روستاهای حاشیه تهران به خوابگاه مهاجران تبدیل شده اند

علی خوئینی در گفت وگو با خبرنگار مهر به مناسبت روز ملی روستا در مورد وضعیت موجود روستاهای استان تهران اظهار کرد: این استان دارای ۱۰۳۴ روستا و آبادی است که آبادی‌های بالای ۲۰ خانوار ۵۳۰ سکونتگاه هستند؛ از این تعداد، ۴۸۹ آبادی با توجه به ماده ۲ و ۳ تقسیمات کشوری روستا اطلاق شده و واجد تهیه طرح هادی هستند که برای کلیه این روستاها طرح هادی تهیه شده است. البته ممکن است تعداد محدودی از آبادی‌ها طبق آمار رسمی سال ۱۳۹۵ از بیش از ۲۰ خانوار برخوردار باشند که در حال بر نامه ریزی و شناسایی این گونه آبادی‌ها هستیم؛ در حال حاضر ۱۵۰ روستا در مرحله تهیه بازنگری طرح هادی هستند و ۱۵۰ روستای دیگر هم نیازمند بازنگری طرح هادی است.
دستگاه‌های متعددی در خصوص طرح‌های هادی روستاها نظر می‌دهند
وی در خصوص اینکه چرا تصویب طرح‌های هادی تا این حد زمان‌بر است؟ گفت: فرآیند طرح هادی از منظر کلی به دو قسمت «تهیه» و «تصویب» تقسیم می‌شود: در قسمت تهیه طرح هادی، این توانایی فنی در بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان تهران وجود دارد تا در مدت ۶ ماه، تهیه طرح تمام روستاهای نیازمند بازنگری را انجام دهد؛ اما قسمت دوم فرایند تصویب طرح هادی است که پروسه زمان‌بر این فرایند است. کمیته تصویب طرح هادی متشکل از نهادها و دستگاه‌های اجرایی متعددی است که اعلام نظر آنها با رعایت ملاحظات سازمانی و مقررات بخشی خودشان در خصوص طرح‌های تهیه شده از قبیل سازمان جهاد کشاورزی در خصوص اراضی باغی و کشاورزی، اداره آب منطقه‌ای در خصوص حریم کمی کیفی رودخانه، محیط زیست در خصوص مناطق حفاظت شده پروسه تصویب طرح هادی را زمان‌بر می‌نماید و همچنین تعیین تکلیف ساخت و سازهای غیرمجاز در اطراف روستا، به طور کلی فرآیند تسریع بررسی و تصویب طرح‌ها را در استان تهران را با چالش روبه رو کرده که نیازمند چاره اندیشی مدیریتی است.
روستاهای حاشیه تهران، نقش خوابگاهی دارند
معاون عمران روستایی اداره کل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان تهران درباره اینکه طرح‌های هادی مصوب شده در کمیته تصویب، چه تناسبی با نیازهای روز روستا دارد؟ تصریح کرد: در تهیه طرح هادی هر روستا مبتنی بر تأمین نیاز توسعه روستا در تأمین فضای‌های خدماتی و مسکونی مبتنی بر جمعیت خانوار بومی ساکن روستاست، لیکن استان تهران تقریباً یک درصد از وسعت کل کشور را دارد که تقریبآ ۱۶ درصد جمعیت کشور را در خود جای داده است؛ همین تراکم جمعیت نشانگر مهاجرپذیر بودن استان و به تبع آن روستاهای استان است؛ از طرفی بخش عمده روستاهای پر جمعیت در حریم شهرها واقع شده اند که به ناچار جهت رعایت الزامات قانونی نرخ رشد اینگونه روستا می‌بایست در حد نرخ رشد طبیعی لحاظ شود. در حالی که این روستاها کانون تجمع و عمدتاً نقش خوابگاهی دارند و لذا سطوح پیش بینی شده برای جمعیت فرآیند این روستاها نا کافی است؛ ضمناً خدمات دهی دستگاه‌های خدمات رسان و خدمات عمومی به صورت قابل قبولی ارائه نمی‌شود. در روستاهای استان تهران علت اصلی عدم انطباق سطح‌های تصویب شده با نیاز روز روستاست.
وی درباره آخرین وضعیت طرح‌های هادی روستاهای استان تهران یادآور شد: تا امروز در ۳۸۲ روستا یک فاز از طرح هادی اجرا شده؛ برنامه‌ریزی صورت گرفته در بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان تهران بر این است تا در سال جاری طرح هادی در ۴۴ روستا با اعتباری ۴۸۰ میلیارد ریال انجام شود.
اقدامات بنیاد مسکن استان تهران برای جلوگیری از زمین خواری
خوئینی درباره سایر خدمات صورت گرفته توسط بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در راستای توسعه روستای استان تهران بیان کرد: در راستای خدمات دولت الکترونیک، شفافیت عملکرد، رفاه حال متقاضیان و در راستای اجرای پروتکل‌های ستاد ملی کرونا سامانه الکترونیکی راهبر برای ارائه کلیه خدمات فنی از قبیل تقاضای الحاق به بافت، تغییر کاربری زمین، استعلام وضعیت ملک نسبت به طرح، اطلاع از نوع کاربری اراضی و …راه اندازی شده است. به مجموعه بنیاد مسکن شهرستانها و دهیاران محترم آموزش‌های لازم ارائه شده است امید است با الزام استفاده دهیاران و متقاضیان از این سامانه تمامی مراحل ساخت و ساز تحت نظارت دستگاه‌های ذیربط قرار گیرد و از ساخت و سازهای غیرمجاز جلوگیری شود.
ورود بنیاد مسکن به اشتغالزایی روستایی
وی ادامه داد: سند توسعه اشتغال روستاهای استان با همکاری سازمان برنامه و بودجه این طرح مبتنی بر شناسایی مزیت‌های نسبی هر روستا متناسب با توان هر منطقه جهت ایجاد شغل پایدار است که با عملیاتی شدن این طرح، اقتصاد روستاها تقویت شده و مشاغل وابسته به فعالیت‌های روستایی به صورت پایدار ایجاد خواهد شد.
شناسایی روستاهای در معرض خطر سیل و زلزله
این مقام مسئول در بنیاد مسکن به مطالعات صورت گرفته در خصوص روستاهایی که در معرض مخاطرات طبیعی از قبیل سیل، زلزله، رانش زمین و… قرار دارند، اشاره و اظهار کرد: با توجه ویژگی‌های محیطی و کالبدی، این نوع روستاها شناسایی شده اند که در صورت تخصیص اعتبار، اقدامات اجرایی جهت ایمن سازی روستاها صورت خواهد گرفت.
توسعه گردشگری روستایی
وی ورود بنیاد مسکن به گردشگری روستایی را یادآور شد و افزود: در این طرح، توسعه روستا و اجرای طرح هادی همسو با اهداف گردشگری و ایجاد شرایط توسعه پایدار در روستاها برنامه‌ریزی شده است. استفاده از مصالح بوم آورد در اجرای طرح هادی و توجه به مراکز گردشگری در توسعه روستا و فراهم نمودن زمینه ایجاد فضاهای بوم گردی و خانه سازی مسافر و کاشانه روستایی مد نظر است.
صدور اسناد مالکیت روستایی
معاون عمران روستایی بنیاد مسکن گفت: تا کنون بیش از ۹۰ هزار سند مالکیت روستایی با همکاری اداره ثبت اسناد و املاک در روستاها و شهرهای زیر ۲۵ هزار نفر استان تهران صادر و تحویل مردم شده است متقاضیان می‌توانند جهت دریافت این خدمات به بنیاد مسکن شهرستان مربوطه در استان تهران مراجعه کنند.
چالشی به نام ساخت و ساز غیر مجاز
خوئینی تأکید کرد: ساخت و سازهای غیر مجاز در کاربری‌های خدمات عمومی و فضاهای پیرامونی روستاها چالش جدی است؛ کاهش حریم کیفی رودخانه‌ها، ممانعت از توسعه کالبدی روستا و حتی تخریب و نوسازی بناهای قدیمی موجود از نتایج جدی این چالش است که نیازمند چاره اندیشی است؛ دستگاه‌های متولی باید مسئولانه دنبال راهکار مناسب جهت رعایت حقوق مکتسبه ساکنان روستاها باشند.