روابط عمومی یک هنر و حرفه ای است که وجود آن در هر سازمانی بسیار ضروری و مهم بوده، بطوریکه در شرایط موجود جهانی موفقیت هر سازمانی در عرصه های اجتماعی و اقتصادی و…، تنها با یک روابط عمومی کارآمد امکان پذیر است. اهمیت و کارآمدی ارتباطات و روابط عمومی در تعالیم الهی و دین مبین اسلام نیز مورد توجه ویژه قرار گرفته است( در قرآن کریم سوره مبارکه آل عمران آیه شریفه ۲۰۰… یا ایها الذین آمنوا اصبرو و صابرو و رابطو واتقوالله لعلکم تفلحون. این آیه شریفه ضمن دعوت امت به برقراری رابطه اجتماعی، داشتن شکیبایی و در پیش گرفتن تقوای الهی را برای رسیدن به رستگاری و فلاح مورد تأکید قرار داده است).
بنابر این آنچه که می‌تواند در ثبات و نهادینه شدن این حرفه و در نهایت موفقیت سازمان تاثیر گذار باشد، وجود ساختار مشخص و تعریف شده، و همچنین وجود نیروی انسانی متخصص و کارآمد در حوزه روابط عمومی است. در دهه های گذشته اقداماتی جهت اصلاح ساختار سازمانی روابط عمومی صورت گرفته اما در بسیاری از موارد، وجود چالش‌ها و آسیب ها، همچنان مانع بزرگی برای پویایی این هنر و متخصصین فعال در این حرفه شده است.
روابط عمومی موفق و تاثیرگذار
برای تحقق یک روابط عمومی موفق، کارآمد و تأثیرگذار ضروریست موارد ذیل مورد توجه ویژه قرار گیرد:
۱- وجود ساختار اداری مناسب و تعریف شده بر اساس نوع فعالیت و برنامه ها و اهداف سازمانی(شرح شغل سازمانی) .
۲- جذب و بکارگیری نیروهای متخصص و توانمند در پست ها و مسئولیت های مورد نظر و شایسته سالاری.
۳- امنیت شغلی کارکنان روابط عمومی که در بخش انگیزشی، کیفیت فعالیت ها و بهره وری بسیار تاثیرگذار است.
۴- اعتقاد راسخ و حمایت جدی مدیریت عالی سازمان نسبت جایگاه واقعی روابط عمومی.
۵- و از همه مهمتر، مصوبه های قانونی دولت و حاکمیت نسبت به اجرا و استاندارد سازی، شرح شغل، نظام طبقه بندی و ارزیابی عملکرد در حوزه روابط عمومی و نظارت… است که می تواند به عنوان قوای حاکم و پشتیبان، باعث کارآمدی بیشتر این حوزه گردد.
- اقدامات گذشته، و خبر خوب در دولت شهید خدمت
رتبه بندی مشاغل روابط عمومی دستگاه‌های اجرایی، نقطه عطفی در این حرفه است
از زمانی که روابط عمومی به شکل امروزی و رسمی توسط مرحوم دکتر نطقی (پدر روابط عمومی ایران) در شرکت نفت – سال ۱۳۲۷- تشکیل شد، تا کنون با فراز و نشیب های زیادی روبرو شده و پس از طی چندین دهه و تغییر عناوین، هنوز به بلوغ کامل و لازم نرسیده است.
در حال حاضر رشته روابط عمومی در دانشگاه های مختلف کشور تدریس می شود و ادارات کل روابط عمومی وزارتخانه ها و مؤسسات نیز در مراکز استانی خود اقدام به تشکیل دوره های آموزشی روابط عمومی برای کارمندان خود کرده اند.
درتاریخ سال ۱۳۵۳ شمسی اولین آیین نامه روابط عمومی تحت عنوان« آیین نامه واحد های اطلاعات و انتشارات روابط عمومی وزارتخانه ها و موسسات دولتی » به تصویب رسید. ازسال ۱۳۶۸ نیز سازمان اموراداری و استخدامی کشور آیین‌نامه کاری دفاتر روابط عمومی را تصویب کرده است. با توجه به دغدغه های اساتید و متخصصین حرفه ای روابط عمومی و پیگیری های مستمر، طبق گزارش های موجود، به اهتمام دولت و حمایت ویژه شهید خدمت دکتر رئیسی، قانون رتبه‌بندی مشاغل در روابط عمومی دستگاه های اجرایی به تصویب رسیده و به زودی ابلاغ خواهد شد، در این قانون، جهش و ارتقا بر مبنای مهارت و سوابق خدمتی، صورت می گیرد. بر اساس این طرح، سازمان اداری و استخدامی کشور، با نگاه جدید عدالت در نظام پرداخت و توجه به اهمیت مهارت و تخصص افراد و گذر کردن از نگاه صرف به مدرک تحصیلی در مشاغل مختلف، اقدام به اجرای طرح رتبه‌بندی مشاغل در حوزه روابط عمومی نموده است.
به گفته رئیس حوزه ریاست روابط عمومی و بین‌الملل سازمان اداری و استخدامی کشور، روابط عمومی در حوزه مدیریتی، فاقد شغل بود و در طراحی مشاغل، برای آن کمترین بعد تخصصی دیده شده بود و رتبه بندی مشاغل روابط عمومی دستگاه‌های اجرایی نقطه عطفی در حرفه روابط عمومی است که برای اولین بار در سازمان اداری و استخدامی کشور و با عنایت به سیاست‌های دولت اتفاق افتاده است و مبنای رتبه‌بندی داخلی مشاغل به حساب می‌آید.
- انتظارات و ضرورت اقدامات تکمیلی
گرچه تصویب طرح رتبه بندی مشاغل در روابط عمومی در دولت شهید خدمت، اقدامی ارزشمند در روند تاریخی این حرفه است اما انتظارات و اقدامات تکمیلی در این زمینه همچان ضروریست است.
سپهر خلج رئیس شورای اطلاع رسانی دولت سیزدهم در دومین اجلاس ملی مدیران روابط عمومی که ۲۳ خرداد در تهران برگزار شد اظهار داشت: در طرح مصوب طبقه بندی مشاغل روابط عمومی، از اساتید مختلف بهره گرفته شده و نقش رئیس جمهور شهید دکتر رئیسی در این زمینه تأثیر گذار بود. وی اذعان داشت: با تصویب این طرح، نهضتی در تقویت جایگاه واقعی روابط عمومی شکل گرفته و ادامه خواهد داشت. وی مهمترین مشکل در این حوزه را عدم درک صحیح مدیران و انتصابات ناشایست، مشکلات ساختاری و مالی دانست.
امید است که با همت و پیگیری دولت مردان و مسئولین مربوطه و همچنین توجه ویژه رئیس جمهور منتخب آینده و با بهره گیری از همه ظرفیت ها (نظرات، تشکل‌ها و انجمن های تخصصی، اساتید و کارشناسان با تجربه در حوزه روابط عمومی و همچنین الگو برداری از روابط عمومی های موفق و با قدمت مانند ذوب آهن اصفهان و…) اقدامات تکمیلی و نظارتی لازم نیز ادامه یابد.
به نظر می رسد در طرح رتبه بندی جدید، بیشتر به حوزه رسانه و تبلیغات توجه شده در حالیکه در شرایط فعلی جهانی و سرعت رشد علوم ارتباطات و عصر هوش مصنوعی،ضروریست علاوه بر بخش و ارتباطات رسانه ای، نیازهای جدید در حوزه های امور فرهنگی، IT, مهندسی شبکه های اجتماعی، تبلیغات تجاری، برندسازی، افکار سنجی و آموزش (بویژه اصلاح نگرش مدیران عالی) نیز مورد توجه قرار گیرد.
