شرکت بین‌المللی مهندسی ایران (ایریتک) با تکیه بر توان مهندسان ایرانی و با هدف توسعه صنعت کشور و خودکفایی صنایع، در سال ۱۳۵۴ تأسیس شد. این شرکت با جذب نیروهای زبده و خلاق در حوزه مهندسی توانست افتخارات زیادی را برای ایران رقم بزند. روابط عمومی شرکت ایریتک در همین راستا با آقای موسی‌الرضا روحانی، که از ابتدای تأسیس این شرکت حضور داشتند، گفت‌وگویی انجام داده است. این مصاحبه با هدف بهره‌گیری از تجربیات و خاطرات ایشان برگزار شده است، که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت.
آقای مهندس، لطفاً خودتان را معرفی کنید و بفرمایید که فارغ‌التحصیل چه رشته‌ای هستید و چگونه با شرکت ایریتک آشنا شدید؟
بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم، ابتدا از شما و دوستان عزیزم در شرکت ایریتک تشکر می‌کنم که این فرصت را به من دادید تا در این مصاحبه شرکت کنم. من در سال ۱۳۴۹ از دانشگاه علم و صنعت در رشته مهندسی مکانیک فارغ‌التحصیل شدم. در ابتدا در شرکت ماشین‌سازی اراک به‌عنوان مهندس طراح مکانیک مشغول به کار شدم. یک روز در حین خواندن روزنامه، آگهی‌ای دیدم که از افراد برای یک پروژه فولادی بزرگ دعوت به همکاری می‌کرد و اعلام کرده بود که برای دوره‌های آموزشی به ایتالیا اعزام خواهند کرد. من هم فرم را پر کردم و ارسال کردم. در آن زمان حدود ۵۰۰ نفر برای این آزمون شرکت کردند که از میان آن‌ها ۲۳ نفر انتخاب شدند و من هم یکی از آن‌ها بودم. از جمله افرادی که در این پروژه شرکت کردند می‌توان به آقای دکتر عزیزی، آقای ملکومیان، مهندس ترابی، مهندس وزیری، خانم نورآذر و بسیاری دیگر اشاره کرد. این تجربه برای ما زندگی‌مان را تغییر داد. ما به ایتالیا اعزام شدیم و در کارخانه‌ها و مراکز مختلف فولاد در آنجا آموزش دیدیم.
از تاریخچه تشکیل شرکت ایریتک برایمان بفرمایید و اینکه مأموریت اصلی این شرکت چه بود؟
شرکت ایریتک در ابتدا با همکاری ایتالیا و ایران تأسیس شد. مدیرعامل ایرانی بود و مدیران فنی و کارشناس‌ها اغلب از ایتالیا بودند. مأموریت اصلی شرکت ایریتک این بود که به عنوان بازوی مشاوره‌ای برای فولاد مبارکه و سایر پروژه‌های فولادی در ایران فعالیت کند. در ابتدا پروژه‌های مختلف فولادی در بندرعباس شروع شد، اما بعدها تصمیم گرفته شد که پروژه‌ها به اصفهان منتقل شوند. در آن زمان، ذوب‌آهن ایران در حال توسعه بود و پروژه‌های بزرگی در زمینه فولاد در حال انجام بود.
شرکت ایریتک در دوران ابتدایی فعالیت خود چگونه در صنعت فولاد ایران نقش‌آفرینی کرد؟
در ابتدای کار، ایریتک مسئولیت‌های زیادی در زمینه مشاوره مهندسی و نظارت بر پروژه‌ها داشت. یکی از مهم‌ترین اقدامات، تأسیس شرکت “ایراسکو” بود که به منظور بازرسی و نظارت بر خریدها و تجهیزات انجام شد. ما به همراه دیگر کارشناسان از شرکت‌های معتبر بین‌المللی از جمله شرکت‌های آمریکایی و بریتیش استیل استفاده کردیم تا طرح‌ها و تجهیزات پروژه‌های فولادی به بهترین نحو اجرا شوند.
در دوران فعالیت خود در ایریتک، مسئولیت‌های مختلفی از جمله مدیریت بخش بازرسی را بر عهده داشتید. می‌توانید در مورد نقش بازرسی فنی و تأثیر آن بر توسعه دانش فنی ایریتک توضیح دهید؟
بله، من در دوران مسئولیت خود در بخش بازرسی فنی شرکت، نقش بسیار مهمی در ارتقاء کیفیت و توسعه دانش فنی ایریتک داشتم. یکی از بزرگ‌ترین دستاوردهای ما در این دوران، انجام مهندسی معکوس برای تولید قطعات یدکی فولاد مبارکه بود. در این پروژه‌ها ما توانستیم با کمک مهندسی معکوس، نقشه‌ها و قطعاتی که شرکت‌های خارجی حاضر به ارسال آن‌ها نبودند را بازسازی کنیم و تولید کنیم.
شرکت ایریتک در چه فازهایی فعالیت می‌کرد و چه پروژه‌هایی به آن واگذار شد؟
ایریتک ابتدا به عنوان یک شرکت مشاوره مهندسی فعالیت می‌کرد، اما پس از مدتی به دلیل دریافت مجوز EPC (مهندسی، تأمین، ساخت) از سازمان برنامه و بودجه، به یک شرکت پیمانکاری EPC تبدیل شد. در این مرحله، پروژه‌های بزرگی در صنایع فولادی، نفت و گاز و پتروشیمی به ایریتک واگذار شد. یکی از پروژه‌های مهمی که ایریتک در آن مشارکت داشت، طراحی و ساخت سیستم احیای مستقیم فولاد مبارکه بود. در این پروژه، ایریتک توانست تمام مراحل مهندسی، تأمین تجهیزات و ساخت را به بهترین نحو انجام دهد.
می‌توانید از تجربیات خود در ایتالیا و نحوه همکاری با شرکت‌های ایتالیایی بفرمایید؟
بله، ما در ایتالیا در گروه‌های مختلف صنعتی کار می‌کردیم و به مدت ۶ ماه آموزش‌های تئوری و عملی دیدیم. در این مدت از چندین کارخانه فولاد در ایتالیا بازدید کردیم و با نحوه کار و فرآیندهای تولید فولاد آشنا شدیم. از آن زمان به بعد، همکاری‌های نزدیکی با کارخانه‌های ایتالیایی داشتیم و این امر باعث شد تا در پروژه‌های فولادی ایران از تجربیات و دانش‌های جدیدی بهره‌مند شویم.
شرکت “ایکا” نیز به نوعی از ایریتک جدا شد و جایگاه خاصی در صنعت بازرسی پیدا کرد. در مورد تاریخ تأسیس و نقش این شرکت در صنعت بازرسی بیشتر توضیح دهید.
شرکت ایکا در دهه ۷۰ تأسیس شد و در ابتدا سهام آن به صورت مشترک میان ایریتک و فولاد مبارکه بود. با گذر زمان و پس از انجام برخی تغییرات، ایکا به یک شرکت مستقل تبدیل شد. این شرکت در زمینه بازرسی فنی و کنترل کیفیت فعالیت داشت و توانست در بازارهای داخلی و خارجی جایگاه خوبی پیدا کند.
با توجه به تجربه طولانی‌تان در صنعت فولاد و بازرسی فنی، چه توصیه‌ای برای مدیران جدید ایریتک و جوانان شاغل در این صنعت دارید؟
توصیه من به مدیران جدید ایریتک و جوانان فعال در این صنعت این است که از تجربیات گذشته استفاده کنند و همواره در تلاش برای بهبود و نوآوری باشند. ایریتک در این سال‌ها به دلیل همت و تلاش مدیران و کارمندانش توانسته است جایگاه خود را در صنعت فولاد و پروژه‌های بزرگ تثبیت کند. امیدوارم که این روند ادامه یابد و ایریتک بتواند به جایگاه واقعی خود در سطح بین‌المللی برسد.
صحبت پایانی شما چیست؟
در پایان، خوشحال می‌شوم که پیشنهاد داده شده برای ایجاد یک کانون بازنشستگان در ایریتک اجرایی شود تا همکاران بازنشسته بتوانند تجربیات خود را با نسل جدید به اشتراک بگذارند. این امر می‌تواند در تقویت فرهنگ سازمانی و انتقال دانش فنی به نسل‌های بعدی مؤثر باشد.
