در تقویم رسمی کشور عزیزمان ایران ۲۱مردادماه را روز حمایت از صنایع کوچک نام نهاده‌اند تا صنایع بزرگ و مادر و همچنین آحاد مختلف جامعه به اهمیت و نقش تعیین‌کننده صنایع کوچک بیش‌ازپیش احترام بگذارند و برای حمایت حداکثری از آن‌ها همت مضاعف داشته باشند.
به همین بهانه و در آستانه فرارسیدن این روز خجسته، به سراغ مصطفی عطائی‌پور معاون خرید فولاد مبارکه رفتیم و در خصوص نقش محوری حمایت صنایع بزرگ از صنایع کوچک و نقش اساسی صنایع کوچک در تداوم و پایداری صنایع بزرگ و توسعه اقتصادی و اجتماعی جامعه جویا شدیم. با ما همراه باشید.
به نظر شما صنایع کوچک در پشتیبانی از صنایع بزرگ چه تأثیری دارند؟
صنایع کوچک در توسعه اجتماعی اقتصادی کشورها نقش زیادی دارد. به هراندازه یک کشور ازنظر اقتصادی در سطح بالاتری قرار داشته باشد، توسعه صنعتی آن بیشتر بر صنایع کوچک معطوف می‌گردد. واحدهای صنعتی کوچک در تمامی کشورها نقش اساسی در تأمین اشتغال، افزایش تولید ملی، توسعه صادرات و حضور در بازارهای جهانی دارند. این صنایع نسبت بسیار بزرگی از بنگاه‌های تولیدی را به خود اختصاص داده‌اند و زمینه‌های مناسب برای برقراری ارتباط مؤثر بین تولیدات صنعتی و کشاورزی و…، جلب سرمایه‌های بخش خصوصی و امکان تنوع و انعطاف در تولیدات صنعتی را فراهم کرده‌اند.
صنایع کوچک به‌واسطه ویژگی‌های منحصربه‌فردی که دارند، ازجمله اشتغال‌زایی، کاربردی بودن، انعطاف‌پذیری، بی‌نیازی از سرمایه‌گذاری سنگین، رفع عدم تعادل‌های منطقه‌ای، رفع نابرابری‌ها در توزیع درآمد و… می‌توانند نقش مهمی در رسیدن به توسعه ایفا کنند.
از سوی دیگر، رفع موانع پیش روی صنایع کوچک و متوسط زمینه نقش‌آفرینی آن‌ها در نظام اقتصادی کشور را فراهم می‌کند. تاجایی‌که در کشورهای توسعه‌یافته، تولیدهای خرد از اهمیت زیادی برخوردارند، زیرا صنایع کوچک با سرمایه اندک شکل می‌گیرند و اشتغال پایدار ایجاد می‌کنند و به‌عنوان مکمل صنایع تولیدی بزرگ ایفای نقش می‌کنند. ایجاد صنایع کوچک و متوسط با سرمایه اندک و بازدهی بالا مولد ایجاد مشاغل پایدار هستند و بیشتر کشورهای توسعه‌یافته مانند چین با حمایت از صنایع کوچک و رشد این واحدها توانسته‌اند بازارهای منطقه‌ای و جهانی را در دست بگیرند.
رویکرد فولاد مبارکه به‌عنوان شرکت مادر در زمینه حمایت از صنایع کوچک چگونه است؟
در خصوص صنایع کوچک داخلی و شرکت‌های سازنده و دانش‌بنیان کشور، شرکت فولاد مبارکه به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد خاورمیانه و یکی از شرکت‌هایی که پیشران توسعه صنعتی و اقتصادی کشور است، از همان آغاز بهره‌برداری دقیقا نقش حمایتی را سرلوحه کار خود قرار داده است؛ تاجایی‌که از سال ۱۳۸۰ نهضت ساخت داخل در فولاد مبارکه شروع و از سال ۱۳۹۰ به‌عنوان بومی‌سازی مطرح شد و در ادامه این تفکر سازنده و بنیادین تا پایان سال ۱۴۰۰، بیش ا۷ هزار و ۶۰۰ قطعه یدکی و یا تجهیز برای اولین بار توسط شرکت‌های توانمند داخلی یا دانش‌بنیان بومی‌سازی و ساخت داخل شدند.
توانمندسازی شرکت‌های گروه فولاد مبارکه و صنایع کوچک دانش‌بنیان و سازنده، تحقق اهداف توسعه با حمایت‌های اقتصادی و اتکا به توان شرکت‌های داخلی، انتقال دانش با همکاری شرکت‌های دانش‌بنیان، توجه و عمل به دستورالعمل‌های زیست‌محیطی در راستای توسعه پایدار با استفاده از پژوهش‌های انجام‌شده در دانشگاه‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان کشور و… همه و همه گواهی است بر رویکرد حمایتی فولاد مبارکه از صنایع کوچک و شرکت‌های دانش‌بنیان و سازنده داخلی.
همچنین توسعه مشارکت با تأمین‌کنندگان و شرکای تجاری به‌منظور استفاده از تخصص، منابع و دانش، تأمین منابع مالی، سرمایه‌گذاری در شرکت‌های تأمین‌کننده، تعامل با تأمین‌کنندگان کالا در جهت هم‌راستا ساختن استراتژی‌های شرکت‌های گروه و تأمین‌کنندگان کلیدی، ایجاد شبکه‌های ارتباطی مناسب با تأمین‌کنندگان جهت شناسایی فرصت‌های بالقوه و ایجاد خلق ارزش متقابل و… از دیگر اقدامات شرکت فولاد مبارکه در این زمینه است.
در حال حاضر حدود ۳ هزار تأمین‌کننده کالا و خدمات در زنجیره تأمین فولاد مبارکه فعال هستند و محصولات تولیدی این مجموعه بزرگ صنعتی به‌صورت مستقیم ۱۰۰۰ کارخانه و کارگاه و به‌صورت غیرمستقیم بالغ‌بر ۳۰۰۰ کارخانه و کارگاه را تغذیه می‌کند.
به‌طورکلی نقش صنایع بزرگ بر توسعه و بالندگی صنایع کوچک را چگونه ارزیابی می‌نمایید؟
به‌جرئت می‌توان از صنایع مادر یا پایه به‌عنوان صنایع کلیدی و قلب تپنده اقتصاد هر کشور یا لکوموتیو دیگر صنایع نام برد؛ زیرا محصولات این شرکت‌ها مواد اولیه صنایع دیگر را تغذیه می‌کنند. برای صنعتی شدن و رشد اقتصادی در یک منطقه یا کشور به دو عامل مهم منابع و فناوری و تکنولوژی نیاز است که در این میان فناوری و تکنولوژی از اهمیت بیشتری برخوردار است.
صنایع اساسی در توسعه اقتصادی یک کشور نقش بسزایی دارند زیرا از درآمد حاصل از مشتریان خارجی و مشاغل غیراساسی حمایت می‌کنند. این صنایع بر اشتغال، بودجه دولت، سرمایه‌گذاری‌های بخش خصوصی و برنامه‌ریزی توسعه شهری نیز تأثیر بسزایی دارند؛ بنابراین حمایت از صنایع منجر به رونق اقتصادی کشورها، ایجاد زمینه‌ای مناسب برای اشتغال پایدار، ایجاد رفاه در جامعه، افزایش سطح علمی، افزایش امید نزد جوانان و کاهش مهاجرت خواهد شد.
در نگاه فولاد مبارکه شرکت‌های دانش‌بنیان چه جایگاهی دارند؟
نام‌گذاری شعار سال توسط رهبر فرزانه انقلاب جهت‌گیری‌ها و اقدامات سال‌های اخیر در راستای رفع موانع تولید و رشد اقتصادی، باهدف ایجاد فضای مناسب برای رفع گلوگاه است. در این راستا شرکت فولاد مبارکه به‌منظور استفاده از توان شرکت‌های سازنده داخلی و دانش‌بنیان نسبت به عقد تفاهم‌نامه با شهرک علمی و تحقیقاتی دانشگاه صنعتی اصفهان اقدام کرده و شرایط ورود شرکت‌های توانمند دانش‌بنیان به بانک اطلاعاتی خرید را میسر نموده است . تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان ثبت‌نام‌شده در بانک اطلاعاتی خرید فولاد مبارکه ۸۳۱ شرکت است که ۴۵۰ شرکت مورد ارزیابی ورود قرار گرفته‌اند و دارای کد هستند. مابقی نیز در حال ارزیابی فنی و تخصصی هستند.
با توجه به اقدامات یادشده در فولاد مبارکه در حال حاضر چقدر از نیازهای فولاد مبارکه از محل ظرفیت شرکت‌ها و صنایع داخل کشور تأمین می‌شود؟
به‌طور مشخص طبق آخرین آمار در سال ۱۴۰۰ ازلحاظ مبلغی بیش از ۸۹ درصد بودجه خرید و سفارش‌های خرید توسط داخل کشور تأمین‌شده و مابقی توسط خارج از کشور صورت گرفته‌شده است و همچنین ازلحاظ تعداد کالایی کمتر از ۴ درصد کالاهای خریداری‌شده توسط تأمین‌کنندگان خارجی صورت گرفته‌شده است.
سخن پایانی؟
حمایت از صنایع کوچک رویکرد همیشگی مدیریت فولاد مبارکه بوده است. به‌یقین اعتلای روزافزون کشور نه‌فقط در حوزه صنعت، بلکه در همه عرصه‌ها در گرو همکاری و حمایت متقابل صنایع بزرگ و کوچک است و تنها راه رستگاری در این زمینه سرمایه‌گذاری بر توان داخل با عنایت به دانش روز دنیا ست؛ بنابراین فولاد مبارکه در این راستا ثابت‌قدم‌تر از همیشه از هیچ کوششی فروگذار نخواهد کرد.
