وحید شقاقی شهری، کارشناس اموراقتصادی تحلیل خود را از کنترل نرخ سود بین بانکی و جلوگیری از رشد ترازنامه بانک‌ها به عنوان تاکتیکی از بانک مرکزی برای مهار تورم به ایبِنا چنین بیان کرد: تلاش بانک مرکزی کنترل ضریب فزاینده است که حدود ۷.۹ شده و رقم بسیار بالایی محسوب می‌شود زیرا هر یک ریال پایه پولی به میزان ۷.۹ نقدینگی اضافه می‌کند.
وی در ادامه اضافه کرد: میانگین ضریب فزاینده در دهه ۹۰، ۶ و نسبت به دهه‌های گذشته بالاتر بوده است. به طور مثال در دهه ۸۰ بین ۴ تا ۴.۵ اعلام شد. بنابراین باید در ابتدا ضریب فزاینده مورد کنترل قرار گیرد، یکی ازعواملی که می‌تواند این کار را انجام دهد، نرخ سپرده قانونی است.
این کارشناس امور اقتصادی در این رابطه یادآور شد: بانک مرکزی تلاش می‌کند تا در عمل نرخ سپرده قانونی را برای کنترل ضریب فزاینده به مدیریت درآورد یا اتفاق دیگراین است که برای تراز نامه بانک‌ها تدبیری به خرج دهد تا مجوز افزایش صوری و غیرواقعی بودن آنها صادر نشود.
شقاقی شهری در ادامه تاکید کرد: به عبارتی دیگر بانک مرکزی درصدد است تا اجازه خلق پول بدون برنامه و منطق به نظام بانکی ندهد و مبتنی بر عوامل مختلف سقفی برای افزایش ترازنامه بانک‌ها در نظر گیرد تا مانع خلق پول شود. مسئله فوق یکی از عواملی محسوب می‌شود که در مجموع منجر به کنترل نقدینگی خواهد شد.
وی در این خصوص افزود: وضعیت نرخ سود بانکی هم به همین ترتیب است. هراندازه نرخ کاهش یابد و حرکت به این سمت باشد، درآینده موجبات افت نرخ سود را فراهم خواهد ساخت زیرا نرخ سود بین بانکی با نرخ سود بانکی ارتباط دارد و این مسئله یکی از عواملی است که به کاهش حجم نقدینگی یاری خواهد رساند، ولی حجم نقدینگی حدود ۳ هزار هزار میلیارد تومان است و این حجم بالا مانند بهمن عمل می‌کند. به این معنا؛ وقتی ضریب فزاینده ۷.۹ داریم و ناترازی شدید نظام بانکی را شاهد هستیم، می‌تواند درآینده سیل ایجاد کند.
این کارشناس امور اقتصادی در ادامه تصریح کرد: بانک مرکزی در این خصوص تمام تلاش خود را به کار بسته است، ولی در مقایسه با بهمنی که اشاره کردم، همخوانی ندارد. به این معنا ضریب فزاینده حداقل باید به زیر ۶ آید که این امر اقدامات بسیار سختگیرانه و عاجلی طلب می‌کند یا واقعی سازی ترازنامه‌های بانک‌ها و خارج کردن آنها از حالت غیرواقعی و انضباط بخشیدن به تراز نامه‌های بانک‌ها واقعا یک کار بسیار سخت است و بانک مرکزی نیاز به حمایت تمام ارکان نظام و حاکمیت برای انجام این مهم دارد تا مبتنی بر عملکرد بانک‌ها در راستای شفافیت بتواند بحث سقف افزایش ترازنامه‌ها را به نتیجه رساند که کار سختی هم محسوب می‌شود.
شقاقی شهری در این رابطه توضیح داد: بالا بردن نرخ سپرده قانونی و کاهش نرخ سود بانکی برای مهار بخشی از رشد نقدینگی هم کار سختی به حساب می‌آید. شرایط دشوار اقتصادی، تحریم‌ها وانباشت بیش از ۴۰ سال چالش در نظام بانکی تلاش‌ها را در خصوص موارد اشاره شده بسیار سخت کرده است. منابع تحت اختیار کشور نیز برای واقعی سازی ترازنامه‌ها محدودیت دارد. در مجموع اقدامات بانک مرکزی دراین راستا قرار دارد که رشد نقدینگی را مهار کند و مانع افزایش بی‌رویه حجم آن شود، اما باید اقدامات آن با ابرچالش همخوانی داشته باشد.
وی در ادامه بیان کرد: اقدامات اصلاحی سنگینی در این زمینه نیاز است و مشکلات نامبرده به سادگی برطرف نخواهد شد.
