در گفت‌و‌گوی اختصاصی فرینا با مدیرعامل سازمان منطقه آزاد ماکو درخصوص فرصت‌ها و اقدامات انجام یافته در این منطقه، توجه به دانش‌بنیان‌ها و فناوری‌ها و نیز گردشگری به عنوان مولفه‌های اصلی در توسعه پایدار این منطقه مطرح شد.
**در ابتدا کمی در مورد ظرفیت‌های گردشگری منطقه آزاد ماکو که تاکنون مغفول مانده است برای ما بگویید؟
هر چند کارهای خوبی در حوزه گردشگری این منطقه انجام شده، اما صنعت گردشگری در منطقه آزاد ماکو مغفول واقع شده است و از آنجاکه این منطقه از مناطق نسل جوان کشور است ظرفیت‌های طبیعی و تاریخی آن به عنوان مقصد گردشگری آنطور که باید و شاید به فعالان صنعت گردشگری و توریست‌ها، معرفی نشده است. آثار بی نظیر تاریخی از جمله قلعه قبان در این منطقه، بزرگترین کلاهک سنگی جهان را در این منطقه داریم ولی بصورت کامل معرفی نشده ولی سازمان منطقه آزاد اهتمام به احیای این آثار تاریخی و طبیعی دارد.
اخیرا نیز بعد از بررسی ظرفیت‌های گردشگری منطقه آزاد ماکو توسط هلدینگ گردشگری ماهان این شرکت تفاهم‌نامه سرمایه‌گذاری حوزه گردشگری به ارزش ۱۰۰ هزار میلیارد ریال را در این منطقه امضا کرده که در صورت اجرا می‌توان شاهد تحول عظیم در صنعت گردشگری باشیم.
**در دیگر حوزه‌ها چه ظرفیت‌هایی در منطقه آزاد ماکو داریم؟
در حوزه‌های ترانزیت و حمل و نقل، کشاورزی، صنعت و معدن و دانش‌بنیان ظرفیت‌های بسیاری داریم. در ترانزیت، حمل و نقل ترکیبی نیز بستر فعالیت و سرمایه‌گذاری فراهم است. همچنین اقدامات چشمگیر در حوزه کشاورزی از جمله کاشت ۲۲۰ هزار اصله درخت مثمر و احداث بزرگترین باغ مدرن و مکانیزه غرب آسیا در این منطقه با رویکرد ایجاد زنجیره تولید از مزرعه تا سفره انجام گرفته است. اقدامات خوبی برای ایجاد چهارمین قطب دیتا سنتر کشور در ماکو آغاز شده و طی تفاهم‌نامه با معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری نخستین شهرک اقتصاد دانش‌بنیان و نیز ایجاد فضای مناسب علمی برای شرکت‌های نوآور در این منطقه در حال فراهم شدن است.
در واقع امروز ما بیش از هر زمان دیگری به گسترش زیست‌بوم دانش‌بنیان نیاز داریم و توسعه پایدار ماکو در گرو توجه به دانش و نوآوری است.
**برای توسعه و اجرای قوانین منطقه آزاد چه اقداماتی در این دوسال انجام گرفته است؟
در نخستین اقدام تلاش برای تقویت رقابت‌پذیری، واگذاری عادلانه فرصت‌ها، آماده‌سازی و تصویب طرح جامع و مطالعات مبتنی بر پتانسیل و فرصت‌های پیش‌روی منطقه آزاد ماکو بانگاه به اسناد بالادستی و با بهره‌گیری از نظرات و پیشنهادات نخبگان، تحصیل کردگان و صابحنظران بومی با تمرکز بر حوزه‌های (کشاورزی، دامپروری، شیلات)، (لجستیک و حمل ونقل)، (صنعت )، (معدن) و (گردشگری) در سازمان محیط زیست را انجام دادیم.
در سال ۱۴۰۳ با تاکید بر بهره‌برداری از پروژه‌های نیمه تمام عمرانی، ابر پروژه احداث بزرگترین باغ پسته و گردوی خاورمیانه در راستای تحقق فرامین مقام معظم رهبری اجرایی شد که گزارش اجرایی این پروژه در جلسه‌ای با حضور وزیر کشاورزی، ظرفیت‌های حوزه کشاورزی منطقه و سرمایه گذاری های کلان در امنیت غذایی در این منطقه تشریح گردید.
آهنگ توسعه منطقه آزاد ماکو با تامین زیرساخت‌های اساسی و اجرای ده‌ها پروژه فنی و عمرانی با بکارگیری توان داخلی خود شدت گرفت و به منظور بهره‌مندی ماکووندان از مزایای قانونی مناطق آزاد اجرای عملیات فاز اول و دوم فنس‌کشی محدوده منطقه و فاز اول اجرای ساختمان و سایت گمرک گیت اجرا و چند روز قبل با حضور دبیر شورای‌عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی افتتاح شد.
**از میزان سرمایه‌گذاری در این منطقه برایمان بگویید؟
در این منطقه پتانسیل بالایی برای سرمایه‌گذاری داریم و در حقیقت بالغ بر ۱۵۰ واحد کوچک و بزرگ در منطقه داریم و تنها منطقه‌ای هستیم که شاید بتوانیم ادعا کنیم صادراتمان بیش از واردات بوده است.
تولیدات منطقه بالغ بر ۱۴۰ میلیون دلار است که توسط شرکت‌های مختلف اعم از خدمات ترانزیت، لجستیک، تولید پوشاک، لوازم خانگی و معدنی انجام شده است. صادرات از این منطقه در سال گذشته یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار بوده است. در ۱۰ ماهه سال‌جاری یک میلیارد و ۱۵۰ میلیون دلار از طریق گمرک بازرگان و منطقه آزاد ماکو صادرات صورت گرفت که رشد ۴۵ درصدی را نشان می‌دهد.
**برای تعطیلات نوروز چه برنامه‌های دارید؟
در عید نوروز پیش‌بینی می‌شود مثل هرسال تعداد زیادی مسافر طبیعتاً از منطقه آزاد ماکو بازدید کنند. ما حدود یک میلیون نفر از این منطقه مسافر عبوری داریم که پیش‌بینی می‌شود امسال این رقم افزایش یابد.
برای دو هتل ۴ و ۵ ستاره‌مان مجوز موقت پذیرش مسافر صادر کردیم، این در حالیست که هنوز به طور رسمی افتتاح نشده ولی مجوز موقت دادیم تا خدمت‌رسانی صورت بگیرد. در بوم‌گردی این فعالیت‌های گسترده را شروع کردیم و قطعاً هدفمان این است که ماکو را تبدیل به مقصد گردشگری کنیم نه عبور، بنابراین عزیزانی که به منطقه آزاد ماکو می‌آیند، می‌توانند یک گردشگری ترکیبی را تجربه کنند، خانوادهایی که به اینجا می‌آید خیلی راحت می‌تواند یک روز یا دو روز هم به ترکیه برود و اطراف را ببیند، هزینه اسکانشان هم بسیار ارزان خواهد بود. در حال حاضر سفرهای خارجی هزینه‌های گزافی دارد، در نظر بگیرید بابت آن چقدر هم ارز خارج می‌شود. بنابراین ما بسترلازم را آماده کردیم و در طرح جامعمان یکی از هدفگذاری‌هایی که کردیم بحث گردشگری است. همانطور که می‌دانید چند نوع گردشگری داریم، گردشگری خرید، گردشگری سلامت، گردشگری ورزشی، تاریخی و… همه از انواع گردشگری است و ما با این طرحی که ایجاد شده سعی داشتیم گام مثبتی در این خصوص برداریم. برنامه‌های زیادی هم برای آینده در نظر داریم که در این راستا امیدوارم فروشگاه‌های زنجیره‌ای از سال آینده بیشتر توسعه پیدا کند، چرا که یکی از اهدافی که خانواده‌ها دارند گردشگری خرید است و بخش زیادی از مسافرت‌هایی که به ترکیه و کشورهای اطراف انجام می‌شود به این دلیل است، ما می‌توانیم برندها را در همین جا مستقر کنیم و امسال هم این زیرساخت تا حدودی فراهم شده است.
**در موضوع تجارت فراملی و ترانزیت و حمل و نقل چه اقداماتی انجام دادید؟
در ۲۷ آذرماه امسال اجلاس نقش دیپلماسی در توسعه اقتصادی منطقه آزاد ماکو را با حضور ۶۰۰ میهمان داخلی و خارجی برگزار کردیم.
برای اینکه بتوانیم در کشورهای اوراسیا و کشورهای عضو اکو تاثیرگذاری داشته باشیم، باید کارهای مشترک تجاری، اقتصادی و بانکی را آغاز کنیم و این موضوع را در کشورهای مختلف تداوم بخشیم.
در سال آینده در نظر داریم اجلاس اکو را در خود منطقه آزاد ماکو برگزار کنیم. اقدامات خوبی برای ارتباط با کشورهای قزاقستان، چین و ترکیه انجام شده است. زیرساخت‌های ضروری از جمله جاده‌های لجستیکی و فرودگاه در حال توسعه هستند و تاکنون ۶۰۰ میلیارد ریال برای تجهیزات لایتینگ فرودگاه و ۷۰۰ میلیارد تومان برای احداث ۱۰ کیلومتر جاده کمربندی و لجستیکی هزینه شده است. یکی از مهم‌ترین طرح‌های توسعه‌ای این منطقه، دهکده لجستیک ماکو است که با وسعت ۱۸۲۰ هکتار، شامل انبارها، بندر خشک، راه‌آهن و آزادراه تبریز به بازرگان خواهد بود. این دهکده، ماکو را به یکی از مهم‌ترین قطب‌های لجستیک کشور تبدیل کرده و به غنای اقتصادی منطقه کمک شایانی خواهد کرد.
با پیگیری‌های انجام گرفته در سطح ملی تصویب پروژه اتصال ریلی ایران _ ترکیه از مسیر منطقه آزاد ماکو و چشمه ثریا به عنوان چهار طرح اولویت‌دار کشور در شورای امنیت ملی تصویب شد و طی جلسات متعدد با علی عبدالعلی‌زاده، معاون رئیس جمهور در هماهنگی اجرای سیاست‌های کلی توسعه و مدیرعامل راه آهن کشور و بازدید میدانی مدیران کل و روسای کمیته‌های زیست محیطی و راه‌آهن، شمارش معکوس برای اجرای این پروژه را آغاز کرده و براساس آن مرز چشمه ثریا به عنوان مرز ریلی اتصال ایران _ ترکیه، جزو برنامه‌های کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور ایران و ترکیه قرار گرفته است.
