.
مدیر کالایی کارگزاری «گنجینه سپهر پارت» اظهار کرد: برای تنویر موضوع می‌توان ایجاد بورس فلزات در سال ۱۳۸۲ را مرور کرد. درحالی که پیش از تشکیل بورس فلزات خریداران محصولات صنعتی باید نسبت به استعلام قیمت‌ها از کارخانجات اقدام کرده و در شرایطی که شائبه دستکاری قیمت‌ها وجود داشت و عدم شفافیت فضای کسب و کار، فعالان در این حوزه را در فضایی مکدر و غبارآلود قرار داده بود، معرفی بورس کالا و انجام معاملات در بستر این بازار و سهولت مشاهده روند معاملات از سوی همه فعلان از طریق تابلوی معاملات، گام مهمی در جهت احیای اعتماد و ایجاد فضای امن برای تداوم فعالیت تولیدکنندگان و بازرگانان این حوزه را برداشت.