یکی از مهمترین چالشهای سیستم بهداشت و درمان کشور، کمبود پزشک در مناطق کم برخوردار و محروم است، مهمترین گامی که در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بود، توجه اساسی به آموزش پزشکی است، بطوریکه برای نخسیتن بار اقدامات لازم برای افزایش ۲۰ درصدی پذیرش دانشجویان پزشکی از کنکور امسال با تاکید بر مناطق محروم و بومی گزینی، بازنگری در ظرفیت های آزمون دستیاری سال گذشته بگونه ای که از حدود ۱۰۰۰ ظرفیت خالی، ۲۵۰ نفر در مرحله تکمیل ظرفیت، پذیرش شدند، انجام شد.
توجه به بخش توسعه منابع و نیروی انسانی حوزه سلامت در کارنامه یکساله وزارت بهداشت نشان می دهد تکلیف پرونده های شهدای مدافع سلامت و تعیین مصادیق و امتیازات و ابلاغ دستورالعمل نحوه تشکیل پرونده و بررسی مدارک و مستندات شهید خدمت در جهت ارج نهادن به جانفشانی ها و فداکاری های کارکنان حوزه سلامت که در مقابله با بیماری کرونا جان خود را از دست داده اند حسب فرمایش های مقام رهبری (مدظله) و با توجه به بند (۳) مصوبات ۷۳۷ جلسه شورای عالی امنیت ملی انجام و تبدیل وضعیت ۶۷ هزار نفر از کارکنان نظام سلامت تابع قانون ایثارگران مشخص شد.
در راستای بهبود توسعه منابع و نیروی انسانی سیستم بهداشت و درمان کشور ۱۷ هزار و ۱۵۲ مجوز جذب نیروهای مشمول قانون پزشکان و پیراپزشکان در ۶ رشته شغلی پرستار، اتاق عمل، هوشبری، علوم آزمایشگاهی، رادیولوژی و فوریتهای پزشکی و همچنین تعداد ۶۴۱ مجوز بکارگیری نیروی شرکتی به دانشگاهها و دانشکده های علوم پزشکی و سازمان های تابعه وزارت متبوع در جهت تامین نیروی انسانی مورد نیاز در حوزه های مختلف بهداشت، درمان، فوریت های پزشکی، توزیع اعتبار به مبلغ ۱.۵۰۸میلیارد ریال از محل سازمان هدفمندی یارانه ها بابت ردیف بیماران صعب العلاج، توزیع اعتبار به مبلغ ۱۶.۴۹۰.۰۰۰میلیون ریال به دانشگاه های علوم پزشکی کشور بابت ردیف حوادث ترافیکی، اختصاص مبلغ ۱۶.۰۰۰ میلیارد ریال از محل منابع یک میلیارد یورو، پرداخت مستقیم سازمان برنامه و بودجه به هیات امنای صرفه جویی ارزی بابت خرید واکسن نیز از دیگر اقداماتی است که در دولت سیزدهم از سوی وزارت بهداشت انجام شده است و این اقدامات مهم در یکساله اخیر در مقایسه با سال های گذشته چشمگیر است.
تزریق ۱۶۰ میلیون دز واکسن در یکسال اخیر ما را از روزهای سیاه کرونایی نجات داد
شیوع همه گیری کرونا از اسفند ۹۸ تا قبل از روی کار آمدن دولت سیزدهم به دلیل تامین نشدن واکسن علیه کرونا، باعث شدن بسیاری از هموطنانمان جان خود را از دست بدهیم بطوریکه روزانه ۷۰۰ نفر به خاطر این بیماری فوت می کردند و هشت هزار نفر نیز در مراکز درمانی بستری می شدند، ۲۸ استان پرخطر کرونایی بودند، دوره های وحشتناک و پر استرسی را همه مردم سپری می کردند، تا اینکه با روی کار آمدن دولت جدید، تهیه و ورود واکسن در اولویت همه وزارتخانه ها قرار گرفت و تا به امروز ۱۶۰ میلیون دز واکسن در چهار نوبت به افرداد جامعه در همه گروههای سنی تزریق شده و همچنان ادامه دارد و ما از روزهای سیاه و تلخ کرونایی رهایی یافتیم.
۶ واکسن تولید داخل نیز به همت دانشمندان ایرانی و با حمایت دولت و وزارت بهداشت علیه کرونا افتخار برزگی برای کشورمان در دنیا ثبت شد بطوریکه ۱۴.۸۶۱.۹۴۰واکسن پاستو کووک و پاستوکووک پلاس با توجه به شرایط اضطرار حاکم بر کشور در دوران پاندمی ویروس کویید ۱۹و نیاز فوری کشور به واکسن موثر و معتبر، توسط انستیتو پاستور با همکاری شرکت فینلای کوبا تولید شد.
در راستای مقابله با همه گیری بیمار کرونا و اینکه بسیج و عزم ملی در این زمینه در کشور ایجاد شده بود، کمیته علمی مبارزه با ویروس کرونا با شرکت ۶۰ پزشک و دانشمند درجه اول کشور تشکیل شد تا کار تدوین دستورالعمل های علمی و کشوری درمان کرونا، طراحی و ساخت کیت تشخیص امیکرون را انجام بدهند.
واکسیناسیون بیش از دو میلیون و ۵۰۰هزار اتباع خارجی رکوردی بی نظیر در دنیا
افزایش دو برابری تخت های آی سی یو اطفال (در زمان پیک امیکرون)، واکسیناسیون بیش از دو میلیون و پانصد هزار از اتباع و مهاجرین، حمایت از تولید ۶ واکسن داخلی، افزایش دسترسی وبهره مندی عادلانه از خدمات بهداشتی درمانی مرتبط با کووید ۱۹ در سراسر کشور شامل توزیع متمرکز ۱۹۹۳ نفر پزشک، توزیع متمرکز ۵۳۸ نفر دندانپزشک، بکار گیری۲۲۹۹۴ نفر سایر رشته ها از دیگر اقدامات یکساله در حوزه کنترل بیماری کرونا است.
اقدامات یکساله وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به همین جا ختم نمی شود، بیمه همگانی از دیگر تحولات مهم نظام سلامت کشور است، بطوریکه حدود ۶ میلیون نفر افراد فاقد بیمه پایه سه دهک پایین درآمدی، به صورت رایگان و بدون پرداخت حق بیمه زیر چتر حمایت بیمه سلامت قرار گرفتند و ۱۷ اردیبهشت ماه سال ۱۴۰۱، ۵ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر مختص ۳ دهک اول جامعه تحت پوشش بیمه قرار گرفته اند، با توجه به اینکه ۴۰۰ هزار نفر نیز در ۲ ماه پایانی سال ۱۴۰۰ در مناطق کم برخوردار حاشیه شهر بیمه شدند، می توان گفت که دهک های پایین با اطمینان بالا تحت پوشش قرار داشته و عمده افراد باقی مانده در دهک های بالاتر جامعه هستند.
با توجه به اینکه سرانه حق بیمه درسال جاری یک میلیون و ۱۰۰ هزار تومان به ازای هر فرد در سال ۱۴۰۱ است؛ پرداخت این میزان برای ۳ دهک اول جامعه توسط خودشان مشکل زا بوده و خوشبختانه با تقبل حق بیمه این افراد توسط دولت بصورت رایگان بیمه شده اند.
۲۰میلیون روستایی رایگان بیمه شدند
اکنون با پوشش جدید بیمه ای، بیش از ۴۶ میلیون نفر تحت پوشش بیمه سلامت ایران بوده و ۲۰ میلیون نفر بیمه شدگان روستایی به صورت رایگان تحت پوشش قرار دارند و فرانشیز سه دهک اول برای خدمات بستری به ۵ درصد و برای خدمات سرپایی به ۱۵ درصد کاهش یافته است.
در نگاهی دیگر به کارنامه یکساله سیستم بهداشت و درمان کشور می توان به تدوین و ابلاغ دستور العمل اجرایی برنامه بیمه روستایی، شناسایی و معرفی مادران باردار، شیرده و دارای کودک زیر پنج سال که بر اساس آزمون وسع، نیازمند حمایت بوده، اشاره کرد و محتوای سبد تغذیه ای و بسته بهداشتی رایگان ماهیانه آنها (بیمه رایگان مادران باردار و کودکان تا ۵ سالگی) طراحی شد.
تولید بیش از ۳ میلیون دز واکسن هپاتیت ب و ۳ میلیون دز واکسن ب ث ز و بیش از ۸۷۰ هزار ویال cc ۵۰ از محلول های تزریقی شامل سولفات منیزیوم، لیدوکائین، پتاسیم کلراید در انستیتو پاستور نیز از دیگر مواردی است که می توان در کارنامه یکساله وزارت بهداشت ثبت کرد.
در راستای بازسازی و احداث مراکز درمانی، خانه های بهداشت و غیره می توان به تکمیل و بهره برداری از ۸۵ پروژه بهداشتی با زیربنای ۳۵.۸۰۰ مترمربع در قالب ۳ آزمایشگاه، ۳ آموزشگاه بهورزی، ۱۵ پایگاه سلامت شهری، ۳ خانه بهداشت، ۱۷ پروژه زیست پزشک، ۲ ستاد شبکه، ۲۳ مرکز جامع سلامت روستایی و ۲ پروژه بیماری‌های رفتاری، نصب و راه اندازی بیوراکتورهای خط تولید صنعتی واکسن ها و کشت سلولهای جانوری در انستیتو پاستور، توسعه و اجرای برنامه ایمنی آب آشامیدنی در ۳۲ شهر و منطقه روستایی، راه اندازی سامانه ملی پایش برنامه های سلامت و سطوح نظام شبکه برای اولین بار در حوزه بهداشت، تشکیل قرارگاه جوانی و جمعیت و حمایت از خانواده و پوشش بیمه ای پایه و کامل همه اقدامات تشخیصی و درمانی لازم برای زوج‌هایی که به‌رغم اقدام به بارداری به مدت یک سال یا بیشتر، صاحب فرزند نشده‌اند؛ اعم از برنامه‌های معاینه، بیماریابی، تشخیص علت ناباروری و درمان آن بدون محدودیت زمان و دفعات مورد نیاز به تشخیص پزشک معالج، اختصاص یک پایگاه سلامت به ازای متوسط هر ۱۲۵۰۰ نفر جمعیت در مناطق حاشیه نشین و شهری، اختصاص یک مرکز خدمات جامع سلامت برای هر ۲۵ تا ۵۰ هزار نفر جمعیت در مناطق حاشیه نشین و شهری، جذب مراقب سلامت به ازای هر ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ نفر جمعیت در مناطق حاشیه نشین و شهری نیز اشاره کرد که در کارنامه وزارت بهداشت ثبت شده است.
اجرای قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری پس از ۱۵ سال به سرانجام رسید
همه می دانیم که پرستاران بویژه در دوران همه گیری کرونا جانفشانی های زیادی برای رسیدگی به بیماران کرده اند، قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری که ۱۵ سال از اجرای آن گذشته بوده ولی مطالبات این قشر زحمتکش پرداخت نشده بود، در راستای هویت بخشی و تکریم عملی حرفه پرستاری و حسب تأکید رهبر معظم انقلاب در آذرماه ۱۴۰۰ که مطابق آن سهم سازمان‌های بیمه‌گر پایه برای بسته خدمات و مراقبت‌های پرستاری، در بخش بستری و بستری فوریتهای پزشکی (اورژانس) ۹۰ درصد و در بخش سرپایی ۷۰ درصد تعیین شده، اجرای آن به سرانجام رسید و قشر پرستار از مزایای این قانون بهره مند شدند.
۱۳۴ مرکز درمانی تجهیز و بازسازی شدند
تجهیز ۷۹ بیمارستان با بیش از ۸۱۰۰ تخت و احداث حدود ۵۵ مرکز درمانی در مناطق محروم با رویکرد توزیع عادلانه خدمات سلامت، اختصاص ۷۵ درصد از کل پزشکان متخصص ضریب کا به مناطق محروم از مجموع پزشکان ضریب کا توزیع شده در سطح کشور، افزایش ۱۰۰ درصدی حق ماندگاری پزشکان متخصص مقیم در مناطق محروم جهت ادامه خدمت در این مناطق و عدم جابه‌جایی به کلان‌شهرها، ابلاغ ۷۰ محصول دانشی (راهنمای بالینی و استاندارد خدمت در حوزه درمان بیماران)، تدوین ۲۰ استاندارد خدمات ناباروری و آیین نامه مراکز درمان ناباروری سطح ۲ و سطح ۳، تدوین برنامه نظام شبکه آزمایشگاهی کشوری، صدور مجوز گردشگری سلامت برای ۲۰۰ بیمارستان کشور، اجرای قرارداد خرید ۱۰۰۰ دستگاه آمبولانس، پرداخت مبلغ ۳.۰۰۰ میلیون ریال از محل ارزش افزوده به هیات امنای صرفه جویی ارزی (مبلغ ۲.۰۰۰ میلیارد ریال بابت خرید تجهیزات و طرح های بیمارستانی و مبلغ ۱.۰۰۰ میلیارد ریال بابت تامین واکسن)، گسترش شبکه خون رسانی شامل ۲۰۳ مرکز هاب انتقال خون در ۳۱ استان ودستیابی به ۲۰۳۴۷۸۶ واحد اهدای خون داوطلبانه با وجود شرایط پاندمی کرونا نیز عملکرد یکساله وزارت بهداشت در بخش درمان است.
افزایش حق انتخاب رشته محل در آزمون دستیاری از ۱۰ به ۱۰۰ رشته محل، اختصاص سهمیه بومی مناطق محروم در آزمون دستیاری سال ۱۴۰۴ در راستای عدالت آموزشی و تامین نیاز نیروی متخصص پزشکی در مناطق کمتر برخوردار، افزایش حقوق دستیاران تخصصی در راستای افزایش انگیزش و حمایت از شرکتهای دانش بنیان در حوزه علوم پزشکی نیز در یکسال اخیر در حوزه علوم پزشکی تحقق یافته است از دیگر اقدامات انجام شده در حوزه علوم پزشکی است.
کاهش کمبودهای دارویی و ایجاد پنجره واحد تسهیل تولید دانش بنیان
حوزه غذا و دارو نیز در سیستم نظام سلامت که بسیار حایز اهمیت است، در عملکرد یکساله وزارت بهداشت، اقدامات خوبی در این حوزه انجام شد بطوریکه می توان به طرح ملی ارتقا سلامت و اصالت غذا، شروع تجهیز آزمایشگاه های کنترل غذا و داروی مرزی به منظور کنترل دقیق فراورده های وارداتی و صادراتی، ایجاد پنجره واحد تسهیل تولید دانش بنیان بین سازمان غذا و دارو، معاونت تحقیقات وزارت بهداشت و معاونت علمی ریاست جمهوری، بروزرسانی و انتشار آخرین نسخه فارماکوپه داروهای ایران پس از ۶ سال تاخیر، باز کردن فهرست دارویی ایران و ثبت بیش از ٣٠ ملکول جدید، در زمینه TTAC ایجاد سامانه بر خط قیمت گذاری دارو و کاهش کمبودهای دارویی علیرغم محدودیت های ارزی و تحریم ها اشاره کرد.
