در همین راستا، شرکت صنعتی و معدنی توسعه فراگیر سناباد نیز این رویکرد را به شکل فرایندی منسجم و ساختاریافته پیاده‌سازی کرده است و آن را بر اساس استانداردهای به‌روز در این شرکت به پیش می‌برد. بی‌تردید این رویکرد که با رشد و توسعه روز افزون سرمایه‌های انسانی سیمیدکو همراه است، در نهایت در دستیابی این شرکت به اهداف کلان خود نمود خواهد یافت.
تمرکز بر ارتقای شایستگی‌ها، به عنوان یکی از ارکان اساسی در توسعه و تعالی منابع انسانی، نقشی حیاتی در هدفمندسازی عملکرد کارکنان، افزایش بهره‌وری و دستیابی به اهداف کلان سازمانی دارد. در شرکت‌های صنعتی، به دلیل وجود چالش‌ها و الزاماتی مانند بومی‌سازی، همسویی با مدل‌های بین‌المللی، استقرار نظام‌های مدیریتی و همچنین به‌کارگیری نیروی ماهر و با‌تجربه در مشاغل تخصصی، ضرورت توجه به ارتقای شایستگی‌های اختصاصی، دو چندان اهمیت می‌یابد. در شرکت صنعتی و معدنی توسعه فراگیر سناباد (سیمیدکو) به عنوان بزرگترین شرکت تابعه گروه فولاد خوزستان نیز این موضوع به ویژه در راستای تحقق اهداف استراتژیک و بهینه‌سازی فرایندها اهمیت بسیاری یافته است.
نقش پیشرو سیمیدکو
مدیریت شایسته‌محور، از طریق طراحی مسیر توسعه فردی و شغلی سرمایه‌های انسانی، امکان سازگاری سازمان با تغییرات محیط صنعت و ارتقای فرایندهای داخلی را فراهم می‌آورد. در شرکت‌های صنعتی و معدنی نیز، که نیاز به بهره‌وری مستمر و نوآوری به صورت عملیاتی در فرایندهای بهره‌برداری امری مشهود است، این رویکرد کمک می‌کند که این شرکت‌ها منابع انسانی خود را به طور بهینه جذب، سازماندهی و هدایت کنند و توسعه ببخشند. در سیمیدکو نیز این فرایند به صورت مدون و نظام‌مند پیاده‌سازی شده و با تدوین شایستگی‌های عمومی و تخصصی برای تمامی مشاغل، راهکاری جامع به منظور ارتقای عملکرد سرمایه‌های انسانی فراهم گردیده است. تمرکز بر موارد یادشده سبب شده است که این شرکت به عنوان یک سازمان پیشرو در زمینه مدیریت شایستگی‌ها عمل کند. تدوین شایستگی‌های ویژه هر شغل نه‌تنها به شناسایی و پرورش استعدادها و توانمندی‌های داخلی کمک کرده، بلکه به بهبود کارایی و رضایتمندی کارکنان از تحقق اهداف موثر بر مسیر پیشرفت شغلی خود منجر شده است. در واقع تجربه اجرای مدیریت شایستگی‌ها در سیمیدکو نشان می‌دهد که این امر، می‌تواند زمینه کاهش هزینه‌ها، افزایش نوآوری و تحقق اهداف بلندمدت را فراهم آورد.
در مدیریت منابع انسانی و امور اجتماعی سیمیدکو، تلاش شد که با تشکیل کارگروهی متشکل از خبرگان تیم‌های اداری، برنامه‌ریزی منابع انسانی و آموزش، مدل‌های شایستگی عمومی و اختصاصی با در نظر داشتن رویکردهای جامع علمی تدوین شوند. در همین راستا، اصلی‌ترین مولفه در فرایند مدیریت شایستگی‌های شغلی را می‌توان همسوسازی شایستگی‌های مورد انتظار با فعالیت‌های شغلی موجود در سازمان در نظر گرفت. این شایستگی‌ها، مجموعه‌ای از نگرش، مهارت‌ها، توانایی‌ها و ویژگی‌هایی را شامل می‌شوند که در توسعه و موفقیت هر شغل ضرورت دارند؛ به همین دلیل نیز سیمیدکو برای شناسایی و تدوین شایستگی‌ها از ابزارها و تکنیک‌های متنوعی بهره گرفته است. به عنوان نمونه، برای تدوین شایستگی‌های عمومی، جلسات گروهی با اتخاذ تکنیک گروه‌های کانونی در این شرکت برگزار شدند. این نشست‌ها با هدف شناسایی الگوهای رفتاری و مهارت‌های مورد نیاز برای تمامی سرمایه‌های انسانی، مبنای اولیه برای ایجاد شایستگی‌های عمومی به حساب می‌آیند.
گفتنی است که برای تدوین شایستگی‌های تخصصی، اقدامات عمیق‌تر و حرفه‌ای‌تری نیز در سیمیدکو صورت گرفته است. استفاده از روش‌های بهینه‌کاوی و بررسی نمونه‌های موفق از شرکت‌های مشابه در سطوح بین‌المللی، بهره‌گیری از منابع معتبر بین‌المللی نظیر ONET و برگزاری نشست‌ها و گروه‌های خبرگی در رده‌های شغلی مختلف، موجب شدند تا شایستگی‌های تخصصی هر شغل با دقت و ظرافت مورد نظر این مدیریت تدوین گردند. علاوه بر این، از ابزارهایی نظیر مصاحبه‌های ساختاریافته و فرم‌های تحلیل شغل نیز برای رده‌های عملیاتی سازمان مانند اپراتورها و تکنسین‌ها استفاده شد. این ابزارها اطلاعاتی عمیق و دقیق از ویژگی‌های مشاغل مختلف ارائه کردند که در نهایت منجر به تعریف شایستگی‌های خاص و تعیین سطح مطلوبیت آن‌ها شد. ترکیب این روش‌ها، سیمیدکو را قادر ساخت تا شایستگی‌های سازمانی خود را نه صرفا به صورت کلی و عمومی، بلکه با رویکردی تخصص‌محور تدوین کند. این رویکرد همچنین سبب شد که این شایستگی‌ها بتوانند به‌عنوان ابزاری کاربردی و قابل اجرا در تمامی بخش‌های سازمان در تدوین مسیر یادگیری و یا اسناد توسعه فردی کارکنان مورد استفاده قرار بگیرند.
چند گام کلیدی
به منظور ارتقای شایستگی‌ها یا به بیان بهتر مدیریت توسعه شایستگی‌های کارکنان در شرکت صنعتی و معدنی توسعه فراگیر سناباد، فرایندی ساختاریافته و منسجم طراحی و اجرا شد، فرایندی که در چندین گام کلیدی عملیاتی شده است. نخستین گام در این مسیر، بازنگری و ساماندهی ساختار سازمانی بود. این اقدام با در نظر گرفتن نیازهای فعلی و آینده سازمان، امکان بازنگری و طراحی مجدد ساختاری متناسب با اهداف استراتژیک و فرایندهای شرکت را فراهم ساخت. در گام بعد، تحلیل و ارزیابی محورهای توسعه در هر شغل مانند الزامات ایمنی، سواد رایانه‌ای مورد نیاز، چشم‌اندازهای سازمانی و … آغاز شد که این فرایند با بهره‌گیری از تکنیک‌های مختلف انجام و در نهایت منجر به تدوین پروفایل‌های شغلی دقیق برای هر عنوان شغل مطابق با ساختار مصوب شد. این پروفایل‌ها، نقشه‌ای روشن از مهارت‌ها و شایستگی‌های لازم برای هر شغل ارائه می‌دهند و به عنوان پایه‌ای برای طراحی و اجرای برنامه‌های یادگیری مورد استفاده قرار می‌گیرند. نتیجه این گام نیز، تدوین کتابچه شرح مشاغل، بر اساس شایستگی‌های خاص هر شغل و به شکلی مستند و علمی بوده است.
طراحی ماتریس جامع شایستگی‌ها را در مراحل و گام‌های بعدی، می‌توان نقطه عطف این عملیات در نظر گرفت. این ماتریس که بر اساس تطبیق شغل و شاغل تدوین شده است، نقاط قوت و ضعف کارکنان را در مقایسه با نیازهای شغلی مشخص می‌کند. این رویکرد امکان برنامه‌ریزی دقیق برای توسعه فردی و گروهی را فراهم ساخت و زمینه‌ساز اجرای کانون‌های ارزیابی و توسعه شایستگی‌های کارکنان شد. این کانون، منابع انسانی را بر اساس معیارهای خاص هر شغل مورد سنجش قرار می‌دهد، به طوری که ارزیابی‌ها به شکلی منصفانه و دقیق انجام گیرد. نتیجه این فرایند، تدوین شناسنامه‌های توسعه فردی (IDP) بوده است و متناسب با این نتایج نیز برنامه‌های یادگیری و دوره‌های آموزشی طراحی و اجرا شده‌اند. این رویکردها و اقدامات، نه تنها به ارتقای شایستگی‌های سازمانی کمک کرده، بلکه موجب شده اند که شرکت سیمیدکو به عنوان یکی از پیشگامان کاربست شایستگی‌های شغلی در فرایندهای منابع انسانی و آموزش، موفق به دریافت گواهینامه ایزو ۱۰۰۱۵ ویرایش سال ۲۰۱۹ با عنوان مدیریت شایستگی‌ها در دو سال متوالی شود.
رویکرد متمایز
شرکت صنعتی و معدنی توسعه فراگیر سناباد رویکردی پیشرو و متمایز را در خصوص تدوین و توسعه شایستگی‌های اختصاصی در مقایسه با سایر رقبا اتخاذ کرده است. این شرکت شایستگی‌های مشاغل را نه‌تنها به صورت عمومی، بلکه با نگاهی متمرکز بر عناوین شغلی تدوین کرده است. این رویکرد به سیمیدکو اجازه داده است تا معیارهای ارزیابی و توسعه را بر اساس نیازهای خاص هر شغل طراحی و به این ترتیب از روش‌های کلی و غیرمتمرکز اجتناب کند. این تفاوت نگرش، نه تنها منجر به ارتقای سطح شایستگی‌ها شده، بلکه در طراحی مسیرهای یادگیری و توسعه نیز تاثیر به‌سزایی داشته است. بهره‌گیری از ابزارهای حرفه‌ای و پیشرفته، سیمیدکو را قادر ساخته است تا شکاف‌های موجود میان شغل و شاغل را به دقت شناسایی و برای رفع آن‌ها برنامه‌ریزی کند. اجرای این برنامه‌ها در کنار پایبندی به اجرای معیارهای استاندارد در گواهینامه استاندارد ایزو ۱۰۰۱۵ ویرایش ۲۰۱۹، که تاکیدی بر مدیریت علمی و ساختاریافته شایستگی‌ها است، از تمایز سیمیدکو در این حوزه حکایت دارد. در واقع این دستاوردها سیمیدکو را در جایگاهی قرار داده‌اند که نه تنها به‌عنوان الگویی موفق در صنعت فولاد و بخش معدن شناخته شود، بلکه تجربه و دانش خود را با سایر شرکت‌های صنعتی و معدنی نیز به اشتراک بگذارد.
شرکت صنعتی و معدنی توسعه فراگیر سناباد با استقرار نظام مدیریت شایستگی، چشم‌اندازی روشن برای توسعه منابع انسانی و بهبود مستمر شایستگی‌ها در اهداف و سیاست‌های آتی خود ترسیم کرده است. هدف این شرکت، کاهش خلاء میان شایستگی‌های موجود و مطلوب و تقویت فرهنگ شایسته‌محوری در تمامی بخش‌های سازمان است. این رویکرد، علاوه بر تقویت عملکرد داخلی، سیمیدکو را قادر می‌سازد تا به‌عنوان الگویی پیشرو در صنعت شناخته شود. در این مسیر، برنامه‌ریزی برای پایش مستمر شایستگی‌ها و به‌روزرسانی آن‌ها بر اساس نیازهای جدید سازمان و تغییرات محیط صنعت، در کنار تحقق پروژه‌ای در خصوص ریسک‌ها و فرصت‌های شغلی در اولویت قرار دارد. همچنین، تمرکز بر طراحی مسیرهای شغلی مشخص ویژه کارکنان، تدوین برنامه‌های یادگیری هدفمند و ایجاد بسترهایی برای رشد و توسعه فردی و سازمانی، از دیگر اهداف سیمیدکو در این حوزه به شمار می‌آیند. علاوه بر آن‌ها، یکی از اهداف بلندمدت سیمیدکو در زمینه شایستگی‌های سازمانی، ایجاد سیستم‌های ارزیابی و نظارت هوشمند است که به طور مداوم شایستگی‌های کارکنان را مورد سنجش و بازنگری قرار دهند. این امر به شرکت امکان می‌دهد تا به صورت مستمر و مداوم شایستگی‌های محوری خود را ارزیابی و با تدوین برنامه‌های توسعه‌ای دقیق، نقاط ضعف و قوت کارکنان را شناسایی کند و در موقعیت‌های مناسب به آن‌ها واکنش نشان دهد؛ به طوری که کارکنان به شکل مستمر در جهت بهبود و ارتقای مهارت‌های فردی و سازمانی خود تلاش کنند. در این راستا، سیمیدکو قصد دارد که به طور مداوم شکاف‌های شایستگی را شناسایی و به آن‌ها رسیدگی کند. گفتنی است که فرایند پایش مستمر و به‌روزرسانی شایستگی‌ها موجب خواهد شد تا سازمان بتواند همزمان با تحولات درون‌سازمانی و برون‌سازمانی، همگام و سازگار با نیازهای جدید حرکت کند.
افزون بر این، سیمیدکو به دنبال گسترش برنامه‌های آموزشی و توسعه‌ای است تا هر یک از کارکنان، به طور فردی در زمینه‌های مختلف یک شغل به رشد مطلوب برسند. این برنامه‌ها، در قالب دوره‌های آموزشی، کارگاه‌ها، تورهای آموزشی و پروژه‌های عملی طراحی شده‌اند تا همواره به‌روزرسانی و با نیازهای سازمان منطبق شوند. در واقع، هدف این است که هر یک از سرمایه‌های انسانی در راستای اهداف و استراتژی‌های کلان سازمان، مسیر توسعه‌ای خاص خود را طی کند و در نهایت به نقطه‌ای برسد که بتواند به بهترین شکل ممکن نقش خود را ایفا کند و در رشد سازمان سهیم باشد.
