سامان رضایی دبیر انجمن صنفی دریانوردان تجاری در گفت‌و‌گو با مانا درباره ویژگی فدراسیون دریایی کشور بیان کرد: این فدراسیون باید متشکل از انجمن‌های خرد و محلی در کنار انجمن‌های سراسری باشند. به گونه‌ای که برخی از این انجمن‌ها مختص به یک گروه رسته خاص از فعالان عرصه دریا و یا مختص به یک منطقه و اقلیم خاص از کشور باشد.
وی افزود: تا کنون تلاش‌ها و اقداماتی برای توانمندسازی انجمن‌های محلی و تخصصی موجود و یا تأسیس آن توسط انجمن صنفی دریانوردان تجاری ایران شکل گرفته است که متأسفانه نتیجه و دستاورد ملموسی در این رابطه حاصل نشد.
دبیر انجمن صنفی دریانوردان تجاری ادامه داد: بر این مبنا برنامه هیئت مدیره منتخب هشتم بر این اصل استوار است تا انجمن‌های تخصصی و محلی تقویت و تأسیس شوند، فعالیت این انجمن‌ها به صورت مستقل و با حمایت و محوریت انجمن صنفی دریانوردان ایران خواهد بود.
وی اضافه کرد: در دوره‌های قبلی ما پیگیری‌های لازم را انجام دادیم، اما زیرساخت‌ها و زمینه سازی‌ها از سمت مقابل وجود نداشت. باید فدارسیون دریایی کشور با حضور انجمن‌های خرد و متخصص با هویت مستقل، اما در قالب یک فدراسیون دریایی با محوریت صنف تشکیل شود تا به تدریج انجمن‌های تخصصی و محلی تقویت شده و در مدار بیایند.
انسجام کارگران در قالب یک انجمن
رضایی درباره لزوم وجود تشکل‌ها و انجمن‌های دریایی در کشور گفت: سه جانبه گرایی در تصمیم‌سازی‌ها و مشارکت دولت، کارفرما و کارگر در اکثر کشور‌های جهان و مراجع بین‌المللی یک‌اصل اساسی، اثبات شده و الزامی است. دولت یک مجموعه منسجم است و انسجام کارگران در قالب تشکل‌های صنفی و کارگری معنا پیدا می‌کند.
وی اضافه کرد: در حوزه کارفرمایی هم انجمن‌ها و اتحادیه‌های کارگری مانند انجمن کشتیرانی خدمات وابسته و … حضور داشته و فعالیت می‌کنند.
دبیر انجمن صنفی دریانوردان تجاری توضیح داد: انجمن صنفی کارگران دریانورد تجاری ایران شامل تمام دریانوردان فعال در ناوگان تجاری و خدماتی به غیر از حوزه نظامی است.
وی اضافه کرد: ما تنها انجمن سراسری حوزه کارگری در بخش دریانوردی هستیم که در سطح ملی و بین‌المللی شناخته شده هستیم.
رضایی گفت: کارنامه عملکرد انجمن در حوزه و مراجع تخصصی بین‌الملل از وضعیت خوبی برخوردار است و در همین چارچوب مشاور خوبی نیز برای حاکمیت و شرکت‌های کشتیرانی در سطح ملی هستیم؛ همچنین صدایی رسا برای مطالبات دریانوردان و جامعه کارگری در این مراجع به شمار می‌آییم.
وی تاکید کرد: هدف انجمن ایجاد فضای پویا، سالم و شفاف کسب و کار در دریا به دور از شعار زدگی، حرکت‌های پوپولیستی و دو قطبی سازی‌های ایضایی در جامعه است. وقتی فضای پویا داشته باشید، دریا نورد، کارفرما و در نهایت دولت منتفع خواهند شد و هر بخش در سر جای خود به وظیفه خود عمل خواهد کرد.
پیگیری ۷۶ مطالبه صنفی در ۵ سرفصل طی سه سال
دبیر انجمن صنفی دریانوردان تجاری بیان کرد: در کنار پیگیری بیش از ۵۰۰ شکایت دریانوردان که عمدتاً این شکایات شامل حقوق و دستمزد و بازگشت به وطن است، تلاش انجمن در راستای رفع سرچشمه این مشکلات و تعریف زیرساخت‌ها است.
وی افزود: تلاش ما متمرکز بر نزدیک شدن دیدگاه دو اردوگاه کارگری و کارفرمایی و ایجاد درک صحیحی از شرایط برای دولت است.
رضایی یادآور شد: انجمن‌های صنفی جایگاه اجرایی ندارند و بیشتر نقش مطالبه‌گری و تشریح مسایل را بر عهده دارند تا بتوانند تقاضا‌های دریانوردان را به صورت قانونی و هدفمند مطرح کنند.
وی درباره مطالبات دریانوردان توضیح داد: ما درسال ۱۴۰۳ و قبل از آن رسیدگی به ۷۶ مطالبات جمعی و ۲۰ موضوع اصلی را در دستور کار قرار دادیم که جزئیات این موارد و آخرین وضعیت آن مرتبا گزارش دهی عمومی می‌شود.
دبیر انجمن صنفی دریانوردان تجاری درباره دایره مسایل حوزه دریانوردی بیان کرد: مسائل دریایی بسیار گسترده است و از مباحث امنیتی مانند بازداشت کشتی‌ها و تهدید‌های امنیتی تا مسایل MLC و موضوعات تخصصی و فنی در IMO را شامل می‌شود. این مسائل باید توسط انجمن پیگیری شود. ما در تمام کمیته‌های IMO حضور فعال داریم.
به گفته وی، آخرین وضعیت چالش‌های حوزه دریانوردی هر ساله دسته‌بندی و ارزیابی می‌شود و در نهایت به مراجع قانون‌گذار و تصمیم ساز شامل دولت و مجلس ارسال می‌شود.
رضایی با اشاره به روند رو به رشد انجمن صنفی دریانوردان از وجود هزار الی دو هزار عضو فعال در این انجمن خبر داد و افزود: حق عضویت انجمن بر اساس مصوبه مجمع تعیین می‌شود که یکی از پایین‌ترین حق عضویت‌ها در دنیا است.
تعریف حقوق دریانوردان
دبیر انجمن صنفی دریانوردان تجاری بیان کرد: ما بر اساس قانون کار و الزامات JMC و بر مبنای پیمان‌های جمعی به شرکت‌های دریایی کمک کردیم. اقدامات انجمن باعث شده است حق و حقوق دریانوردان تعریف شود و در گام بعدی بحث ملحق شدن جمهوری اسلامی ایران به MLC و ماندنش در قانون کارگری منوط به این است که شکاف بین قانون ملی و قانون دریایی MLC را به کمک همین پیمان‌های جمعی CBA پر کنیم. البته در سطح نامحدود موفق و در سطح محدود و پیمان‌های جمعی فراساحل OCBA کاملاً ناموفق بودیم.
وی ادامه داد: ریشه عدم موفقیت در بخش محدود به دلیل عدم همکاری مالکان خصوصی و قانون گریزی در خلاء نظارت نهاد‌ها و ارگان‌های دولتی بر شرایط استخدام و کسب و کار در دریاست.
رضایی افزود: یکی از هدف‌های بزرگ این انجمن ارتقای سطح آگاهی دریانوردان بر اساس حقوق دریانوردی و آگاهی رسانی است. آگاهی بزرگترین و مؤثرترین ابزار برای یک دریانورد در پاسداشت حقوق صنفی و حرفه‌ای است. بار‌ها شاهد تضییع حقوق دریانوردان در بی‌خبری کامل آنها بوده‌ایم. آگاهی‌رسانی باعث می‌شود که انتظارات دریانوردان دقیق شود و آنها با حق و حقوق خود Seafarer right آشنا شوند.
وی توضیح داد: ما برای همه بخش‌ها چه دولت، چه دریانورد و حتی خود انجمن وظیفه تعریف کردیم. استراتژی مشخصی داریم و طبق برنامه، خوب جلو رفتیم. انجمن صنفی به صورت متمرکز و متعهدانه کار‌ها را دنبال می‌کند و نیاز به حمایت دارد، اما این حمایت از سمت دریانوردان و اعضا شکل می‌گیرد.
دبیر انجمن صنفی دریانوردان تجاری تاکید کرد: ما باید در استان‌های ساحلی انجمن‌های کوچک ساحلی و محلی داشته باشیم. باید انجمن تخصصی مثل انجمن اساتید دریانوردان داشته باشیم. انجمن ملوانان یا افسران زن بر اساس ظرفیتی که وجود دارد باید شکل بگیرد. همه این انجمن‌ها می‌توانند در قالب فدراسیون انجمن‌های دریایی کشور موثر واقع شوند.
وی گفت: ما هنوز با استاندارد‌ها و وضعیت مطلوب فاصله داریم، اما بر اساس شاخص‌های موجود در حوزه ملی و بین‌المللی خوب عمل کرده‌ایم و جزء ۱۰ انجمن برتر دریانوردی در ITF هستیم.
آمار دریانوردان ایران صحیح نیست
رضایی آمار ارائه شده درباره دریانوردان ایران را هم نادرست دانست و افزود: می‌گویند ۱۳۰ هزار دریانورد در ایران داریم. این اطلاعات دقیق نیست. در دنیا یک میلیون و ۵۰۰ تا دو میلیون دریانورد روی ۵۰ الی ۷۰ هزار شناور تجاری کار می‌کنند. چگونه صنعت دریایی ایران پنج الی ۱۰ درصد از کل دریانوردان دنیا را شامل می‌شود؟ مگر صنعت کشتیرانی ایران با ۲۰۰ شناور نامحدود چند درصد ظرفیت این صنعت در جهان است؟
وی توضیح داد: در جریان کرونا انجمن ما واکسیناسیون دریانوردان را جزء اولویت‌های شغلی قرار داد و بنا به لیست اعلامی سازمان بنادر به وزارت بهداشت تعداد دریانوردان کاملاً مشخص هست که با این آمار‌های اعلامی کاملاً در تضاد است.
