یکی از الزامات رشد و شکوفایی هر صنعت، برنامه‌ریزی لازم برای توازن بخشیدن به زنجیره‌های ارزش و توسعه همگام حلقه‌های مختلف آن است تا به این ترتیب، رشد تولید در هریک از حلقه‌ها، بستر لازم برای تامین مواد اولیه حلقه‌های بعدی فراهم آورد. بدیهی است که این موضوع در صنعتی به ابعاد صنعت فولاد که به عنوان صنعت مادر نیز شناخته می‌شود، اهمیت دو چندان دارد. شرکت صنعتی و معدنی توسعه فراگیر سناباد (سیمیدکو) که با تولید کنسانتره و گندله، در حلقه‌های بالادستی زنجیره فولاد حضور دارد، نقشی کلیدی در تامین مواد اولیه این صنعت و به طور خاص گروه فولاد خوزستان به عنوان هلدینگ مادر ایفا می‌کند. با توجه به قرار داشتن شرکت فولاد خوزستان در جایگاه دوم بزرگترین تولیدکنندگان فولاد در کشور و همچنین تامین نزدیک به ۲۵ درصد از نیازهای گروه فولاد خوزستان در حوزه کنسانتره و گندله از سوی سیمیدکو، اهمیت جایگاه این شرکت در زنجیره تامین روشن‌تر می‌شود.
توسعه نقش‌آفرینی
امروز فعالان زنجیره فولاد ایران در مسیر پیشبرد فعالیت‌های خود با دغدغه‌های متعددی رو‌به‌رو هستند. محدودیت‌های انرژی، تامین مواد اولیه و دستورالعمل‌های خلق‌الساعه تنها گوشه‌ای از چالش‌هایی است که تقریبا هر روز پیش‌روی شرکت‌های فولادی قرار دارند. این در حالی است که با توجه به مزیت‌های نسبی کشور در حوزه معدن و صنایع معدنی، این بخش می‌تواند بازیگر تعیین‌کننده‌ای در اقتصاد کشور باشد. در این میان، مواد اولیه یا به عبارت بهتر، تامین پایدار و باکیفیت آن‌ها را می‌توان به عنوان اساسی‌ترین پیش‌نیاز تولید به حساب آورد. شرکت صنعتی و معدنی توسعه فراگیر سناباد که از شرکت‌های تابعه فولاد خوزستان به شمار می‌آید، در ابتدا با هدف تامین نیازهای این شرکت به مواد اولیه صنعت فولاد تاسیس شد. با این حال، روند رشد و توسعه سیمیدکو به گونه‌ای رقم خورده که امروز این شرکت حوزه نقش‌آفرینی خود را از محدوده هلدینگ بزرگ فولاد خوزستان نیز فراتر برده و نقشی کلیدی در تامین مواد اولیه صنعت فولاد کشور ایفا می‌کند.
نگاهی به عملکرد تولید در سیمیدکو نشان می‌دهد که این شرکت سال گذشته را با چنان عملکرد درخشانی به پایان رسانده که خود به عنوان محرکی برای آغاز پرقدرت این شرکت در سال جاری عمل کرده است. گفتنی است که این شرکت در سال گذشته، رکورد سالانه جدیدی را در تمامی خطوط تولید خود ثبت کرده است. در این میان، کارخانه سنگ‌شکن و خردایش سنگ سیمیدکو با تولید بیش از ۴ میلیون و ۳۹۶ هزار تن، رکورد تولید سالانه در این شرکت را که پیش از این ۴ میلیون و ۳۳۹ هزار تن بود، جا‌به‌جا کرد. علاوه بر آن، میزان تولید در کارخانجات فیلتراسیون و آبگیری از باطله، سنگ‌شکن و کنسانتره‌سازی نیز از رشد قابل توجهی در مقایسه با سال ۱۴۰۱ برخوردار بوده است. از طرفی، باید توجه داشت که یکی از عوامل موثر بر تامین پایدار مواد اولیه زنجیره فولاد در کشور، بومی‌سازی است. در همین راستا، سیمیدکو نیز در سال ۱۴۰۲ با بومی‌سازی بسیاری از قطعات مورد نیاز خود، نه تنها گام بلندی در راستای تامین پایدار مواد اولیه صنعت فولاد برداشته، بلکه صرفه‌جویی ۴ میلیون یورویی را نیز به ارمغان آورده است.
بنابراین شرکت صنعتی و معدنی توسعه فراگیر سناباد در سال گذشته روند مثبتی در حوزه تولید داشته است. این شرکت بیش از ۲ میلیون و ۵۹۵ هزار تن کنسانتره و بیش از یک میلیون و ۳۸۷ هزار تن گندله تولید کرده که به معنای عبور از ظرفیت اسمی تولید کنسانتره در این شرکت (۲/۵ میلیون تن) بوده است. عملکرد تولید این شرکت در سال گذشته همچنین بیانگر رشد ۰/۴۸ درصدی تولید کنسانتره و ۳۲ درصدی تولید گندله در مقایسه با سال ۱۴۰۱ است. باید توجه داشت که این عملکرد تولید در شرایطی حاصل شده که سیمیدکو در سال گذشته نیز با محدودیت‌های تامین انرژی رو‌به‌رو بوده است؛ عاملی که در مقاطعی از سال، تولید این شرکت را با اختلال رو‌به‌رو کرد.
چنان‌که گفته شد، سیمیدکو سال جاری را نیز در ادامه عملکرد مثبت خود در سال گذشته، پرقدرت آغاز کرده است. در همین راستا، این شرکت رکورد جدیدی را در زمینه حمل روزانه محصول گندله (جاده‌ای) در تاریخ هفدهم فروردین‌ماه سال جاری با ۱۲ هزار و ۲۹ تن به ثبت رسانده، در حالی که آخرین رکورد آن در هفدهم اسفندماه سال ۱۴۰۲ به میزان ۱۱ هزار و ۳۶۵ تن به دست آمده بوده است. گفتنی است که این رکورد با بهره‌گیری از ظرفیت بیش از ۴۰۰ دستگاه کامیون که به مقصد شرکت‌های بزرگ فولادی کشور در استان‌های خوزستان، هرمزگان و آذربایجان شرقی حرکت می‌کردند و همچنین ارتقای ظرفیت‌ها و ایجاد تنوع در مکانیسم‌های به‌روز بارگیری حاصل شده است. این شرکت همچنین در تاریخ سوم تیرماه سال جاری، رکورد تولید روزانه کنسانتره خود را به میزان ۲۱۰ تن ارتقا بخشید و عدد ۱۱ هزار و ۱۰۰ تن را ثبت کرد. این در حالی است که رکورد پیشین این حوزه، به بیست‌و‌پنجم بهمن‌ماه سال ۱۴۰۰ باز می‌گردد.
چشم‌اندازی درخشان
بررسی آمارهای ارائه‌شده از سوی انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران حاکی از آن است که در سال گذشته مجموعا ۵۶ میلیون و ۷۳۸ هزار تن گندله در ایران تولید شده است که این به معنای سهم ۲/۴ درصدی سیمیدکو از تولید گندله در کشور است. در سال گذشته همچنین ۶۴ میلیون و ۲۰۰ هزار تن کنسانتره سنگ‌آهن در کشور تولید شده که با توجه به تولید بیش از ۲ میلیون و ۵۹۵ هزار تنی این محصول در سیمیدکو، می‌توان گفت که این شرکت بیش از ۴ درصد از تولید کنسانتره سنگ‌آهن در کشور سهم داشته است. روند سهم سیمیدکو از تولید گندله در کشور در نمودار یک آورده شده است. همانطور که در نمودار نیز مشاهده می‌شود، سهم سیمیدکو از تولید گندله در کشور در سال ۱۳۹۹ (به عنوان نخستین سال آغاز بهره‌برداری از کارخانه گندله‌سازی این شرکت)، ۲/۲ درصد بوده که این عدد در سال گذشته به مقدار بیشینه خود یعنی ۲/۴ درصد رسیده است. سهم سیمیدکو از تولید کنسانتره سنگ‌آهن در کشور نیز در نمودار ۲ ارائه شده است. چنان‌که مشاهده می‌شود، سهم این شرکت از کنسانتره سنگ‌آهن تولیدی در کشور نیز، از ۳/۵ درصد در سال ۱۳۹۷ به بیش از ۴ درصد در سال ۱۴۰۲ افزایش یافته است. باید توجه داشت که سیمیدکو قصد دارد طرح‌های توسعه‌ای خود از جمله افزایش ظرفیت تولید گندله و کنسانتره سنگ‌آهن از ۲/۵ میلیون تن به ۵ میلیون تن را با جدیت دنبال کند که با بهره‌برداری از این طرح‌ها، بی‌تردید جایگاه این شرکت در زنجیره تامین بیش از پیش ارتقا خواهد یافت.
نگاهی به عملکرد فروش شرکت صنعتی و معدنی توسعه فراگیر سناباد نشان می‌دهد که این شرکت در سال ۱۴۰۲، بیش از ۸۰۵ هزار و ۳۵۳ تن کنسانتره سنگ‌آهن، ۷۳۱ هزار تن گندله و ۷۲۴ هزار و ۴۱۵ تن آهن‌اسفنجی به فروش رسانده است. این عملکرد فروش در سیمیدکو، مجموعا بیش از ۱۵۱ هزار و ۸۲۲ میلیارد ریال برای این شرکت درآمد به همراه داشته است؛ عددی که رشد قابل ملاحظه‌ای را با درآمدهای این شرکت در سال ۱۴۰۱ (بیش از ۷۰ هزار و ۴۸۳ میلیارد ریال) نشان می‌دهد. علت این موضوع، علاوه بر رشد تناژ فروش گندله و آهن‌اسفنجی، افزایش نرخ فروش محصولات این شرکت بوده است، به طوری که نرخ فروش کنسانتره، گندله و آهن‌اسفنجی از ۲۵/۴ میلیون ریال، ۳۱/۵ میلیون ریال و ۹۶ میلیون ریال در سال ۱۴۰۱، به ترتیب به ۳۶/۲ میلیون ریال، ۴۷ میلیون ریال و ۱۲۱/۷ میلیون ریال در سال ۱۴۰۲ افزایش یافته است.
گفتنی است که بیش از ۴۰ درصد از درآمدهای سیمیدکو در سال گذشته، حاصل فروش محصولات به شرکت فولاد خوزستان به عنوان هلدینگ مادر بوده است. دیگر مشتریان اصلی محصولات سیمیدکو در سال گذشته، شرکت‌های صنعت فولاد شادگان با سهم ۱۲ درصدی، غلتک‌سازان سپاهان (۶ درصد)، فولاد مبارکه اصفهان (۴ درصد)، مجتمع ذوب‌آهن اطلس تجارت سهند (۳ درصد) و مجتمع فولاد البرز ناب آرش (۳ درصد) بوده‌اند.
نمودار ۱. سهم سیمیدکو از تولید گندله در کشور
نمودار ۲. سهم سیمیدکو از تولید کنسانتره در کشور
