بیمه به عنوان یکی از ارکان نظام مالی هر کشوری، با ایجاد امنیت و اطمینان، زمینه گسترش فعالیت های اقتصادی را فراهم کرده و آرامش نسبی را در جامعه به وجود می آورد. در میان انواع رشته های بیمه، بیمه عمر به دلیل ماهیت آن، اهمیت ویژه ای دارد؛ بیمه عمر از یک سو با مدیریت پیامدهای احتمالی و خطرات آینده افراد، راهی برای تامین آتیه افراد به شمار می آید و از سوی دیگر به دلیل فاصله زمانی منطقی بین دریافت حق بیمه و پرداخت تعهدات، منابع مالی قابل توجهی را در اختیار شرکت های بیمه قرار می دهد. اما به رغم ویژگی های اشاره شده، فروش این رشته خاص در ایران از رشد معناداری برخوردار نبوده و مردم اقبال کمتری را به این رشته نشان می دهند. در ایجاد این شرایط عوامل و پارامتر های مختلفی دخیل اند که مهم ترین آن عبارتند از عدم کارکرد فرهنگی برای توسعه این رشته، نوسانات شدید پولی و ارزی طی یک دهه گذشته، عدم کشف بازارهای جدید و ظرفیت سازی از یکسو و نیز افزایش شرکت های بیمه ای از سوی دیگر، مشکلات عدیده مالی متقاضیان و درنتیجه عدم اولویت خرید این محصول در سبد هزینه خانوارها و سایر عواملی از این دست که در این مقال نمی گنجد. علاوه بر متغیرهای اشاره شده وجود پدیده ای چون کرونا، توان مالی مردم را تحت تاثیر قرار داده و عملا صنعت بیمه را در این حوزه دچار چالش کرده است .
تورم از جذابیت بیمه های عمر کم کرد
با این مقدمه مدیر بیمه های عمر و پس انداز انفرادی شرکت بیمه دانا، در گفت وگو با «دنیای اقتصاد» معتقد است: در موقعیتی که تورم در کشور ما روندی افزایشی به خود گرفته و شیوع کرونا نیز به مشکلات اقتصادی دامن زده است، به نظر می رسد به دلیل کاهش جذابیت پس انداز و سرمایه گذاری در بیمه های عمر، افراد خیلی تمایل به خرید این بیمه نامه نداشته باشند یا از تمدید آن صرف نظر کنند. در چنین شرایطی پیشنهاد این است که بیمه های عمر از حالت پس اندازی و سرمایه گذاری به سمت توسعه پوشش های بیمه ای حرکت کنند تا مردم برای دریافت این پوشش ها، تشویق به خرید بیمه نامه عمر شوند.
عزت الله حقیقتی، با بیان اینکه بیمه عمر از دو قسمت پوشش های بیمه ای (مانند بیمه عمر، معافیت، حوادث و…) و سرمایه گذاری تشکیل شده است، افزود: هرچه انتخاب پوشش ها توسط بیمه گذار بیشتر باشد، سرمایه و اندوخته نهایی کمتر می شود و بالعکس هرچه پوشش کمتر باشد، سرمایه های بیمه گذار بیشتر و در بخش پوشش های بیمه ای که اغلب در قالب بیمه های عمر گروهی، همراه با قرارداد بیمه های درمانی فروخته می شود، افراد به جای اینکه به فکر سرمایه گذاری یا پس انداز باشند، تمایل به دریافت پوشش هایی بیمه ای امراض خاص، ازکارافتادگی، نقص عضو و… دارند.
حقیقتی با بیان اینکه در گذشته شرایط این گونه بود که متقاضیان خرید بیمه های عمر، سرمایه گذاری در این بخش را با سرمایه گذاری در بانک ها مقایسه می کردند (البته مقایسه این دو با یکدیگر به دلیل تفاوت هایی که داشتند خیلی منطقی نبود) یادآور شد: متاسفانه مردم ما بیمه های پس اندازی را با بانک ها مقایسه نمی کنند؛ زیرا به دلیل تورم افسارگسیخته با بازارهایی چون بازار ارز، طلا و بورس مقایسه می کنند که به نظر از یک رشد اصولی و پایدار پیروی نمی کند.
فرهنگ سازی، مولفه ای مهم
مدیر بیمه های عمر و پس انداز بیمه دانا، فرهنگ سازی برای توسعه این رشته را یکی از مهم ترین مولفه های اثرگذار دانست و افزود: هرگونه برنامه ریزی در این جهت باید با نظارت نهاد ناظر و با همسویی شرکت های بیمه ای انجام شود، چراکه فرهنگ مقوله ای کارکردی و نیازمند تفکر و تعقل جمعی است.
این کارشناس صنعت بیمه بر این باور است: در شرایطی که تورم به شکل افسارگسیخته در حال رشد است، برای توسعه بیمه های عمر در کشور که در حال حاضر بازدهی مناسبی برای دارندگان این نوع بیمه نامه ها ندارد، باید بیمه های عمر را از حالت پس اندازی و سرمایه گذاری به سمت توسعه پوشش های بیمه ای هدایت کرد تا از این بابت تمایل مردم به خرید در جامعه بیشتر شود. آن هم در شرایطی که شیوع کرونا تداوم یافته و این موضوع می تواند برای افراد جامعه مخاطرات و ریسک های زیادی داشته باشد. وی هند را مثال مناسبی برای توضیحات خود دانست و خاطرنشان کرد: مردم هند باوجود داشتن فقر مالی گسترده، به شدت خریدار پوشش های بیمه های عمر هستند. وی فرهنگ سازی و نیز گسترش شبکه فروش در این کشور را از عوامل فروش این رشته در آن کشور برشمرد و افزود: علاوه بر دو مولفه یادشده باید به سمت تکثرگرایی و تنوع سازی پوشش های این رشته خاص حرکت کنیم تا مردم ما در هر طبقه اجتماعی و با هر توان مالی بتوانند خریدار این رشته باشند.
فعالیت های غیرمولد رقیب بازار بیمه
مدیر بیمه های عمر و پس انداز بیمه دانا، وجود بازارهای غیرمولد و تورم زایی مانند طلا و ارز با نرخ بازدهی دورقمی را از عوامل توسعه نیافتگی این رشته در دو سال گذشته برشمرد و توضیح داد: در این شرایط سخت و دشوار تولید چنین محصولات بیمه ای با رشد مورد انتظار عملا امکان ناپذیر است، اما این دلیل نمی شود تا شرکت های بیمه از تلاش دست بردارند، چراکه هرگونه تعللی در این برهه از زمان، باعث گسست مردم از صنعت بیمه و به خصوص رشته های زندگی می شود.
حقیقتی، مردم ایران را مردمی آگاه و فهیم دانست و ادامه می دهد: اگرچه توان مالی هم میهنان متاثر از کرونا تا حدود زیادی پایین آمده، اما برای کنترل پیامدهای احتمالی این بیماری و مدیریت ریسک های مالی به تدریج فروش این رشته همسو با رشد و آگاهی مردم بیشتر می شود.
این کارشناس بیمه، فروش حضوری در شرایط کرونا را حداقل در کوتاه مدت و میان مدت ناممکن دانست و افزود: باید به سمت فروش غیرحضوری برنامه ریزی کرد و در این میان نقش شبکه فروش و زمینه سازی برای فروش الکترونیکی بسیار با اهمیت است. حقیقتی باوجود همه این شرایط، فروش سال گذشته را فروش مطلوبی دانست و اضافه کرد: سال گذشته ۷۰ هزار بیمه نامه صادر کردیم و امسال نیز اهتمام ما بر این است که فروش خود را بر پایه بودجه تهیه شده گسترش دهیم، اما محدودیت ها و وجود این بیماری خطرناک، بخشی از برنامه های ما را تحت تاثیر قرار داده است که امیدواریم با همسویی و مشارکت همه همکاران و با رهنمودهای مدیرعامل شرکت بیمه دانا، بتوانیم به روند رو به رشد خود را به عنوان شرکتی الهام بخش ادامه دهیم، چراکه بیمه دانا و به طور مشخص بیمه های اشخاص، هویت تاریخی بیمه دانا به شمار می آید و ما سعی می کنیم بر بستر چنین هویتی فروش بیمه های زندگی را گسترش دهیم.
تولید حق بیمه مناسب در طرح حوادث مهریار دانا
وی در ادامه به طرح حوادث مهریار دانا اشاره کرد و گفت: ما در این طرح تلاش کرده ایم که پرداخت مستمری را به سمت تعهدات پوشش های بیمه ای هدایت کنیم و از این بابت توانستیم در حوادث انفرادی در سال ۹۹ عملکرد مثبتی به دست آوریم و ماهانه حدود یک میلیارد تومان تولید حق بیمه داشته باشیم.
حقیقتی بابیان اینکه این میزان تولید حق بیمه را ما درگذشته در طول یک سال در حوزه بیمه های حوادث انفرادی به دست می آوردیم، یادآور شد: اما در حال حاضر بیمه دانا در قالب این طرح که به شکل مجزا ارائه می شود، توانسته تولید حق بیمه مناسبی داشته باشد که آن را می توان به فال نیک گرفت. وی با بیان اینکه اقبال از این بیمه نامه تاکنون خوب بوده است، اما با توجه به ظرفیت هایی که در این بیمه نامه وجود دارد، پیش بینی ما فراتر از این بوده است گفت: تحقق این هدف نیازمند این است که نمایندگان شرکت آموزش های لازم را ببینند تا بتوانیم در این زمینه موفق تر عمل کنیم.
مدیر بیمه های عمرو پس انداز انفرادی معتقد است که امسال برنامه شرکت این است که تا پایان سال بتواند بیش از ۳۰ میلیارد تومان تولید حق بیمه حوادث انفرادی را عملیاتی کند که به دلیل شیوع کرونا و عدم آموزش های لازم به نمایندگان شرکت، پیش بینی می شود این هدف به شکل کامل محقق نشود.
وی بابیان اینکه بیشترین سهم بیمه دانا در تولید حق بیمه های انفرادی است، تاکید کرد: سهم بیمه های عمر در بازار بیمه دانا، حدود ۱۰ درصد است که عدد قابل قبولی است؛ این در حالی است که در شرکت بیمه دانا، بیشتر سهم فروش بیمه نامه ها به بیمه درمان اختصاص دارد و در اولویت های بعدی بیمه نامه خودرو و سپس بیمه های عمر است که توانستیم در تمامی این بخش ها جایگاه نسبتا خوبی را در صنعت بیمه کسب کنیم.
ضرورت افزایش نمایندگان فروش متخصص
وی بابیان اینکه معتقد هستیم بیمه عمر فروختنی است تا خریدنی، از این رو برای توسعه هرچه بیشتر بیمه های عمر در کشور، نیاز داریم تا نمایندگان متخصص بیشتری داشته باشیم و شبکه فروش را در صنعت بیمه تقویت کنیم، افزود: همزمان با تقویت شبکه فروش، اگر محصولات متنوع داشته باشیم و نیاز مشتریان را در نظر بگیریم، بی تردید می توان افراد بیشتری را مجاب به خرید بیمه نامه های عمر کرد.
به گفته حقیقتی، در کنار این موضوعات مهم، زمانی بیمه های عمر رشد و توسعه پیدا می کنند که اقتصاد ما نیز از یک ثبات نسبی برخوردار باشد. در این شرایط است که افراد می توانند برای آینده برنامه ریزی داشته باشند و خرید بیمه نامه ها ازجمله بیمه های عمر را در اولویت قرار دهند. به گفته این کارشناس در شرایط بی ثبات افراد تلاش می کنند برای افزایش سودآوری، سرمایه های هرچند خردشان را وارد سایر بازارها کنند و ازاین رو بیمه های عمر مورد غفلت واقع می شوند که در این راستا نیاز است، متصدیان حوزه اقتصاد در جهت ثبات اقتصاد گام های اساسی بردارند.
وی در پایان ضمن ابراز امیدواری از گذار از این دوره سخت افزود: صنعت بیمه طی یک دهه گذشته شاهد بروز و ظهور شرکت های بیمه متعددی بوده که برای این تعداد شرکت ظرفیت سازی مناسبی ایجاد نشده است و متاسفانه در این بازار محدود گاه شاهد رقابتی غیرحرفه ای هستیم.
حقیقتی کشف بازارهای جدید و توسعه بازارهای نو را مهم ترین وظیفه شرکت های بیمه ای با همکاری نهاد ناظر دانست و ابراز امیدواری کرد که همه شرکت های بیمه ای با همفکری و مشارکت و با رعایت اصول حرفه ای بتوانند بر مشکلات کنونی فائق آمده و افق روشنی را برای این صنعت تقریبا نو پا ترسیم کنند.
