تامین مالی جمعی؛ راه نجات پروژه های زیر ساختی نیمه تمام کشور

به گزارش خبرنگار مهر، بدون‌شک بودجه‌های محدود دولتی برای توسعه زیرساخت‌های مورد نیاز کشور در شرایط فعلی کافی نیست و به همین سبب زمان ساخت پروژه‌های اولویت‌دار برای کشور بسیار طولانی شده است؛ یکی از راه‌های حل چنین چالشی، روی آوردن به سوی سرمایه‌گذاری مردمی برای بهره‌برداری سریع‌تر از پروژه‌هایی است که نهایتاً خود مردم از آن‌ها منتفع خواهند شد در این باره محمد جواد شاهجویی، کارشناس مسائل حمل و نقل یادداشتی را در اختیار خبرگزاری مهر قرار داده است که از نظرتان می‌گذرد؛
پس از بحران مالی سال ۲۰۰۸ میلادی در جهان و کاهش تمایل بانک‌ها نسبت به اعطای وام به کسب و کارها، کارآفرینان و مدیران کسب و کارهای نوپا تصمیم به اتخاذ تدابیر جایگزین برای تأمین سرمایه مورد نیاز خود نمودند. یکی از این تدابیر، تأمین مالی جمعی یا سرمایه گذاری جمعی بود؛ البته سرمایه گذاری جمعی قدمتی به مراتب طولانی‌تر دارد اما باید اذعان نمود که در مدل جدید سرمایه گذاری جمعی، دایره مخاطبین و یا اصطلاحاً سرمایه گذاران از سطح معتمدین، خانواده، دوستان و یا شرکای نزدیک سرمایه پذیر فراتر رفته و به مدد بسترهای اینترنتی، تعداد سرمایه گذاران بالقوه برای هر پروژه افزایش یافته است.
تا پیش از شکل گیری و معرفی روش‌های سرمایه گذاری جمعی به شکل امروزی، بیشتر کسب و کارها اولین گزینه تأمین مالی را دریافت تسهیلات بانکی و غیر بانکی می‌دانستند؛ هر چند هنوز هم در بسیاری از جوامع، دریافت وام یکی از گزینه‌های جدی و پر طرفدار برای ایجاد و یا توسعه هر کسب و کار یا پروژه است اما می‌توان نشانه‌هایی از رشد سرمایه گذاری جمعی و اقبال به این روش تأمین مالی را در بسیاری از اقتصادهای پیشرفته دنیا ملاحظه کرد؛ چرا که مزیت‌های این شیوه از تأمین مالی، می‌تواند افزایش نرخ رشد کسب و کارها و در نهایت رشد و توسعه اقتصادی کشورها را رقم بزند.
۶ منفعت سرمایه گذاری جمعی نسبت به تسهیلات بانکی
جدا از مزیت‌های تأمین مالی جمعی برای ایجاد و یا توسعه کسب و کارها، امروزه دولت‌ها و نهادهای عمومی نیز از این روش تأمین مالی استقبال می‌کنند از عمده دلایل این استقبال می‌توان به مواردی از جمله اتکا به منبع نقدینگی نامحدود مردمی به جای منابع محدود بودجه‌های دولتی، توانایی تأمین مالی برای پروژه‌های زیرساختی که از نظر اقتصادی اولویت ندارند اما در جهت خدمت رسانی به عموم مردم مورد نیازند، درگیر کردن منافع عموم مردم با منافع کلان کشور و تقویت روحیه همکاری و تعامل عمومی در جهت توسعه کشور، دخیل کردن مردم به عنوان ذینفع در پروژه‌ها و ایجاد روحیه مطالبه گری مردمی برای تضمین مدیریت صحیح پروژه‌ها، کاهش ریسک‌های ناشی از مدیریت مسئولیت‌ناپذیر، افزایش هزینه سو مدیریت و در نهایت افزایش سرعت انجام پروژه‌ها و به ثمر رسیدن آن‌ها به واسطه تأمین مالی پروژه به صورت یکجا، در عوض تأمین مالی قطره چکانی با بودجه‌های دولتی اشاره نمود.
بدون تردید تأمین مالی جمعی می‌تواند یکی از روش‌های مهم در تأمین بودجه مورد نیاز ساخت پروژه‌های عام المنفعه در کشور ما باشد؛ آن هم در شرایطی که به واسطه وجود تحریم‌های ظالمانه و جنگ اقتصادی، دولت در تأمین بودجه‌های مورد نیاز سالانه برای امور اولویت داری چون سلامت عمومی، آموزش همگانی و مسائل دفاعی نیز با چالش‌های متعددی روبروست. در چنین وضعیتی، علاوه بر اینکه پروژه‌های مهم زیرساختی کشور سال‌های سال معطل بهبود شرایط خواهند بود، آسیب حاصل از اجرایی نشدن زود هنگام این پروژه‌ها نیز موجب خسارت بیشتر به کشور خواهد شد؛ برای مثال، اگر پروژه‌هایی همچون خط آهن شلمچه-بصره و خط آهن رشت-آستارا که تکمیل کننده کریدورهای ترانزیتی مهم کشورند تا به امروز و به کمک تأمین مالی جمعی افتتاح شده بود، می‌توانست در شرایط جنگ اقتصادی، یکی از مهمترین منابع تأمین ارز مورد نیاز کشور بوده و تا حد زیادی تکانه‌های اقتصادی ناشی از تحریم‌های اقتصادی را خنثی نماید. علاوه بر این، افتتاح چنین پروژه‌هایی می‌توانست با وابسته سازی تجارت دیگر کشورها و بازیگران مهم منطقه‌ای به اقتصاد ایران، دست برتر دیپلماسی اقتصادی را برای کشور به ارمغان بیاورد؛ لکن متأسفانه به دلیل گره زدن ساخت چنین پروژه‌هایی به بودجه‌های محدود و ناپایدار دولتی، هنوز هم امیدی به ساخت این خطوط در سال‌های آتی وجود ندارد.
لازم به ذکر است که تأمین مالی جمعی البته ملاحظات مهمی نیز دارد که باید حتماً مورد توجه قرار گیرد؛ از مجموعه این ملاحظات می‌توان به مواردی چون ایجاد پلتفرم‌های صحیح و به کارگیری رویه‌های درست جذب سرمایه، دقت در هزینه کرد، تلاش برای بهره برداری درست و بهینه از زیرساخت ایجاد شده با استفاده از سرمایه‌های مردمی و در نهایت، صیانت و حفاظت از سرمایه مردم توسط دولت و نهادهای نظارتی و مجریان پروژه اشاره نمود.